- پیشگفتار 1
- اشاره 4
- صورت برهان لطف محصّل 10
- صورت برهان لطف مقرّب 11
- مشروح برهان لطف و اثبات مهدویّت 11
- تعریف لطف 12
- اشاره 13
- اقسام لطف 13
- پیش فرض های قاعده لطف محصّل 14
- لطف محصّل 14
- اشاره 14
- طرح برهان لطف محصّل در اثبات اصل امامت 20
- لطف مقرّب 21
- اشاره 21
- تفاوت لطف مقرّب و محصّل 22
- پیش فرض های قاعده لطف مقرّب 23
- طرح برهان لطف مقرّب و اثبات اصل امامت 27
- قاعده لطف و اثبات مهدویت 28
- اشاره 33
- صورت برهان امکان اشرف 34
- پیشینه بحث 35
- تفاوت دو قاعده لطف و امکان اشرف 35
- اشاره 38
- بیان مفردات 38
- انگیزه طرح و جایگاه قاعده 40
- براهین قاعده 41
- فرزانگان و قاعده امکان اشرف 43
- اثبات وجود امام از طریق برهان امکان اشرف 45
- کارایی قاعده بر اثبات مدعا 46
- اثبات پیش فرض 47
- نتیجه گفتار در آینه روایات 54
- رد پای قاعده امکان اشرف در کلا م و فلسفه مسیحیت 56
- صورت برهان واسطه فیض 59
- تفصیل برهان واسطه فیض 60
- فیض در متون دینی 61
- فیض در لغت 61
- فیض در اصطلاح 62
- انگیزه طرح مباحث فیض 65
- تاریخچه 67
- اشاره 70
- برهان لزوم واسطه در فیض 70
- پیش فرض های براهینِ اثبات واسطه در فیض 74
- ویژگی های نخستین صادر از منظر حکیمان 77
- تعبیرهای متون دینی از نخستین صادر (واسطه فیض) 80
- اشاره 80
- دو. النور 81
- مرحله یکم: پذیرش اصل نظام اسباب 84
- ائمه علیهم السلام و واسطهء در فیض 84
- اشاره 84
- مرحله دوم: اعتقاد به آفرینش نظام مند و واحد بودن نخستین صادر 86
- مرحله سوم: برتری و شایستگی وجود نوری انبیاء و ائمه علیهم السلام 87
- مرحله چهارم: برخورداری نبی، ولیّ و امام علیه السلام از تصرف تکوینی 89
- اشاره 92
- مصداق نخستین صادر (واسطه در فیض) از نظر متفکران مسلمان 92
- معنای صحیح واسطه در فیض 99
- نتیجه و جمع بندی نهایی 107
- صورت برهان 109
- یادآوری معنا و مقام امام 110
- همخوانی امام شریعت با انسان کامل طریقت 113
- ریشه های اندیشه انسان کامل 115
- اشاره 117
- تعریف و پیشینه اصطلاح انسان کامل 117
- حقیقت انسان و جایگاه او در هستی 120
- ضرورت وجود مستمرّ انسان کامل در پهنه هستی 121
- ضرورت انسان کامل از دیدگاه عرفان 123
- اشاره 123
- مراتب عرفانی یا چینش نظام هستی 124
- اجمال چینش هستی از نظر عارف 124
- تفصیل چینش هستی از نظر عارف 126
- مقام اول: مقام ذات 126
- مقام دوم: تعین اول 128
- مقام سوم: تعین ثانی 130
- مقام پنجم: عالم مثال (برزخ) 133
- مقام چهارم: عالم عقل (ارواح) 133
- دلیل اول (مشاهده در آینه تمام نما) 137
- اشاره 137
- طرح و اثبات پیش فرض های برهان انسان کامل 138
- دلیل دوم ولیّ اسم خدا و مایه بقاء عالم 145
- دلیل سوم میوه و غرض خلقت 150
- اشاره 150
- در هر زمان، تنها یک انسان کامل، قائم است 155
- اشاره 157
- تطبیق انسان کامل بر امام علیه السلام 157
- الف. سیما و اوصاف پیشوایان الهی در قرآن 157
- ج. سیما و اوصاف انسان کامل در فرهنگ عرفانی 170
- نتیجه 178
- اشاره 192
- گونه های دلایل نقلی اثبات مهدویّت 195
- اشاره 199
- یکم. دستور مطلق و همیشگی بر اطاعت از ولیّ امر 199
- دوم. همواره با صادقین باشید 203
- سوم. وعده پیروزی صالحان و حکومت جهانی 210
- چهارم. وجود همیشگی امام؛ لازمه استمرار عهد الهی 214
- پنجم. وجود یک هادی برای هر قوم 215
- ششم. قیامت و امام اختصاصی برای هر قوم 216
- یکم. خبر از امامان دوازده گانه 218
- اشاره 218
- دوم. همراهی همیشگی فردی از عترت با قرآن 226
- سوم. تکلیف همیشگی بر شناخت امام زمان 235
- سخن آخر 238
نبوّت، قطعی و مسلّم است، هدف اصلی این مبحث، اثبات مقام امامت، بعد از ختم رسالت و در نهایت، استمرار این وجود مبارک تا پایان عالَم بشریّت است.
یکی از مهم ترین وظایف امامی که در درجات بالای اقلیم وجود، وطن دارد و به اذن خداوند و نیز اقتضای مقام خلافت الهی، در عالم تکوین، تصرف می کند،(1) هدایت موجودات امکانی به سوی آفریدگارشان است؛ اگرچه هدایت تشریعی و رهبری سیاسی جامعه، تنها، گوشه ای از وظایف او است.(2)
مراد از امام، امامت شخصی و یا حاکم سیاسی جامعه اسلامی نیست؛ زیرا برهان عقلی بر امور جزئی اقامه نمی شود؛(3) هر چند زمانی که برهان، نیاز عمومی موجودات را به چنان وجودی، ثابت کرد، همان برهان و عقل تصریح می کنند که چنان موجودی با چنان ویژگی هایی- چون عصمت، هدایت تکوینی و…- را جز از طریق وحی نمی توان شناخت؛ پس وحی، حتماً، اقدام به معرّفی آن کرده است.
صورت برهان امکان اشرف
صغرا: بی شک، انسانی که همه کمالات انسانی را دارد (امام)، وجودش شریف تر از انسان های دیگر است که تنها برخی از آن کمالات را دارند؛
کبرا: هر گاه شیء ممکنی تحقّق یابد که کمالات وجودیش، کم تر از
1- حائری، خلافت در قرآن، به کوشش حسین رضوانی، مجله بیّنات، شماره 11، سال سوم، ص 20.
2- یحیی یثربی، فلسفه امامت، ص 123 به بعد. قیصری (شارح بزرگ مکتب ابن عربی) در اوصاف خلیفه خدا می گوید: «والخلیفه لابد أن یکون موصوفاً بجمیع الصفات الالهیه إلا الوجوب الذاتی و متحققاً بکلّ اسمائه لیعطی مظاهر الاسماء کلّها ما یطلبونه و یوصل کلّاً منهم إلی کماله، و إلا لایقدر علی الخلافه...» . (به نقل از رساله توحید و نبوت و ولایت، مقصد 3، فصل 3)
3- جوادی آملی، پیرامون وحی و رهبری، ص 135.