دلایل عقلی و نقلی امامت و مهدویت صفحه 215

این مفهوم، بدون هیچ کمکی از روایات و شأن نزول به دست می آید؛ پس تفسیر آیه محسوب می شود؛ نه تأویل یا مفهوم روایی آن. فعل مضارع «لاینال» نیز به خوبی، حکایت از استمرار این منصب می کند.

پنجم. وجود یک هادی برای هر قوم

قرآن مجید، در سوره رعد، میان «منذر» و «هادی» تفکیک کرده، منصب نخست را برای رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم ثابت دانسته و منصب دوم را به حالت استمرار بیان کرده است: «إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِکلِّ قَوْمٍ هاد».(1) پس این معنی از تفسیر خود آیه فهمیده می شود که سنت الهی بر وجود یک هدایتگر برای هر قومی، تعلق گرفته است.

پرسشی که در این جا مطرح است این است که هادی یا هادیان امت های گوناگون، چه کسی و یا چه کسانی هستند؟ فخر رازی در این رابطه می گوید: «انذار کننده، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم و هدایت کننده، علی علیه السلام است. چون ابن عباس می گوید: پیامبر، دست مبارک را بر سینه اش گذاشت و فرمود: "أنا منذر" و سپس اشاره به علی علیه السلام کرد و فرمود: " أنت الهادی یا علی بک یهتدی المهتدون من بعدی"».(2)

اگرچه شناخت مصادیق هادی یا هادیان امت های گوناگون، در جای خود قابل بررسی می باشد؛ اما مهم این است که تفسیر و فهم صحیح آیه، جز با قبول استمرار وجود هادی ممکن نیست؛ و این، در حقیقت زمینه تئوری مهدویّت را فراهم می آورد؛ چراکه اقوام آخرالزمان نیز، نیاز به هادی دارند.

در فرهنگ شیعی، این آیه در کنار آیات دیگر به گونه ای تفسیر شده است