ادوار فقه صفحه 65

دورۀ تشریع با صدور احکام

اشاره

از این پیش اشاره شد که احکام در خلال دورۀ «نبوت»، یعنی از آغاز بعثت تا زمان رحلت، باید جستجو و تحصیل شود از این رو برای روشن شدن زمان و سائر مناسبات صدوری احکام، بهتر آن که دورۀ «نبوت»، بطور اختصار، در اینجا آورده شود پس گفتگو در پیرامن دورۀ «صدور احکام» در طی طرح گفتگو از آن دوره که 23 سال بوده است بعمل آید.

اکنون باید دانست که چون دورۀ زندگی پیغمبر (ص) بعد از بعثت آن حضرت دو مرحله داشته بدین گونه که مدتی از آن در مکه

و پس از آن در مدینه می بوده و در هر یک از این دو مرحله احکامی صدور یافته پس چنانکه آیات و سوره های شریفۀ قرآن، که مبدأ و مرجع احکام است، باین اعتبار به مکّی و مدنی انقسام یافته مناسب است که برای احکام در دورۀ صدور آنها نیز این دو قسمت، رعایت و بدو قسم انقسام یابد. بدین جهت شایسته چنان است که برای استیفاء هر قسم و استقصاء افراد و موارد آن، تا حد میسور، عنوانی مخصوص اختیار گردد و در زیر هر یک از آن دو عنوان، احکام مربوط به آن معلوم گردد.

پس این دوره (دورۀ صدور) تحت دو عنوان زیر:

1- از بعثت تا هجرت.

2- از هجرت تا رحلت.