- مقدّمه 1
- بخش اول: کلیات 5
- اشاره 5
- الف) زندگی نامه احمد الکاتب 6
- فصل اول. معرفی نویسنده و کتاب 6
- اشاره 6
- ب) کتاب الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف حقیقه تاریخیه أم فرضیه فلسفیه 7
- الف) تکرار شبهه های کهنه و نخ نما شده بدون اشاره به پاسخ های دانشمندان شیعه 12
- اشاره 12
- ب) نیاوردن اسناد و دلیل های معارض و مخالف 12
- فصل دوم: کژی های نویسنده 12
- ج) ادعاهای بی دلیل 13
- ه) نتیجه گیری های غلط بر اثر ایجاد ملازمه های نادرست و مغالطه در مباحث 14
- د) خلط مباحث برای اثبات نظر خود 14
- و) تحریف روایات و نسبت ناروا به امامان علیهم السلام 15
- ز) تحریف سخنان دانشمندان شیعه و دادن نسبت ناروا به آنان 15
- بخش دوم: آیات و احادیث مهدویت 20
- اشاره 20
- اشاره 21
- شبهۀ یکم. دلالت نداشتن آیات قرآن و احادیث مهدی و قائم بر شخص خاص 21
- متن کتاب 21
- فصل اول. دلالت آیات و روایات مهدوی 21
- خلاصۀ شبهه 22
- پاسخ ادعای اول 22
- پاسخ ادعای دوم 35
- متن کتاب 48
- شبهۀ دوم. دلالت نداشتن احادیث غیبت و غایب بر شخص خاص 48
- پاسخ 49
- خلاصۀ شبهه 49
- خلاصه فصل اول 59
- اشاره 61
- شبهۀ سوم. دلالت نداشتن روایات مهدویت و غیبت بر امری قبل از وقوع آن 61
- فصل دوم. چگونگی استدلال دانشمندان شیعه به احادیث مهدوی 61
- متن کتاب 61
- خلاصه شبهه 62
- پاسخ 63
- شبهۀ چهارم: دلالت نداشتن روایت مرگ و قتل بر وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 76
- متن کتاب 76
- خلاصه شبهه 77
- پاسخ 77
- شبهۀ پنجم: هم زمان نبودن اثبات وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف و اثبات مهدویت ایشان نزد متکلمان 81
- متن کتاب 81
- پاسخ 82
- خلاصه شبهه 82
- شبهۀ ششم: صحیح نبودن استدلال به روایات غیبت برای اثبات وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 87
- متن کتاب 87
- پاسخ 89
- خلاصه شبهه 89
- شبهۀ هفتم: صحیح نبودن استدلال به روایات دو غیبت برای اثبات وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 94
- متن کتاب 94
- پاسخ 95
- خلاصه شبهه 95
- شبهۀ هشتم: مقدم بودن بحث از وجود و امامت امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف بر بحث از غیبت ایشان 105
- متن کتاب 105
- خلاصه شبهه 106
- پاسخ 106
- خلاصه فصل دوم 107
- نتیجه بخش دوم 108
- بخش سوم: اندیشۀ محدودیت تعداد امامان علیهم السلام 110
- اشاره 110
- شبهۀ نهم: استدلال نکردن متکلّمان شیعه به احادیث دوازده امام علیهم السلام 111
- متن کتاب 111
- اشاره 111
- فصل اول. متکلّمان قرن سوم و اعتقاد به دوازده امام علیهم السلام 111
- پاسخ 112
- خلاصۀ شبهه 112
- کتاب های قرن سوم 117
- شبهۀ دهم: قرار داشتن نظریه امامت در برابر نظریۀ شورا 126
- متن کتاب 126
- خلاصۀ شبهه 126
- پاسخ 127
- شبهۀ یازدهم: معتقد نبودن نخستین شیعیان به خاتم بودن فرزند امام حسن عسکری علیه السلام 129
- اشاره 129
- متن کتاب 129
- خلاصۀ شبهه 129
- فصل دوم. شیعیان قرن سوم و اعتقاد به دوازده امام علیهم السلام 129
- پاسخ 130
- بخش چهارم: آگاهی از نام امامان علیهم السلام 134
- اشاره 134
- فصل اول. آگاهی ائمه علیهم السلام از فهرست نام امامان 135
- متن کتاب 135
- اشاره 135
- شبهۀ دوازدهم: آگاه نبودن امامان علیهم السلام و شیعیان از فهرست نام امامان علیهم السلام 135
- خلاصۀ شبهه 136
- اشاره 136
- پاسخ 136
- 1. احادیث اشاره کننده به نام امامان 137
- 2. احادیث دلالت کننده بر علم امامان پیشین علیهم السلام به امامان پسین علیهم السلام 138
