ادوار فقه صفحه 258

نماز خوف

به گفتۀ ابن هشام در غزوۀ ذات الرقاع «1»، که به عقیدۀ او در سال چهارم وقوع یافته، برای نخستین بار نماز خوف اقامه گردیده است. برخی صدور و اجراء این حکم و عمل را به سال ششم مربوط دانسته اند، از راه این که، بر خلاف عقیدۀ ابن هشام، غزوۀ ذات الرقاع را در سال ششم دانسته یا از راه این که نخستین اقامۀ آن را به غزوۀ «ذی قرد «2»» که در سال ششم واقع شده متعلق دانسته اند.

شیخ الطّائفه در تفسیر التّبیان در ذیل آیۀ 103 از سورۀ النّساء وَ إِذٰا کُنْتَ فِیهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلٰاهَ.. چنین افاده کرده است «و در این آیه دلالتی است بر نبوت پیغمبر (ص) چه این آیه هنگامی نزول یافته که پیغمبر (ص) در عسفان (بر وزن عثمان محلی است در دو منزلی مکّه) و مشرکان در ضجنان (بر وزن زنجان کوهی است در نواحی مکّه) بوده اند و پیغمبر (ص) با اصحاب نماز ظهر را با رکوع و سجود کامل انجام داده و مشرکان اهتمام کرده اند که بر پیغمبر (ص) و اصحابش بتازند پس بر فرصتی که از دست داده

______________________________
(1)- چنانکه در کتاب «الرّوضه البهیّه» و غیر آن آورده شده است «سمّیت بذلک لأنّ القتال کان فی سفح جبل فیه جدد حمر و صفر و سود کالرّقاع او لأنّ الصّحابه کانوا حفاه فلفّوا علی ارجلهم الرّقاع من جلود و خرق لشدّه الحرّ او لأنّ الرّقاع کانت فی ألویتهم او لمرور قوم به حفاه فتشقّقت ارجلهم فکانوا یلفونّ علیها الخرق او لأنّها اسم شجره کانت فی

موضع الغزوه، و هی علی ثلاثه امیال من المدینه، عند بئر او ماء، و قیل: موضع من نجد و هی ارض غطفان.

(2)- نام چشمه ایست.