موعود در آیین اسلام و مسیحیت صفحه 114

1- یوحنا 9:15.

2- یوحنا 10:15.

3- متی 12:21.

4- لوقا 20:20؛ متی 15:22.

5- الهیات سیستماتیک، ص231.

را از پراکندگی و غم رهایی دهد (به باور مسیحیان) بر صلیب شد. در این زمان بود که برای عیسی دو کارکرد تصور شد؛ یکی از این دو کاملاً مبتنی بر شخص اوست و دیگری به عمل تاریخی اش. همین تمایز سبب شده است که در مسیحیت دو گونه نجات و به تبع آن، دو گونه منجی تصور شود:

الف) نجات سیال، شخصی و میانجی گرایانه

این درک از نجات، به رستاخیز عیسی علیه السلام ارتباط چندانی ندارد و کاملاَ با همان زندگی اولیه او سازگار است. این نجات، ثمره میانجی گری عیسی علیه السلام است و نه منجی گری اش. در این معنا از نجات است که عیسی با فدیه کردن خود، رابطه میان انسان و خدا را اصلاح می کند. «مسیح بره خدا بود که گناهان جهان را بر می دارد.»(1) بنابراین، این گونه نجات به معنای رهایی از تقصیر یا گناه و یا رهایی از پی آمدهای آن در این جهان و حیات اخروی است. بر این اساس، نجات بخشی عیسی، سیال و غیر زمان مند (هرزمان به عیسی ایمان آورده شود، نجات می یابد) فردی و غیرآخرت شناختی (با پایان تاریخ ربطی ندارد) است. بهتر است این گونه نجات بخشی را از مقوله مباحث موعود باوری بیرون بدانیم.

ب) نجات جمعی، زمان مند و منجی گرایانه

اشاره

در این نگاه، عیسی علیه السلام در بازگشت مجدد خود، کار شاهانه ای انجام