- شبهۀ سیزدهم. روایات آگاه نبودن امامان از فهرست نام ها 145
- متن کتاب 145
- خلاصۀ شبهه 146
- پاسخ 146
- شبهۀ چهاردهم: پرسش های مطرح در دوران امامان علیهم السلام 151
- متن کتاب 151
- پاسخ 152
- خلاصۀ شبهه 152
- شبهۀ پانزدهم. راهکار نشان دادن امامان علیهم السلام و اشاره نکردن به فهرست نام امامان علیهم السلام 154
- فصل دوم. اشاره ائمه علیهم السلام به فهرست نام امامان علیهم السلام 154
- متن کتاب 154
- اشاره 154
- پاسخ 155
- خلاصۀ شبهه 155
- متن کتاب 158
- شبهۀ شانزدهم. پرسش مردم از وظیفۀ خود هنگام رحلت هر امام علیه السلام 158
- اشاره 158
- فصل سوم. آگاهی شیعیان از فهرست نام امامان علیهم السلام 158
- پاسخ 159
- خلاصۀ شبهه 159
- متن کتاب 160
- خلاصۀ شبهه 160
- شبهۀ هفدهم: ناآگاهی جناب زراره از امام بعدی 160
- پاسخ 161
- اشاره 164
- بخش پنجم: بدا در امامت 164
- شبهۀ هجدهم: بدا در امامت سید محمد 165
- فصل اول. امامت سید محمد 165
- خلاصۀ شبهه 165
- متن کتاب 165
- پاسخ 166
- پاسخ 176
- متن کتاب 176
- خلاصه شبهه 176
- شبهۀ نوزدهم. بدا در امامت اسماعیل 176
- اشاره 176
- فصل دوم. امامت اسماعیل 176
- اشاره 182
- بخش ششم: اندیشمندان شیعه و فهرست نام امامان علیهم السلام 182
- اشاره 183
- متن کتاب 183
- خلاصۀ شبهه 183
- پاسخ 183
- فصل اول. اشاره اندیشمندان قرن سوم به فهرست نام امامان علیهم السلام 183
- شبهۀ بیستم. اشاره نکردن محدّثان و مورّخان قرن سوم به فهرست نام امامان علیهم السلام 183
- خلاصۀ شبهه 204
- متن کتاب 204
- شبهۀ بیست و یکم. استقرار اعتقاد به دوازده امام در نیمۀ قرن چهارم و شک شیخ صدوق 204
- فصل دوم. شیخ صدوق و تعداد امامان علیهم السلام 204
- اشاره 204
- پاسخ 205
- فصل سوم. اندیشمندان و روایات امامان پس از امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 215
- متن کتاب 215
- پاسخ 215
- شبهۀ بیست و دوم. روایت کفعمی در مورد امامان پس از امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 215
- اشاره 215
- خلاصۀ شبهه 215
- شبهۀ بیست و سوم. روایت شیخ صدوق در مورد احتمال ادامه امامت پس از امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 221
- خلاصۀ شبهه 221
- متن کتاب 221
- پاسخ 222
- شبهۀ بیست و چهارم. روایت شیخ طوسی در مورد وجود مهدی ها بعد از دوازده امام عجل الله تعالی فرجه الشریف 223
- متن کتاب 223
- خلاصۀ شبهه 224
- پاسخ 224
- فصل چهارم. ثقه الاسلام کلینی و روایات سیزده امام 229
- متن کتاب 229
- اشاره 229
- خلاصۀ شبهه 229
- شبهۀ بیست و پنجم. اختلاف در تعداد امامان علیهم السلام 229
- پاسخ 230
- شبهۀ بیست و ششم. کتاب هبه الله الکاتب 249
- متن کتاب 249
- خلاصۀ شبهه 250
- پاسخ 250
- اشاره 257
- بخش هفتم: کتاب سلیم و محدودیت شمار امامان علیهم السلام 257
- شبهۀ بیست و هفتم. کتاب سلیم بن قیس؛ خاستگاه اعتقاد به انحصار شمار امامان علیهم السلام 258
- متن کتاب 258
- اشاره 258
- فصل اول. کتاب سلیم و خاستگاه اندیشه دوازده امام علیهم السلام 258
- پاسخ 259
- خلاصۀ شبهه 259
- پاسخ 287
- اشاره 287
- خلاصۀ شبهه 287
- شبهۀ بیست و هشتم. اعتماد بزرگان شیعه در اعتقاد به دوازده امام علیهم السلام به کتاب سلیم بن قیس 287
- فصل دوم. اعتماد اندیشوران به کتاب سلیم 287
- متن کتاب 287
- اشاره 290
- شبهۀ بیست و نهم. مشکوک بودن کتاب سلیم بن قیس نزد شیعیان 290
- خلاصۀ شبهه 290
- متن کتاب 290
- فصل سوم. شیعیان و کتاب سلیم 290
- پاسخ 290
- شبهۀ سیم. ابن غضائری و کتاب سلیم بن قیس 296
- پاسخ 296
- متن کتاب 296
- خلاصه شبهه 296
