- مقدّمه 1
- بخش اول: کلیات 5
- اشاره 5
- الف) زندگی نامه احمد الکاتب 6
- فصل اول. معرفی نویسنده و کتاب 6
- اشاره 6
- ب) کتاب الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف حقیقه تاریخیه أم فرضیه فلسفیه 7
- ب) نیاوردن اسناد و دلیل های معارض و مخالف 12
- اشاره 12
- الف) تکرار شبهه های کهنه و نخ نما شده بدون اشاره به پاسخ های دانشمندان شیعه 12
- فصل دوم: کژی های نویسنده 12
- ج) ادعاهای بی دلیل 13
- ه) نتیجه گیری های غلط بر اثر ایجاد ملازمه های نادرست و مغالطه در مباحث 14
- د) خلط مباحث برای اثبات نظر خود 14
- و) تحریف روایات و نسبت ناروا به امامان علیهم السلام 15
- ز) تحریف سخنان دانشمندان شیعه و دادن نسبت ناروا به آنان 15
- اشاره 20
- بخش دوم: آیات و احادیث مهدویت 20
- فصل اول. دلالت آیات و روایات مهدوی 21
- اشاره 21
- شبهۀ یکم. دلالت نداشتن آیات قرآن و احادیث مهدی و قائم بر شخص خاص 21
- متن کتاب 21
- خلاصۀ شبهه 22
- پاسخ ادعای اول 22
- پاسخ ادعای دوم 35
- شبهۀ دوم. دلالت نداشتن احادیث غیبت و غایب بر شخص خاص 48
- متن کتاب 48
- پاسخ 49
- خلاصۀ شبهه 49
- خلاصه فصل اول 59
- فصل دوم. چگونگی استدلال دانشمندان شیعه به احادیث مهدوی 61
- اشاره 61
- متن کتاب 61
- شبهۀ سوم. دلالت نداشتن روایات مهدویت و غیبت بر امری قبل از وقوع آن 61
- خلاصه شبهه 62
- پاسخ 63
- متن کتاب 76
- شبهۀ چهارم: دلالت نداشتن روایت مرگ و قتل بر وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 76
- پاسخ 77
- خلاصه شبهه 77
- شبهۀ پنجم: هم زمان نبودن اثبات وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف و اثبات مهدویت ایشان نزد متکلمان 81
- متن کتاب 81
- خلاصه شبهه 82
- پاسخ 82
- متن کتاب 87
- شبهۀ ششم: صحیح نبودن استدلال به روایات غیبت برای اثبات وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 87
- خلاصه شبهه 89
- پاسخ 89
- شبهۀ هفتم: صحیح نبودن استدلال به روایات دو غیبت برای اثبات وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 94
- متن کتاب 94
- خلاصه شبهه 95
- پاسخ 95
- شبهۀ هشتم: مقدم بودن بحث از وجود و امامت امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف بر بحث از غیبت ایشان 105
- متن کتاب 105
- خلاصه شبهه 106
- پاسخ 106
- خلاصه فصل دوم 107
- نتیجه بخش دوم 108
- اشاره 110
- بخش سوم: اندیشۀ محدودیت تعداد امامان علیهم السلام 110
- شبهۀ نهم: استدلال نکردن متکلّمان شیعه به احادیث دوازده امام علیهم السلام 111
- فصل اول. متکلّمان قرن سوم و اعتقاد به دوازده امام علیهم السلام 111
- اشاره 111
- متن کتاب 111
- پاسخ 112
- خلاصۀ شبهه 112
- کتاب های قرن سوم 117
- خلاصۀ شبهه 126
- متن کتاب 126
- شبهۀ دهم: قرار داشتن نظریه امامت در برابر نظریۀ شورا 126
- پاسخ 127
- شبهۀ یازدهم: معتقد نبودن نخستین شیعیان به خاتم بودن فرزند امام حسن عسکری علیه السلام 129
- فصل دوم. شیعیان قرن سوم و اعتقاد به دوازده امام علیهم السلام 129
- اشاره 129
- متن کتاب 129
- خلاصۀ شبهه 129
- پاسخ 130
- بخش چهارم: آگاهی از نام امامان علیهم السلام 134
- اشاره 134
- فصل اول. آگاهی ائمه علیهم السلام از فهرست نام امامان 135
- شبهۀ دوازدهم: آگاه نبودن امامان علیهم السلام و شیعیان از فهرست نام امامان علیهم السلام 135
- متن کتاب 135
- اشاره 135
- پاسخ 136
- اشاره 136
- خلاصۀ شبهه 136
- 1. احادیث اشاره کننده به نام امامان 137
- 2. احادیث دلالت کننده بر علم امامان پیشین علیهم السلام به امامان پسین علیهم السلام 138
- شبهۀ سیزدهم. روایات آگاه نبودن امامان از فهرست نام ها 145
- متن کتاب 145
- پاسخ 146
- خلاصۀ شبهه 146
- متن کتاب 151
