دلایل عقلی و نقلی امامت و مهدویت صفحه 21

برنامه و راهنما از جانب خداوند ممکن نیست و به همین جهت، خودداری از تشریع و تکلیف و ارسال پیشوایان معصوم از سوی او، موجب سقوط انسان ها در جهالت و شقاوت خواهد شد؛ و این، نقض غرض خواهد بود که قباحت و زشتی آن، بدیهی است. لذا از آن جا که خدای سبحان، منزّه از قبایح و زشتی ها است، هم، راه و تکالیف را مشخص کرده است و هم راهنما را.

پس پشتوانه اصلی این استدلال، حکمت الهی و لغو و عبث نبودن اصل آفرینش است.(1)

لطف مقرّب

اشاره

لطف مقرّب، عبارت است از اموری که خداوند برای بندگان انجام می دهد و در سایه آن، هدف و غرض از تکلیف بر آورده می شود؛ به گونه ای که اگر این امور انجام نمی شد، امتثال و اطاعت، برای عده زیادی از بندگان، میسور نبود.(2) وعده و وعیدهای خداوند، ابتلائات، نعمات، سختی ها و… از نمونه ها و مصادیق این نوع لطف است؛ که مکلَّف را به سوی انجام دستورات الهی، ترغیب، و از سرکشی، دور می کند.

علامه حلّی، لطف مقرّب را این گونه تعریف کرده است: «لطف مقرّب، عبارت است از هر آن چه در نزدیک ساختن بندگان به طاعت و دور ساختن ایشان از معصیّت، مؤثر است؛ ولی در قدرت دهی آنان بر انجام تکالیف،