- مقدمه 1
- اشاره 4
- فصل اول: مفهوم شناسی و جایگاه آموزه مهدویت 4
- ب) تفاوت دکترین با مفاهیمی چون ایدئولوژی، مکتب، نظام و گفتمان 5
- الف) تعریف لغوی و اصطلاحی دکترین و نوع کاربرد آن 5
- د) منزلت و موقعیت دکترین مهدویت در تعالیم اسلامی 10
- ج) چیستی دکترین مهدویت و معنای آن 10
- و) نقش دکترین مهدویت در دنیای جدید و در کنار دیگر تئوری های جهانی 11
- ه) دکترین مهدویت؛ تئوری ای در فلسفه تاریخ، فلسفه سیاسی یا اعتقادی کلامی؟ 11
- ز) توانایی دکترین مهدویت در پاسخ گویی به انسان ها و جوامع پس از ظهور 12
- فصل دوم: کرامت انسانی در دولت مهدوی 14
- اشاره 14
- الف) کرامت انسانی و اعلامیه جهانی حقوق بشر 16
- ب) کرامت انسانی در قرآن و روایات 20
- ج) کرامت انسانی در عصر ظهور 27
- 1. زوال کرامت ها از ملاحم قبل از ظهور 27
- 2. امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف مظهر کرامت ها و سرآمد کریمان 29
- 3. کرامت های انسانی با خاست گاهی الهی 31
- 4. کرامت محوری و کرامت خواهی در ادعیه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 35
- 5. بیعت نامه مهدوی، منشور کرامت مداری و بشردوستی 36
- یکم. عدالت و نفی تبعیض 40
- اشاره 40
- 6. برخی مبانی و شاخصه های کرامت محوری جامعه مهدویت 40
- دوم. امنیت و صلح همه جانبه و پایدار 41
- سوم. فقدان تحمیل عقیده و تکریم اقلیت ها 42
- چهارم. رشد عقلانیت، شکوفایی علوم و فن آوری 43
- پنجم. تأمین رفاه، بالندگی اقتصادی و معیشتی 44
- ششم. کمال قوت و سلامت جسمی و روانی 46
- هفتم. رعایت و محترم شمردن حریم های خصوصی و عمومی 47
- نتیجه 48
- اشاره 50
- فصل سوم: عدالت مهدوی و امنیت 50
- الف) بی عدالتی و ناامنی از شاخصه های اصلی دوره پیش از ظهور 51
- ب) مفهوم و جایگاه عدالت 56
- ج) مفهوم و جایگاه امنیت 60
- د) عدالت، خاستگاه و بستر امنیت 68
- ه) عدالت و امنیت، دست آورد فراگیر حکومت مهدوی 73
- نتیجه 82
- فصل چهارم: مقایسه دو آموزه جهانی سازی غربی و جهانی سازی مهدوی 84
- اشاره 84
- الف) مفهوم جهانی شدن یا جهانی سازی 86
- گفتار اول: مفهوم جهانی شدن و برداشت های مختلف از آن 86
- ب) برداشت های مختلف از جهانی شدن 88
- ج) ابعاد و دست آوردهای منفی جهانی سازی غربی (به طور اخص) 91
- گفتار دوم: جهان گرایی و جهان شمولی اسلام 97
- گفتار سوم: جهانی سازی مهدوی و شاخصه های آن 101
- اشاره 101
- 1. حاکمیت جهان شمول اسلام و برچیدگی شرک و اختلافات بشری 102
- 2. حاکمیت مطلق عدالت و دادورزی 104
- 4. رفاه و رشد پایدار اقتصادی، استغنای عمومی و رفع فقر 105
- 3. برقراری امنیت و آرامش همه جانبه 105
- 5. رشد و ترقی علوم و فنون و شکوفایی و کمال عقلانیت بشری 107
- 6. تکیه بر استدلال و اقناع و کسب مقبولیت و رضایت عمومی 108
- 7. گفتمان واقعی و احتجاج با ادیان دیگر 109
- 8. حفظ و ارتقای کرامت انسانی و حقوق بشردوستانه 111
- 9. نفی قومیت مداری و نژادپرستی 113
- 10. حکومت شبه فدرالی و احترام به دیگر ملل 114
- 11. نوسازی و احیای دین بر مبنای مقتضیات جدید 115
- 12. تحول شگرف در حوزه ها و فضاهای ارتباطی و رسانه ای 117
- 13. رعایت آرمانی حقوق محیط زیست و جان داران 118
- نتیجه 120
- فصل پنجم: آموزه مهدویت و حقوق محیط زیست 123
- اشاره 123
