- پیشگفتار 1
- اشاره 4
- صورت برهان لطف محصّل 10
- صورت برهان لطف مقرّب 11
- مشروح برهان لطف و اثبات مهدویّت 11
- تعریف لطف 12
- اشاره 13
- اقسام لطف 13
- پیش فرض های قاعده لطف محصّل 14
- لطف محصّل 14
- اشاره 14
- طرح برهان لطف محصّل در اثبات اصل امامت 20
- اشاره 21
- لطف مقرّب 21
- تفاوت لطف مقرّب و محصّل 22
- پیش فرض های قاعده لطف مقرّب 23
- طرح برهان لطف مقرّب و اثبات اصل امامت 27
- قاعده لطف و اثبات مهدویت 28
- اشاره 33
- صورت برهان امکان اشرف 34
- تفاوت دو قاعده لطف و امکان اشرف 35
- پیشینه بحث 35
- اشاره 38
- بیان مفردات 38
- انگیزه طرح و جایگاه قاعده 40
- براهین قاعده 41
- فرزانگان و قاعده امکان اشرف 43
- اثبات وجود امام از طریق برهان امکان اشرف 45
- کارایی قاعده بر اثبات مدعا 46
- اثبات پیش فرض 47
- نتیجه گفتار در آینه روایات 54
- رد پای قاعده امکان اشرف در کلا م و فلسفه مسیحیت 56
- صورت برهان واسطه فیض 59
- تفصیل برهان واسطه فیض 60
- فیض در متون دینی 61
- فیض در لغت 61
- فیض در اصطلاح 62
- انگیزه طرح مباحث فیض 65
- تاریخچه 67
- اشاره 70
- برهان لزوم واسطه در فیض 70
- پیش فرض های براهینِ اثبات واسطه در فیض 74
- ویژگی های نخستین صادر از منظر حکیمان 77
- تعبیرهای متون دینی از نخستین صادر (واسطه فیض) 80
- اشاره 80
- دو. النور 81
- مرحله یکم: پذیرش اصل نظام اسباب 84
- اشاره 84
- ائمه علیهم السلام و واسطهء در فیض 84
- مرحله دوم: اعتقاد به آفرینش نظام مند و واحد بودن نخستین صادر 86
- مرحله سوم: برتری و شایستگی وجود نوری انبیاء و ائمه علیهم السلام 87
- مرحله چهارم: برخورداری نبی، ولیّ و امام علیه السلام از تصرف تکوینی 89
- اشاره 92
- مصداق نخستین صادر (واسطه در فیض) از نظر متفکران مسلمان 92
- معنای صحیح واسطه در فیض 99
- نتیجه و جمع بندی نهایی 107
- صورت برهان 109
- یادآوری معنا و مقام امام 110
- همخوانی امام شریعت با انسان کامل طریقت 113
- ریشه های اندیشه انسان کامل 115
- اشاره 117
- تعریف و پیشینه اصطلاح انسان کامل 117
- حقیقت انسان و جایگاه او در هستی 120
- ضرورت وجود مستمرّ انسان کامل در پهنه هستی 121
- ضرورت انسان کامل از دیدگاه عرفان 123
- اشاره 123
- مراتب عرفانی یا چینش نظام هستی 124
- اجمال چینش هستی از نظر عارف 124
- مقام اول: مقام ذات 126
- تفصیل چینش هستی از نظر عارف 126
- مقام دوم: تعین اول 128
- مقام سوم: تعین ثانی 130
- مقام چهارم: عالم عقل (ارواح) 133
- مقام پنجم: عالم مثال (برزخ) 133
- دلیل اول (مشاهده در آینه تمام نما) 137
- اشاره 137
- طرح و اثبات پیش فرض های برهان انسان کامل 138
- دلیل دوم ولیّ اسم خدا و مایه بقاء عالم 145
- اشاره 150
- دلیل سوم میوه و غرض خلقت 150
- در هر زمان، تنها یک انسان کامل، قائم است 155
- تطبیق انسان کامل بر امام علیه السلام 157
- اشاره 157
- الف. سیما و اوصاف پیشوایان الهی در قرآن 157
- ج. سیما و اوصاف انسان کامل در فرهنگ عرفانی 170
- نتیجه 178
- اشاره 192
- گونه های دلایل نقلی اثبات مهدویّت 195
- یکم. دستور مطلق و همیشگی بر اطاعت از ولیّ امر 199
- اشاره 199
- دوم. همواره با صادقین باشید 203
- سوم. وعده پیروزی صالحان و حکومت جهانی 210
- چهارم. وجود همیشگی امام؛ لازمه استمرار عهد الهی 214
- پنجم. وجود یک هادی برای هر قوم 215
- ششم. قیامت و امام اختصاصی برای هر قوم 216
- یکم. خبر از امامان دوازده گانه 218
- اشاره 218
- دوم. همراهی همیشگی فردی از عترت با قرآن 226
- سوم. تکلیف همیشگی بر شناخت امام زمان 235
- سخن آخر 238
فعلی، بهترین گواه بر این ادعا است.
در نتیجه، حکمت الهی اقتضا می کند که همراه با قانون جامع، رهبر و راهنمایی نیز برای انسان ها فرستاده شود؛ چراکه در غیر این صورت، انسان ها به کمال مطلوب نخواهند رسید و در نتیجه، نقض غرض خواهد شد.(1)
طرح برهان لطف محصّل در اثبات اصل امامت
انسان با تدبر در احوالات خود و نظام هستی و نیز با مشاهده نظم جهان خلقت و انواع نعمت ها و اسرار آفرینش و تأمل در آن ها، لاجرم به سوی خداوند متوجه می شود و با شناخت او، به اهداف آفرینش پی می برد و به این حقیقت می رسد که خداوند نعیم و حکیم، بر مبنای هدف و حکمتی، انسان و جهان آفرینش را خلق فرموده است. چراکه اگر خداوند در تمام افعالش- از جمله آفرینش انسان ها- هدف و غرضی نداشته باشد، افعال او لغو و عبث خواهد بود و از آن جا که لغو، قبیح است، خداوند بی نیاز و عالِم علی الاطلاق، هیچ گاه کار قبیح انجام نمی دهد.(2)
پس از اثبات اصل هدف، باید به دنبال ماهیت آن بود. بی تردید از آن جا که خداوند سبحان، بی نیاز مطلق است، هدف آفرینش از سوی خداوند را نمی توان اقدامی برای رفع نواقص یا رسیدن به کمال، متصور شد؛ بلکه هدف، سعادت و به کمال رساندن مخلوقات و بالاخص، انسان است.
بدیهی است که تحقق این هدف، برای انسان هایی که مرکب از عقل و شهوت، و در انتخاب راه سعادت و شقاوت، مختار هستند(3)، بدون فرستادن
1- مصباح یزدی، اصول عقاید، ج 2، ص 36.
2- ربانی گلپایگانی، القواعد الکلامیه، ص 104.
3- چنان چه خداوند می فرماید: «إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبِیلَ إِمَّا شاکراً وَ إِمَّا کفُورا» (انسان/3) و «فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها» (شمس/8).