ادوار فقه صفحه 362

حکم ربا

ربا، که در لغت بمعنی مطلق زیادت می باشد، و در اصطلاح فقهی عبارت است از «الزیاده علی رأس المال من احد المتساویین جنسا ممّا یکال أو یوزن» پیش از اسلام میان عرب جاهلی معمول و رایج می بوده و در این زمینه، بر اثر حرص و آز، بیش از آن چه تصور شود ستم و تعدی می کرده اند.

در کتاب «محمد (ص) المثل الکامل» در این باره قسمتی آورده شده که برای روشن شدن این موضوع لختی از ترجمۀ آن را که به قلم نویسندۀ این اوراق بوده است «1» بعین عبارت در اینجا می آورم:

«از آن چه گفته شد به خوبی معلوم می شود که دارایی و ثروت در مکّه و طائف فراوان و شمارۀ توانگران در این دو جا بسیار بوده است. بر اثر ثروت فراوان توانگران به ریاکاری دست دراز کردند و ربا خوارگی میان ایشان شیوع یافت و درجۀ آن بالا گرفت که صدی چهل تا صدی صد معامله می شد!! و باین جهت نام ثروتمندان مکّه در میان کشورهای عربی بلند آوازه شد و مردم نسبت به

آنان بدبین و خشمناک شدند.

شمارۀ ربا خواران بسیار شد و زیان ایشان بر جامعه سخت گردید.. اینان می گفتند:

«إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبٰا» بیع و ربا را تفاوتی نیست از این رو هیچ گونه رحمی در بارۀ وامدار خود روا نمی داشتند..»

پس از یکی دو صفحه باز چنین آورده است: «سنگ دلی ربا خواران به جایی رسید که بدهکاران خود را وادار می نمودند تا زنان و دختران خویش را بکارهای زشت وادار