- شبهۀ چهاردهم: پرسش های مطرح در دوران امامان علیهم السلام 151
- پاسخ 152
- خلاصۀ شبهه 152
- شبهۀ پانزدهم. راهکار نشان دادن امامان علیهم السلام و اشاره نکردن به فهرست نام امامان علیهم السلام 154
- فصل دوم. اشاره ائمه علیهم السلام به فهرست نام امامان علیهم السلام 154
- متن کتاب 154
- اشاره 154
- خلاصۀ شبهه 155
- پاسخ 155
- متن کتاب 158
- اشاره 158
- شبهۀ شانزدهم. پرسش مردم از وظیفۀ خود هنگام رحلت هر امام علیه السلام 158
- فصل سوم. آگاهی شیعیان از فهرست نام امامان علیهم السلام 158
- خلاصۀ شبهه 159
- پاسخ 159
- شبهۀ هفدهم: ناآگاهی جناب زراره از امام بعدی 160
- خلاصۀ شبهه 160
- متن کتاب 160
- پاسخ 161
- بخش پنجم: بدا در امامت 164
- اشاره 164
- فصل اول. امامت سید محمد 165
- خلاصۀ شبهه 165
- شبهۀ هجدهم: بدا در امامت سید محمد 165
- متن کتاب 165
- پاسخ 166
- خلاصه شبهه 176
- شبهۀ نوزدهم. بدا در امامت اسماعیل 176
- متن کتاب 176
- اشاره 176
- پاسخ 176
- فصل دوم. امامت اسماعیل 176
- بخش ششم: اندیشمندان شیعه و فهرست نام امامان علیهم السلام 182
- اشاره 182
- خلاصۀ شبهه 183
- اشاره 183
- متن کتاب 183
- شبهۀ بیستم. اشاره نکردن محدّثان و مورّخان قرن سوم به فهرست نام امامان علیهم السلام 183
- فصل اول. اشاره اندیشمندان قرن سوم به فهرست نام امامان علیهم السلام 183
- پاسخ 183
- فصل دوم. شیخ صدوق و تعداد امامان علیهم السلام 204
- شبهۀ بیست و یکم. استقرار اعتقاد به دوازده امام در نیمۀ قرن چهارم و شک شیخ صدوق 204
- خلاصۀ شبهه 204
- متن کتاب 204
- اشاره 204
- پاسخ 205
- شبهۀ بیست و دوم. روایت کفعمی در مورد امامان پس از امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 215
- خلاصۀ شبهه 215
- اشاره 215
- متن کتاب 215
- پاسخ 215
- فصل سوم. اندیشمندان و روایات امامان پس از امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 215
- شبهۀ بیست و سوم. روایت شیخ صدوق در مورد احتمال ادامه امامت پس از امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 221
- متن کتاب 221
- خلاصۀ شبهه 221
- پاسخ 222
- شبهۀ بیست و چهارم. روایت شیخ طوسی در مورد وجود مهدی ها بعد از دوازده امام عجل الله تعالی فرجه الشریف 223
- متن کتاب 223
- خلاصۀ شبهه 224
- پاسخ 224
- فصل چهارم. ثقه الاسلام کلینی و روایات سیزده امام 229
- متن کتاب 229
- اشاره 229
- خلاصۀ شبهه 229
- شبهۀ بیست و پنجم. اختلاف در تعداد امامان علیهم السلام 229
- پاسخ 230
- شبهۀ بیست و ششم. کتاب هبه الله الکاتب 249
- متن کتاب 249
- خلاصۀ شبهه 250
- پاسخ 250
- بخش هفتم: کتاب سلیم و محدودیت شمار امامان علیهم السلام 257
- اشاره 257
- اشاره 258
- متن کتاب 258
- فصل اول. کتاب سلیم و خاستگاه اندیشه دوازده امام علیهم السلام 258
- شبهۀ بیست و هفتم. کتاب سلیم بن قیس؛ خاستگاه اعتقاد به انحصار شمار امامان علیهم السلام 258
- خلاصۀ شبهه 259
- پاسخ 259
- متن کتاب 287
- اشاره 287
- فصل دوم. اعتماد اندیشوران به کتاب سلیم 287
- شبهۀ بیست و هشتم. اعتماد بزرگان شیعه در اعتقاد به دوازده امام علیهم السلام به کتاب سلیم بن قیس 287
- پاسخ 287
- خلاصۀ شبهه 287
- خلاصۀ شبهه 290
- شبهۀ بیست و نهم. مشکوک بودن کتاب سلیم بن قیس نزد شیعیان 290
- فصل سوم. شیعیان و کتاب سلیم 290
- متن کتاب 290
- پاسخ 290
- اشاره 290
- پاسخ 296
- متن کتاب 296
- خلاصه شبهه 296
- شبهۀ سیم. ابن غضائری و کتاب سلیم بن قیس 296
- شبهۀ سی و یکم. شیخ مفید و تضعیف کتاب سلیم 304
- فصل چهارم. شیخ مفید و کتاب سلیم 304
- اشاره 304
- متن کتاب 304
- خلاصۀ شبهه 305
- پاسخ 305
- بخش هشتم: شبهه های زیدیه 311
- متن کتاب 311
- اشاره 311
- شبهۀ سی و دوم. خرده گیری های زیدیه بر احادیث دوازده امام علیهم السلام 311