- الف) نگرشی به حقوق محیط زیست در جهان امروز 124
- ب) حقوق محیط زیست در سیره نبوی و معصومان 127
- ج) حقوق زیست محیطی در عصر مهدوی 132
- اشاره 132
- 1. تطهیر و نورانیت زمین 132
- 2. رضایت و سُرور موجودات و محیط زیست 133
- 3. امنیت، صلح و دوستی در سپهر انسانی، حیوانی و گیاهی 134
- 4. فعلیت یابی همه قابلیت های محیط زیست در عالی ترین حد 135
- 5. آبادانی و توسعه موزون محیط زیست 137
- 7. استفاده از راه کارها و فن آوری های جدید در محیط زیست 139
- 6. مقابله با آلاینده ها و رعایت حریم های خصوصی و عمومی در حیات مدنی 139
- 8. گسترش حفظ محیط زیست به فضاهای ماورای زمینی 140
- 9. تعالی معنوی محیط زیست و همراهی آن با حیات طیبه مهدوی 141
- 10. عاری بودن قیام مهدوی از تخریب های زیست محیطی 142
- نتیجه 146
- فصل ششم: آموزه مهدویت و لیبرال - دموکراسی 149
- اشاره 149
- الف) مفهوم دموکراسی 151
- گفتار اول: سیری در مفهوم و مبانی دموکراسی و لیبرالیسم 151
- ب) مفهوم لیبرالیسم 153
- اشاره 154
- ج) مبانی سکولاریستی لیبرال - دموکراسی 154
- 2. سیانتیسم یا اصالت علم و علم زدگی و تعامل آن با پوزیتیویسم 155
- 1. اندیشه قداست زدایی 155
- 4. قرارداد اجتماعی و نفی حق الهی حکومت 156
- 3. گرایش به اصالت حس و انسان شناسی مادی 156
- 5. اومانیسم، دئیسم و آتئیسم 157
- 6. اندیویدوآلیسم یا فلسفه اصالت فرد 158
- 8. پلورالیسم یا کثرت گرایی 159
- 7. راسیونالیسم یا اصالت عقل 159
- گفتار دوم: انتقادات عمومی از دموکراسی 160
- اشاره 160
- الف) مبهم بودن ماهیت و مبانی دموکراسی 161
- ب) تعارض بین اصل آزادی و اصل برابری 163
- د) محدودیت ها و موانع مشارکت سیاسی برابر در دموکراسی لیبرال 164
- ج) صوری بودن اصل برابری در دموکراسی 164
- ه) انتقادها بر رژیم نمایندگی 165
- و) تضاد بین اراده همگانی و آزادی های فردی 165
- ز) تعارض روش های وصول به دموکراسی با مبانی دموکراسی 166
- ح) صوری بودن اصل تفکیک قوا در دموکراسی 168
- ط) امکان خطا و صلاحیت نداشتن اکثریت در تصمیم گیری های سیاسی 169
- ی) دموکراسی و امکان بروز استبداد اکثریت 170
- ک) خطر فریب افکار و آرای عموم و نفوذپذیری آن 170
- ل) دموکراسی نخبه گرا مانعی بر سر راه مشارکت واقعی مردم 171
- م) نشانه های بحران و انحطاط دموکراسی لیبرال در قرن بیستم 172
- گفتار سوم: مردم سالاری دینی ج.ا.ا،زمینه ساز دین سالاری سپهری مهدوی 174
- الف) فقدان آفات مردم سالاری دینی در دین سالاری سپهری مهدوی 181
- گفتار چهارم: دین سالاری سپهری مهدوی 181
- اشاره 181
- 1. نمونه فرجامین، اکمل و بهینه تمام نظام های بشری 182
- ب) شاخصه های بر تری دین سالاری سپهری مهدوی 182
- 2. خدامحوری و عینیت کامل دین و سیاست 184
- 3. جهان گیری اسلام، محو شرک و نفی تساهل افراطی 186
- 4. امام معصوم و انسان کامل در رأس حکومت 188
- 5. پشت گرمی و مؤید به رعب و نصرت الهی 189
- 6. فراگیری سپهر آفرینش 190
- 7. برخورداری ازنهایی ترین حد مشروعیت (حقانیت، مقبولیت، قانونیت) 192
- 8. غالبیت خواست الهی بر خواست و نظر اکثریت 193
- 9. الهی دانستن مبانی عدالت، تفاوتی ماهوی با لیبرال - دموکراسی 194
- 10. مساوات طلبی حقیقی 195
- 11. امنیت، صلح و دوستی در سپهر انسانی، حیوانی و گیاهی 196
- 12. صفا و صمیمیت در تقابل با فرآیند «ذره ای شدن» اجتماعی 198
