- اشاره 5
- تبیین مسأله 6
- ضرورت بحث 8
- پیشینۀ بحث 11
- نتیجه 15
- فلسفه 15
- اشاره 15
- حکمت 16
- اشاره 16
- نتیجه 17
- اشاره 18
- علت 18
- نتیجه 19
- عزلت 19
- اشاره 19
- نتیجه 20
- غیبت 21
- اشاره 21
- توقیع 23
- اشاره 23
- نتیجه 24
- سنت 25
- روش تحقیق 26
- اشاره 27
- چگونگی غیبت 29
- روایات 30
- بررسی سند روایات 34
- بررسی دلالت روایات 34
- غیبت شخصیت 35
- اشاره 35
- بررسی سند روایت 37
- بررسی دلالت روایت 39
- بررسی سند روایت 41
- نتیجه 42
- بررسی دلالت حدیث 43
- بررسی سند حدیث 44
- بررسی دلالت روایت 46
- بررسی سند حدیث 47
- بررسی دلالت حدیث 48
- بررسی سند حدیث 48
- بررسی دلالت حدیث 49
- سند حدیث 50
- بررسی دلالت حدیث 51
- نتیجه 53
- نتیجه 55
- غیبت شخص و شخصیت 57
- توضیح 58
- شیخیه و غیبت 58
- نقد و بررسی 60
- اهل سنت و غیبت 61
- اشاره 61
- مقدمه 63
- نقد و بررسی 63
- اشاره 71
- اول: میزان تأثیر این علل در تحقق غیبت 73
- اشاره 73
- اشاره 73
- روایات 73
- بررسی سند حدیث 74
- نتیجه 77
- بررسی سند حدیث 78
- نتیجه 84
- بررسی سند حدیث 85
- نتیجه 87
- بررسی سند 88
- نتیجه 98
- پاسخ به دو سؤال 99
- 1.علت غیبت، خواست خداوند است یا عمل مردم؟ 99
- 2.فرق غیبت انبیاء وحضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف چیست؟ 102
- روایات 106
- دوم: عهده دار نبودن بیعت 106
- بررسی سند حدیث 107
- نکته 109
- نتیجه 109
- سند 110
- نتیجه 112
- معنای لغوی و شرعی بیعت 119
- بررسی دلالت 119
- توضیح 119
- نتیجه 121
- نقد و نظر 121
- نتیجه 125
- روایات 126
- اول: خوف و ترس از قتل 126
- اشاره 126
- بررسی سند حدیث 127
- نتیجه 130
- نتیجه 132
- بررسی سند حدیث 134
- نتیجه 135
- نتیجه 140
- بررسی دلالت حدیث 147
- نتیجه 151
- پاسخ به سوال 155
- امام از چه چیزی می ترسد؟ 155
- اشاره 159
- دوم: سلب نعمت امام از قوم ستمگر 159
- نتیجه 159
- بررسی سند حدیث 161
- نتیجه 162
- بررسی سند حدیث 163
- نتیجه 164
- بررسی سند حدیث 166
- بررسی دلالت حدیث 167
- نقد و نظر 168
- نتیجه 168
- روایات 170
- نتیجه 170
- نتیجه 172
- بررسی سند حدیث 173
- نتیجه 175
- بررسی سند حدیث 176
- بررسی دلالت حدیث 177
- نتیجه 177
- نقد و نظر 178
- نتیجه 179
- اشاره 180
- نکته پایانی گفتار 180
- نتیجه 183
- روایات 185
- اشاره 185
- اول: امتحان الهی 185
- بررسی دلالت حدیث 186
- بررسی سند حدیث 186
- نتیجه 187
- سند 188
- نتیجه 189
- بررسی دلالت حدیث 190
- بررسی دلالت حدیث 191
- بررسی دلالت حدیث 192
- بررسی دلالت حدیث 194
- بررسی دلالت حدیث 195
- نتیجه 196
- بررسی دلالت حدیث 197
- بررسی دلالت حدیث 199
- بررسی دلالت حدیث 200
- بررسی دلالت حدیث 201
- بررسی دلالت حدیث 202
- بررسی دلالت حدیث 203
- بررسی و دلالت 205
- تفصیل بحث 208
- نظرات بزرگان 209
- نتیجه 212
- ب. روایات 216
- الف. قرآن 216
- معانی امر در قرآن و روایات 216
- دوم: اختلاف مردم 218
- روایات 218
- سند 218
- سند 220
- توضیح 224
- اشاره 226
- سوم: ادبار به حق و استقبال از باطل 226
- نقد و نظر 229
- چهارم: اتمام حجت بر مردم 230
- اشاره 230
- سند 230
- توضیح 231
- بررسی دلالت حد یث 231
- نقد و نظر 232
- مقدمه 233
- اول: اجازه نداشتن در بیان علت 234
- روایت 234
- بررسی سند حدیث 235
- بررسی دلالت حدیث 236
- نتیجه: 236
- دوم: ندانستن، بهتر از دانستن 237
- اشاره 237
- بررسی سند حدیث 239
- بررسی دلالت حدیث 240
- نتیجه 241
- اشاره 242
- بررسی سند حدیث 242
- سوم: سر الهی 242
- بررسی سند حدیث 246
- بررسی دلالت حدیث 247
- نقد و نظر 248
- پاسخ به سؤال 251
- نتیجه 253
غیبه حتی یرجع عن هذا الامر من کان یقول به انما هی محنه من الله عزوجل امتحن بها خلقه لو علم آباؤکم واجدادکم دینا اصلح من هذا لاتبعوه قال:فقلت: یا سیدی من الخامس من ولد السابع؟ فقال: یابنی! عقولکم تصغر عن هذا و احلامکم تضیق عن حمله ولکن إن تعیشوا فسوف تدرکونه.(1)
امام کاظم علیه السلام می فرمایند: «هرگاه پنجمین فرزند پیشوای هفتم از دیده ها پنهان گردید، بر شما باد به حفظ دین خویش؛ زیرا صاحب الامر دارای غیبتی است که وی را از دیده ها نهان می گرداند، به گونه ای که معتقدین به امامت وی، به انکار غیبت خواهند پرداخت. فرزندم! این غیبت آزمونی الهی است که مخلوقاتش را با آن می آزماید. اگر پدران و اجداد شما دین و آیینی صحیح تر از این دین سراغ داشتند، از آن پیروی می کردند». راوی می گوید: گفتم: ای سید من، پنجمین فرزند از نسل امام هفتم کیست؟ فرمود: «فرزندم! عقل های شما کوچک تر و خیال ها وپندارهای شما پایین تر از فهم و تحمل این امر هستند؛ و لکن اگر زنده بمانید وی را درک خواهید کرد».
بررسی دلالت حدیث
آنچنان که از ظاهر روایت بر می آید، دلالت روایت شریف بر امتحان بودن غیبت برای شیعیان واضح است و اینکه لازمه این امتحان، غیبت حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف می باشد.
لازم به ذکر است که مرحوم فیض کاشانی در الوافی می فرماید: «منظور از
1- کافی، ج 1، ص 396؛ الغیبه، نعمانی، ص154؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص359؛ الغیبه، شیخ طوسی، ص166و 367.