- خلاصۀ شبهه 312
- پاسخ 313
- شبهۀ سی و سوم. تواتر و قدمت احادیث دوازده امام علیهم السلام 325
- خلاصۀ شبهه 325
- متن کتاب 325
- پاسخ 326
- بخش نهم: دلالت احادیث دوازده امام علیهم السلام بر وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 335
- شبهۀ سی و چهارم. دلالت نداشتن احادیث دوازده امام علیهم السلام بر وجود فرزند امام حسن عسکری علیه السلام 335
- متن کتاب 335
- اشاره 335
- خلاصۀ شبهه 336
- پاسخ 336
- بخش دهم: امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف امام دوازدهم 360
- اشاره 365
- بخش یازدهم: نقش امام و وجود همیشگی حجت بر روی زمین 365
- اشاره 366
- فصل اول. فایده و نقش امام غایب 366
- شبهۀ سی و پنجم. بی ثمر بودن وجود امام غایب 366
- متن کتاب 366
- خلاصه شبهه 367
- یادآوری 367
- پاسخ فرض اول 369
- پاسخ فرض دوم 381
- متن کتاب 393
- فصل دوم. روایات امام زنده ظاهر 393
- شبهۀ سی و ششم. تعارض روایات امام رضا علیه السلام با وجود امام غایب عجل الله تعالی فرجه الشریف 393
- خلاصه شبهه 393
- پاسخ 394
- متن کتاب 414
- شبهۀ سی و هفتم. حدس و گمان بودن استدلال به احادیث لزوم وجود امام 414
- فصل سوم. دلالت احادیث لزوم وجود امام بر امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 414
- خلاصه شبهه 415
- پاسخ 415
- شبهۀ سی و هشتم. اشاره نکردن امام حسن عسکری علیه السلام به فرزند خویش 419
- متن کتاب 419
- اشاره 419
- بخش دوازدهم: تصریح امام حسن عسکری علیه السلام به امامت فرزند خویش 419
- اشاره 419
- پاسخ 420
- خلاصه شبهه 420
- فهرست منابع 432
چنان که ملاحظه می شود نویسنده به حجم فراوانی از روایات اشاره کرده است.
وی اینک برای رد این روایات دو فرض را مطرح می کند که در ادامه پاسخ آن ها
بیان می شود.
پاسخ فرض اول
یکی از مسائل اختلافی و پر چالش میان شیعه و اهل سنت مسئله امامت است. حتی می توان ادعا کرد فارق اصلی میان دو گروه بحث امامت است. تعریف و برداشت اهل سنت از «امام» با تعریفی که شیعه در مذهب اهل بیت علیهم السلام از مفهوم «امام» ارائه می کند تفاوت اساسی دارد. نویسنده در فرض اول برای رد نظر شیعه در امر امامت به تعریف اهل سنت از امامت تمسک جسته است. این امری بسیار عجیب و غیرمنطقی است! برای نقد و رد یک مطلب به جای در نظر گرفتن تعریف و تلقی همان گروه، تعریف و تلقی گروه مقابل ملاک قرار گیرد! طبیعی است که با تعریف اهل سنت از امامت این پرسش ها یا اشکال ها در مورد امام غایب مطرح گردد. اما نکته اساسی آن است که برای رد عقیده یک مذهب باید بر مبنای همان مذهب مشی نمود، وگرنه روشن است که هر عقیده ای در مقایسه با ملاک طرف مقابل مردود و غیرمنطقی
خواهد بود.
برای آن که میزان تفاوت شیعه و اهل سنت در برداشت از امامت آشکار گردد، تعریف هر طایفه از واژه «امام» در ادامه بیان می شود. اهل تسنن امامت را تنها یک منصب اجتماعی، سیاسی و رهبری ظاهری دنیوی می دانند.
ماوردی می گودید:
امامت برای جانشینی از نبوت در نگهبانی از دین و اداره دنیا قرار داده
شده است. (1)
1- الْإِمَامَهُ مَوْضُوعَهٌ لِخِلَافَهِ النُّبُوَّهِ فِی حِرَاسَهِ الدِّینِ وَ سِیَاسَهِ الدُّنْیَا. ( الأحکام السلطانیه والولایات الدینیه، ص15). احمد جاد، محقق این کتاب در پاورقی آورده: و الإمامه و الخلافه مصطلحان مترادفان، و إن کان مصطلح الخلاقه أسبق، و مصطلح الإمامه أکثر ما یتردَّد عند الشیعه، و الإمامیه منهم خاصه، لکنَّ المعنی یکاد یکون واحدًا، و هو: رئاسه عامَّه فی أمر الدین و الدنیا، کما قال التفتازانی، أو: هی خلافه الرسول _ صلی الله علیه وسلم _ فی إقامه الدِّین و حفظ حوزه الملَّه، یجب اتباعه علی کافَّه الأمه، کما قال عضد الدین الإیجی فی شرح المواقف.