- سخنی با خواننده 1
- مقدمه 3
- اشاره 6
- فصل اول: کلیات 6
- یک. بازتبیین مفاهیم کلیدی 7
- 1. اصطلاح شناسی آموزه مهدویت 7
- 2.مفهوم شناسی رسانه 11
- 1. اهمیت و جایگاه رسانه در روزگار کنونی 13
- دو. بازنمایی جایگاه رسانه 13
- 2. نقش و کارکرد رسانه 15
- سه. نسبت سنجی رابطه دین و رسانه 20
- اشاره 20
- 1. رویکرد واگرایی رسانه و دین 22
- 2. همگرایی رسانه و دین 25
- چهار. اندیشه های بنیادین رسانه دینی 29
- اشاره 32
- پنج. الزامات مهندسی رسانه دینی 32
- 1. توجه به جامعیت دین در عرصه حیات بشری 32
- 2. توجه به تحقیقات بنیادین در عرصه رسانه 34
- اشاره 35
- فصل دوم: رسانه و آموزه مهدویت 35
- اشاره 36
- یک. بسترها و زمینه های رویکرد کلان رسانه ای به آموزه مهدویت 36
- 1. جایگاه روزافزون مفاهیم آخرالزمانی و موعودگرایی در رسانه های غرب 36
- 2. افول تمدن مادی و ظرفیت های رسانه ای آن در طرح اندیشه نجات 43
- 3. اقتضائات روزگار جدید و فهم پذیری جنبه جهانی آموزه مهدویت 46
- 4. سلطه رسانه ای غرب 49
- 5. پیوند های دو سویه انقلاب اسلامی و اندیشه مهدویت 51
- 6. ظرفیت ها و قابلیت های رسانه ای اندیشه موعودگرایی 54
- 7. تحمیل رسانه ای الگویی خاص از منجی گرایی 55
- 8. رسانه ها و ارائه فهم های ناقص از آموزه مهدویت 56
- دو. قابلیت های رسانه ای آموزه مهدویت 58
- اشاره 58
- 1. ظرفیت های انگیزشی اندیشه مهدویت 58
- 2. اندیشه مهدویت و فائق آمدن بر بحران معناداری زندگی 63
- 3. قابلیت های اندیشه مهدویت برای تفاهم ادیان 67
- 4. قابلیت های اندیشه مهدویت در همگرایی مذاهب اسلامی 68
- 5. حضور عینی و وجود منجی در اسلام 70
- 7. رویکرد کلان اندیشه مهدویت به آینده نگری انسان 71
- 6. فرا منطقه ای، فرا نژادی و فراقومی بودن اندیشه مهدویت 71
- 8. آموزه مهدویت و امید بخشی به جامعه و گذر از امیدهای واهی 73
- سه. نقش رسانه در تغییر نگرش به آموزه مهدویت 74
- اشاره 74
- 1. نقش رسانه در تحول روش شناختی در رویکرد به آموزه مهدویت 77
- 2. رسانه و بازتعریف مکتب انتظار 79
- 3. رسانه و آرمان سازی برای تحولات اجتماعی 82
- 4. رسانه و ابطال قرائت های ناصحیح در عرصه اندیشه مهدوی 83
- 5. رسانه و بهره گیری از کارکردهای هویت بخش اندیشه مهدویت 84
- 6. رسانه و بازنمایی جامعه آرمانی عصر ظهور به مثابه الگوی منتظران 89
- چهار. ضرورت مخاطب شناسی فعالیت های رسانه ای در عرصه مهدویت 90
- پنج. فرایند اثرگذاری رسانه زمینه ساز در عرصه مهدویت 93
- شش. کارکردهای آموزشی رسانه در عرصه اندیشه مهدویت 96
- هفت. بازتبیین جنگ نرم در عرصه اندیشه مهدویت 98
- هشت. رسالت رسانه در عرصه گفتمان مهدوی 107
- اشاره 117
- فصل سوم: راهکارها و راهبردهای باورافزایی معارف مهدوی در رسانه 117
- اشاره 118
- یک. راهکارهای رسانه زمینه ساز در عرصه باورافزایی مهدویت 118
- 1. پرهیز از گذشته گرایی افراطی 119
