دلایل عقلی و نقلی امامت و مهدویت صفحه 130

به ذات، به تعینات خلقی رسید؛ چرا که در ذات نامتناهی حق، همه انساب و صفات، به نحو اندماج هستند، بی آن که اسمی بر اسم دیگر غلبه داشته باشد؛ تا مایه پیدایش مسمّاهای خاص شوند. در تعیّن اول نیز مانند ذات حق، اسماء و صفات الهی -که موجب آفرینش می شوند- به صورت اندماج اند و لذا هیچ اسمی بر اسم دیگر غلبه ندارد؛ به جز اسم احدیت که غلبه اش محرز است.(1) خلاصه آن که، همه تعینات و اشیاء از تعین اول، ناشی می شوند؛ پس همه به نحو اندماج در او هستند.

راه رسیدن به کثرات، علم ذات به ذات است؛ چون لازمه اش علم به کثرات می باشد؛ ولی علم حق به ماسوای خودش، همان تعین ثانی است؛ بنابراین مبدأ کثرات، تعین ثانی خواهد بود.

این مقام را «اولین مرتبه معلوم» نیز می گویند؛ چرا که مقام ذات، معلوم کسی نبود؛ ولی این مقام، قابل درک و دریافت است -اگرچه تنها پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله و سلم و وارثان او علیهم السلام به این مقام می رسند و حتی سایر انبیاء هم نمی توانند به آن دست پیدا کنند-.(2)

انسان کامل، صلاحیت راه یابی به این مقام- که عالم صقع ربوبی است و هنوز تا عالم خلقی فاصله دارد- را کسب کرده و بدیهی است که در مقام سوم (تعین ثانی) نیز حضور خواهد داشت. از این رو، وی می تواند مبدا و منشأ تأ ثیر در تکوین شود؛ که این، همان معنای ولایت الهی است.

مقام سوم: تعین ثانی

در تعین اول، علم ذات به ذات از حیث الوهیت یا تفاصیل، علمی اندماجی و اجمالی بود؛ اما در این مقام، حالت تفصیل به خود می گیرد. با این