ادوار فقه صفحه 267

حرمت خمر

چنانکه از روایاتی چند استفاده می گردد حکم تحریم خمر در همۀ شرائع و ادیان سالفه (بلکه خردمندان از عرب جاهلی نیز آشامیدن خمر را روا نمی داشته و از آن اجتناب می داشته اند) وجود می داشته و در دین اسلام هم از آغاز بعثت، حکم تحریم آن در علم الهی مقدر و مقرر بوده است، نهایت از امر، بحسب آن چه شاید در مواضع دیگر اشاره و تصریح کرده ایم که بناء دین بر تسهیل و تدریج می باشد و رعایت اوضاع و احوال و ظروف و مقتضیات بطور دقیق و کامل، در مقام صدور و ابلاغ، منظور می گردد، این حکم نیز از لحاظ مرحلۀ ابلاغ، به طوری که بیان خواهیم کرد، مراحلی چند پیموده تا در فرجام آن چه، از آغاز، منظور بوده ابلاغ گردیده است.

کلینی، در جلد دوم از فروع کافی، در کتاب اشر به، سه روایت، به یک مفاد و با اندک مغایرتی در دو سه حرف از کلمات آنها، به اسناد خود از حضرت باقر (ع) و حضرت صادق (ع) روایت کرده که از آن جمله است این روایت از حضرت صادق (ع):

«ما بعث اللّٰه، عزّ و

جلّ، نبیّا قطّ الا و فی علم اللّٰه، عز و جلّ، انّه اذا أکمل دینه کان فیه تحریم الخمر و لم تزل الخمر حراما و انّما ینقلون من خصله إلی خصله و لو حمل علیهم جمله لهلکوا» بهر جهت «خمر» در اصل لغت بمعنی پوشاندن و مخلوط شدن آمده و بحسب معنی فقهی به گفتۀ ابو الفتوح رازی «اسمی است عصیر انگور را چون بجوشد و سخت