- 2. دغدغه اثربخشی پیام مهدوی 121
- 3. نهادینه سازی رویکرد عالمانه به آموزه مهدویت 124
- 4. طرح مباحث ضروری و کلان اندیشه مهدویت در رسانه 125
- 5. وحدت نظر نهادهای رسانه ای در تبیین و ترویج آموزه مهدویت 130
- 6. ارزیابی های مستمر 131
- 7. آسیب شناسی مستمر برنامه های مهدوی 133
- 8 . غلبه پیام مهدوی بر فرهنگ عامه پسند در رسانه 141
- 9. رصد هوشمندانه فعالیت های رسانه ای رقیب 148
- 10. مدیریت صحیح رسانه ای مواجهه با شبهات و بحران ها در عرصه مهدویت 152
- 11. رصد مستمر افکار عمومی در عرصه اندیشه مهدویت 155
- 13. نمادسازی منطبق بر باورها و ارزش های مهدوی 158
- 12. موقعیت سنجی 158
- 14.جهانی سازی اندیشه انتظار ظهور 160
- دو. ضرورت اتخاذ رویکرد راهبردی به آموزه مهدویت در رسانه ها 165
- اشاره 165
- 1. معناشناسی راهبرد 165
- 2. الگوی تدوین راهبرد رسانه ای در عرصه مهدویت 170
- 3. کارکردهای تدوین راهبرد رسانه ای مهدوی 174
- 4. بایسته های راهبرد های مهدوی رسانه 175
- اشاره 177
- الف)نقاط قوت 177
- 5. رصد محیطی رسانه در عرصه مهدویت و ارائه راهبردها 177
- ب) نقاط ضعف 178
- د)تهدیدها 179
- ج)فرصت ها 179
- سخن آخر 184
- کتاب ها 186
- فهرست منابع 186
- مقالات 193
- چکیده عربی 196
- چکیده انگلیسی 197
یک. بازتبیین مفاهیم کلیدی
1. اصطلاح شناسی آموزه مهدویت
«مهدویت»یا اندیشه منجی موعود در اسلام، برگرفته از لفظ «مهدی»،(1) نام منجی موعود است. در اصطلاح، مهدی نام فردی از خاندان پیامبر اسلام است که رسول اکرم صلی الله علیه و آله خود بشارت آمدن و عدالت گستری و منجی گری او، در جهان آینده را داده است.
اصل نظریه موعود منجی، در تفکر بشری بنا به آیات متعدد قرآن قابل قبول است. گرچه به لحاظ تفسیری اندیشه منجی موعود مدلول صریح آیات قرآن نیست و قرآن نامی از منجی نبرده است و البته چنین انتظاری از قرآن نیست که در این گونه موارد به صراحت سخن گفته باشد، اما به طور مسلم برخی از آیات قرآن کریم یکی از
1- در اسلام از موعود نجات بخش با عنوان «مهدی» یاد می شود و در این خصوص تفاوتی میان فرقه های شیعه و سنی وجود ندارد. واژه مهدی صفت مفعولی از ریشه هدی می باشد این واژه در لغت نامه های کهن به طور مستقل ذکر نشده است بلکه فقط به ریشه لغوی آن (ه د ی) و برخی مشتقات این واژه اشاره شده است. برای نمونه در معجم مقاییس اللغه در تبیین واژه هَدَی دو معنا ذکر می شود یکی، پیش افتادن برای نشان دادن راه درست و دیگری به معنای هدیه و پیشکش. با گذشت زمان این واژه در لغت نامه ها جای خود را یافت و واژه مهدی در مقام یک اشتقاق در شکل مستقل مطرح شد. این نام برکسی اطلاق می شود که به رشدورستگاری هدایت شده و از گمراهی به دور باشد. ر.ک: احمد بن فارس الرازی، معجم مقاییس اللغه، ج6، ص 42 و 43؛ ابن اثیر مبارک بن محمد الجزری، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، ج4، ص244.