غرب و مهدویت صفحه 50

اهداف عالی که برای آن آفریده شده است، در همۀ اعصار و ازمنه، نیازمند به راهنمایی و ارشاد انبیاست و هیچ گاه از آن مستغنی نخواهد شد.

3. اصالت عدل

یکی از ارکان تفکر اسلامی، مسئلۀ عدل است؛ گرچه متکلمان اسلامی به دو دستۀ طرف دار عدل و غیر آن (عدلیه و غیرعدلیه) تقسیم شده اند. شیعیان و معتزله برای عدل، حقیقتی قائل شده که کار خداوند بر اساس قانون عدل انجام می گیرد و معنای عادل بودن خدا این است، ولی اهل حدیث که بعدها «اشاعره» نامیده شدند، بدین جهت که نمی توان برای کار خدا مقیاس و معیار قرار داد، بلکه عدل و ظلم، متأخر از فعل پروردگار است و آنچه خدا دستور دهد و یا در نظام تکوین انجام دهد، عین عدل است، با آن ها هم عقیده نیستند.

به هر حال، در فرهنگ اسلامی، عدل، چه در نظام تکوین و چه در نظام تشریع، جایگاه رفیعی دارد، چون این اصل پیش از هر چیز، اصلی قرآنی و متخذ از آیات قرآن است. قرآن شریف با صراحت می فرماید که: نظام هستی و آفرینش، بر عدل استوار است. خداوند در قرآن، برپایی عدل و قسط را از وظایف مهم مسلمانان معرفی می کند و می فرماید:((لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ)).(1)

یکی از صفات فعل خداوند که همواره مورد توجه تمامی بشر، به خصوص فیلسوفان و متکلمان بوده، صفت عدل الهی است. این صفت به دلیل اهمیتی که در شناخت صحیح ذات پاک خداوند دارد در مذهب تشیع، یکی از اصول دین به شمار آمده و یکی از اصلی ترین اهداف انبیا و ائمه علیهم السلام، اجرای عدالت، چه در سطح فردی و چه در سطح اجتماعی بوده است.