- 13. اوج تحقق جوامع مدنی و تعاملات سیاسی و اجتماعی در فضای«فرا ابررسانه ای» 199
- 14. تکامل عقول بشری و مشارکت سیاسی عاقلان 201
- 15. تحول بنیادین در ماهیت و عمل کرد احزاب و امکان حذف تحزب 202
- 17. نفی قومیت مداری و نژادپرستی و احترام به دیگر ملل و اقوام 204
- 16. سیره گفتمانی و احتجاجی واقعی با ادیان و اقلیت ها 204
- 18. حفظ و ارتقای کرامت انسانی و حقوق بشردوستانه 206
- 19. اخلاق و تربیت مداری، رعایت حریم های خصوصی و عمومی در حیات مدنی 208
- 20. صلح طلبی و نفی سیاست امپریالیستی و جنگ افروزانه لیبرال - دموکراسی 209
- نتیجه 211
- اشاره 213
- فصل هفتم: نظریه های هم گرایی و آموزه مهدویت 213
- گفتار اول: نظریه های هم گرایی 215
- گفتار دوم: نقش سازمان های بین المللی و منطقه ای در هم گرایی 220
- گفتار سوم: مبانی هم گرایی در آموزه های اسلامی و مهدوی 224
- اشاره 224
- الف) توحید، خدامحوری و محو شرک 226
- ب)تحقق وحدت و هم گرایی در پرتو حکومتِ امام معصوم 231
- ج) رسالت تحقق امت واحده و هم گرایی در سپهر جهان و آفرینش 235
- د) دعوت 240
- ه) احیا و اقامه حق و دفع باطل محور هم گرایی 248
- و) عدالت، مساوات طلبی و تبعیض ستیزی 250
- ز) امنیت، صلح و مودّت فراگیر 252
- ح) نفی ملیت و قومیت مداری 255
- ط) هم زیستی مسالمت آمیز 260
- ی) کرامت محوری و بشردوستی 266
- ک) اخلاق و تربیت مداری 269
- ل) جهاد و نفی هرگونه سلطه طلبی و مشروعیت جنگ توحیدی 271
- م) نفی سبیل و لزوم عزت مندی مسلمین 278
- ن) وفای به عهد و تعهدات 283
- نتیجه 286
- فصل هشتم: احیاگری ایمان الهی و حیات مؤمنانه، زمینه ساز و راه برد دولت مهدوی 292
- اشاره 292
- گفتار اول: احیای ایمان الهی و تعامل آن با تحقق امنیت و حیات طیبه در قرآن 293
- گفتار دوم: احیای ایمان الهی و تعامل آن با تحقق امنیت و حیات طیبه در روایات 300
- گفتار سوم: احیای ایمان الهی و تعامل آن با تحقق امنیت و حیات طیبه در دولت مهدوی 312
- نتیجه 320
- فصل نهم: تبیین نقش راهبردی فرهنگ در زمینه سازی ظهور 333
- اشاره 333
- گفتار اول: چیستی فرهنگ و معنا کاوی آن 335
- گفتار دوم: معنا شناسی تمدن 342
- گفتار سوم: خاستگاه دینی فرهنگ و تقدم و ارجحیت آن بر تمدن 345
- اشاره 350
- گفتارچهارم: مروری بر ضعف ها و آسیب های فرهنگی جهان معاصر 350
- الف) در نظام های غربی 351
- ب) در برخی کشورهای اسلامی 360
- ج) در جمهوری اسلامی ایران 362
- گفتار پنجم: ضرورت ها و راهکار های احیای فرهنگ در راستای تمهید ظهور 375
- الف) دیدگاه های امام راحل(ره) 375
- ب) دیدگاه های مقام رهبر ی 381
- الف) ملاحم و آفات فرهنگی جامعۀ قبل از ظهور 391
- گفتار ششم: وضعیت و مؤلفه های فرهنگی جامعۀ قبل و بعد از ظهور 391
- اشاره 393
- ب) ملاحم و مؤلفه های فرهنگی جامعۀ پس از ظهور(دولت مهدوی) 393
- 1: تفوق فرهنگ توحیدی 394
- 2: تعالی معنوی و اخلاقی در حیات طیبه مهدوی 395
- 3: تشخّص فرهنگی امام عصر(عج) 396
- 4: اصلاح کلیه انحرافات با تحقق عدالت 397
- 5: اعتلای فرهنگ در گرو تحقق کامل امر به معروف و نهی از منکر 403
- 6: نظامنامه و میثاق فرهنگی دولت مهدوی 405
- 7: تعالی فرهنگی بر مبنای تربیت و آموزش 409
- 8: محو جهالت و تکامل عقلانیت در فرهنگ مهدوی 412
- 9: تأمین رفاه ضامن اعتلای فرهنگ 413
