دلایل عقلی و نقلی امامت و مهدویت صفحه 138

پس صفای بی حدودش داد او

و آن که از ظلمت ضدش بنهاد او(1)

طرح و اثبات پیش فرض های برهان انسان کامل

استحکام، کار آمدی و ارزیابی این برهان، به اثبات پیش فرض هایی نیاز دارد که برهان یاد شده بر آن ها استوار است. در ادامه، برخی از آن ها در قالب پرسش و پاسخ، تبیین می گردند.

1.کدامین راز، نیاز و حکمتی، حق سبحانه را بر آن داشت تا معجونی مانند انسان کامل بیافریند؟ به عبارت دیگر، سرّ ضرورت این کار در چیست؟

پاسخ: در توضیح هستی شناسی عرفانی گفته شد که کمالی وجود ندارد که خداوند دارای آن نباشد. کمالات اکمل الهی وابستۀ به غیر نمی باشند و در کنار آن ها، کمالات اسمائی نیز مطرح است که همه، مقتضای اکملیت اویند؛ به این معنی که ذات الهی، سرشار از آن کمالات است.

بر این اساس، فیض علی الدوام او اقتضا می کند که به هر نیاز و استعدادی پاسخ گوید و به همین جهت، آن کمالات، سرریز و متجلی می شوند.(2)

از طرفی، انسان در عالم ثابت -که برگرفته از مقام علمی الهی است- تقاضای استعداد و دریافت چنین وجودی را دارد.

بانگ می آید که ای طالب بیا

جود، محتاج گدایان، چون گدا

جود، محتاج است و خواهد طالبی

هم چنان که توبه خواهد تائبی

بدین ترتیب، حرکت حبّی ایجابی، سراغ آفرینش انسان کامل می رود و با آفرینش او به غایت خود، واصل می شود. پس از آن، انسان کاملی که دارای جمیع مظاهر تفصیلی و اجمالی و نیز جمیع حقایق سرّی اسماء ذاتی، صفاتی و فعلی است، پا به عرصه وجود می گذارد. او توحید را با بیانی که ناظر به