- متن کتاب 304
- اشاره 304
- شبهۀ سی و یکم. شیخ مفید و تضعیف کتاب سلیم 304
- فصل چهارم. شیخ مفید و کتاب سلیم 304
- پاسخ 305
- خلاصۀ شبهه 305
- شبهۀ سی و دوم. خرده گیری های زیدیه بر احادیث دوازده امام علیهم السلام 311
- بخش هشتم: شبهه های زیدیه 311
- متن کتاب 311
- اشاره 311
- خلاصۀ شبهه 312
- پاسخ 313
- متن کتاب 325
- خلاصۀ شبهه 325
- شبهۀ سی و سوم. تواتر و قدمت احادیث دوازده امام علیهم السلام 325
- پاسخ 326
- متن کتاب 335
- اشاره 335
- شبهۀ سی و چهارم. دلالت نداشتن احادیث دوازده امام علیهم السلام بر وجود فرزند امام حسن عسکری علیه السلام 335
- بخش نهم: دلالت احادیث دوازده امام علیهم السلام بر وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 335
- خلاصۀ شبهه 336
- پاسخ 336
- بخش دهم: امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف امام دوازدهم 360
- اشاره 365
- بخش یازدهم: نقش امام و وجود همیشگی حجت بر روی زمین 365
- شبهۀ سی و پنجم. بی ثمر بودن وجود امام غایب 366
- متن کتاب 366
- اشاره 366
- فصل اول. فایده و نقش امام غایب 366
- خلاصه شبهه 367
- یادآوری 367
- پاسخ فرض اول 369
- پاسخ فرض دوم 381
- خلاصه شبهه 393
- شبهۀ سی و ششم. تعارض روایات امام رضا علیه السلام با وجود امام غایب عجل الله تعالی فرجه الشریف 393
- متن کتاب 393
- فصل دوم. روایات امام زنده ظاهر 393
- پاسخ 394
- شبهۀ سی و هفتم. حدس و گمان بودن استدلال به احادیث لزوم وجود امام 414
- متن کتاب 414
- فصل سوم. دلالت احادیث لزوم وجود امام بر امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 414
- پاسخ 415
- خلاصه شبهه 415
- شبهۀ سی و هشتم. اشاره نکردن امام حسن عسکری علیه السلام به فرزند خویش 419
- متن کتاب 419
- اشاره 419
- اشاره 419
- بخش دوازدهم: تصریح امام حسن عسکری علیه السلام به امامت فرزند خویش 419
- پاسخ 420
- خلاصه شبهه 420
- فهرست منابع 432
مقدّمه
از جمله مسائل مهم در موضوع مهدویت، ولادت و وجود امام عصر، حضرت حجت بن الحسن عجل الله تعالی فرجه الشریف است. بسیاری از مسائل دیگر مانند غیبت و نقش امام عجل الله تعالی فرجه الشریف غایب، به اثبات ولادت و وجود آن حضرت بستگی دارد. دانشمندان شیعه برای اثبات این امر مهم، دلیل های متعدی آورده اند که به طور کلی این دلیل ها را به سه گروه می توان تقسیم کرد: کلامی، نقلی و تاریخی. دلیل های نقلی شامل آیات قرآن و روایت های رسیده از طریق شیعه و اهل تسنن است.
احمد الکاتب از نویسندگان عرب زبان درصدد انکار ولادت و وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف است. از این رو در کتاب خویش در صحت دلیل های نقلی و نیز در دلالت آن ها بر مقصود شیعه تردید کرده است. این نوشتار ضمن نقل عین عبارت های وی به نقد و پاسخ گویی به آن ها می پردازد.
شاید بتوان در بیان اهمیت موضوع به شرح همین نکته بسنده کرد که پایه و اساس تشیع و افتراق آن با اهل تسنن اعتقاد به وجود امام است. امامت از اصول مذهب امامیه به شمار می رود و در حال حاضر امام دوازدهم حضرت حجت بن الحسن عجل الله تعالی فرجه الشریف مصداق آن است. نظام مرجعیت و ولایت فقهای شیعه یعنی نظام اجتماعی و سیاسی شیعه بر پایۀ وجود امامی زنده پایه گذاری شده است و آنان نایبان امامی غایب اما موجود هستند. بنابراین اثبات وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف از پایه ای ترین مباحث اعتقادی شیعه است و در این موضوع نیز آیات و احادیثی که از طریق فریقین نقل شده از مهم ترین دلیل های بحث است. در نتیجه بحث از ادله نقلی برای اثبات وجود فعلی