- اشاره 417
- فصل دهم: بایسته ها وشاخصه های علمی جامعه و حکومت زمینه ساز 417
- گفتار اول: تعالی و پیشرفت همه جانبه علمی و عقلانی در عصر ظهور 419
- گفتاردوم: فضیلت علم نافع 426
- گفتار سوم: تعلیم علم نافع ؛ یک معروف بزرگ اسلامی 429
- گفتار چهارم: ضرورت پیشگامی عالمان و اصحاب دانش در فریضتین 431
- اشاره 432
- گفتار پنجم: تعریف علم نافع 432
- ب) مترادف با احسن(نیکوترین و بهترین) 433
- الف) به معنای خیر 433
- ج) مترادف باصالح ویا ناظر به اصلاح 434
- ه) به معنای علم قلبی وفرا حسی (و شهودی) 435
- د) به معنای مطابق و هماهنگ با فطرت 435
- و) به معنای علمی کاربردی 438
- اشاره 439
- ز) به معنای علمی غالب بر هواهای نفسانی 439
- گفتار ششم: برخی ویژگی های علم نافع 439
- الف) علم نافع در مسیر عبودیت الهی و احیای دین 440
- ب) اتصاف به علم نافع از صفات متقین 441
- ج) امتزاج علم نافع با حلم و بردباری 442
- د) علم نافع؛ علمی در جهت صلاح و مصالح دینی ودنیایی 443
- اشاره 444
- گفتار هفتم: ویژگی ها و بایسته های 444
- الف) ویژگی های کلّی 445
- اشاره 449
- ب) ویژگی های موردی 449
- 2: برخورداری از نرم خویی و ملایمت در تعلیم و تعلم 449
- 1: حرص ورزی در تعلّم ودانش پژوهی 449
- 3: ضرورت تفهم ، تدبّر و تأمل ورزی در علم آموزی 450
- 4: ضرورت کتابت و ثبت نوشته ها در علم آموزی 451
- 5: ضرورت سختکوشی و تحمل سختی و مشقت و ذلّت در علم آموزی 451
- الف) ریا کاری ، شهرت طلبی و فریبکاری 452
- اشاره 452
- گفتار هشتم: صفات مذموم ( منکرات و منهیات) در علم آموزی 452
- ب) ارتزاق ناروا ( استئکال) از علم 453
- استنتاج 455
- ج) کتمان علم نافع در آموزش 455
- منابع 457
- الف: فارسی و عربی 457
استعداد های خویش، مساوی خواهند بود. بر این مبنا، نه تنها شکاف های مزبور در اقصی نقاط دنیا پرمی گردند، بلکه جامعه بشری به استغنای کامل می رسد و حتی فقیری برای دریافت صدقات و اعانات یافت نخواهد شد. چنین وضعیتی، محصول توسعه وسیع اقتصادی و انسانی پایدار و بالنده نهضت جهان شمول و سپهری مهدوی است. امام صادق علیه السلام در این زمینه می فرماید:
... و در میان خلایق به طریق حکم داوود و محمد صلی الله علیه و آله و سلم حکم می کند. در این وقت زمین، خزینه های خود را ظاهر و برکات خویش را آشکار می گرداند و در این وقت مردی از شما کسی را نمی تواند پیدا کند که صدقه ای به او بدهد یا احسانی در حق وی نماید؛ زیرا که همه مؤمنان غنی و مال دار هستند. (1)
امام باقر علیه السلام نیز می فرماید:
... فإنّه یقسّم بالسویّه و یعدل فی خلق الرحمن، البرّ منهم و الفاجر؛ (2)
آن حضرت (اموال را) برابر تقسیم می کند و میان همه مردم، نیکوکار و بدکار، به عدالت رفتار می نماید.
بر اساس این روایت، در مواردی که برابری میان مردم از مظاهر عدالت است، اموال به تساوی تقسیم می شود، نه این که در همه موارد به همگان یک سان پرداخت گردد. در واقع، برابری میان مردم با هدف تأمین ضروریات و امکانات اولیه زندگی است تا همه افراد و قشرها از یک حد منطقی و رفاهی معقول برخوردار باشند.
11. امنیت، صلح و دوستی در سپهر انسانی، حیوانی و گیاهی
امنیت از مقوله هایی است که حاکمان و سیاست مداران پیوسته بدان توجه
1- . مهدی موعود، ج2، ص224 - 225.
2- . بحارالأنوار، ج51، ص29.