انسان شناسی و مهدویت صفحه 203

پیش درآمد

واژه «کمال» (erfection) به معنای تمام شدن، به حد کمال رسیدن و نتیجه گرفتن است.(1) این واژه در اصطلاح به معنی فراهم آمدن زمینه ها و شرایط مساعدی است که موجب بروز و ظهور و به فعلیت رسیدن استعدادهای متراکم و نیروهای نهفته موجودات زنده اعم از گیاه، حیوان و انسان می­شود که با به فعلیت رسیدن آن استعدادها، واجد چیزی می­شوند که پیش از آن فاقد آن بوده اند. بدین سان تلاش و تکاپوی طبیعی همه موجودات زنده برای تحقق بخشیدن کامل به استعدادهای درونی آن هاست. پس کمال عبارت است از «فعلیت و هستی محض و نداشتن قوه و استعداد». به سخن دیگر، کمال، نقطه پایان و مرحله نهایی و عالی هر شی یا صفت یا اوصافی است که فعلیت اخیر شی، اقتضای واجد شدن آن ها را داشته است.(2)

حال که روشن شد کمال هر موجودی در تحقق و ظهور تمام استعدادهای نوعی آن است، چند سؤال اساسی مطرح می شود:

کمال واقعی و غایت آفرینش انسان چیست؟

فعلیت و عینیت یافتن کدام یک از استعدادها تأمین کننده کمال انسانی است؟

فعلیت­یابی کدام استعدادها اصل و دارای اولویت است؟