- مقدمه 1
- اشاره 4
- فصل اول: مفهوم شناسی و جایگاه آموزه مهدویت 4
- الف) تعریف لغوی و اصطلاحی دکترین و نوع کاربرد آن 5
- ب) تفاوت دکترین با مفاهیمی چون ایدئولوژی، مکتب، نظام و گفتمان 5
- د) منزلت و موقعیت دکترین مهدویت در تعالیم اسلامی 10
- ج) چیستی دکترین مهدویت و معنای آن 10
- ه) دکترین مهدویت؛ تئوری ای در فلسفه تاریخ، فلسفه سیاسی یا اعتقادی کلامی؟ 11
- و) نقش دکترین مهدویت در دنیای جدید و در کنار دیگر تئوری های جهانی 11
- ز) توانایی دکترین مهدویت در پاسخ گویی به انسان ها و جوامع پس از ظهور 12
- اشاره 14
- فصل دوم: کرامت انسانی در دولت مهدوی 14
- الف) کرامت انسانی و اعلامیه جهانی حقوق بشر 16
- ب) کرامت انسانی در قرآن و روایات 20
- 1. زوال کرامت ها از ملاحم قبل از ظهور 27
- ج) کرامت انسانی در عصر ظهور 27
- 2. امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف مظهر کرامت ها و سرآمد کریمان 29
- 3. کرامت های انسانی با خاست گاهی الهی 31
- 4. کرامت محوری و کرامت خواهی در ادعیه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 35
- 5. بیعت نامه مهدوی، منشور کرامت مداری و بشردوستی 36
- 6. برخی مبانی و شاخصه های کرامت محوری جامعه مهدویت 40
- یکم. عدالت و نفی تبعیض 40
- اشاره 40
- دوم. امنیت و صلح همه جانبه و پایدار 41
- سوم. فقدان تحمیل عقیده و تکریم اقلیت ها 42
- چهارم. رشد عقلانیت، شکوفایی علوم و فن آوری 43
- پنجم. تأمین رفاه، بالندگی اقتصادی و معیشتی 44
- ششم. کمال قوت و سلامت جسمی و روانی 46
- هفتم. رعایت و محترم شمردن حریم های خصوصی و عمومی 47
- نتیجه 48
- اشاره 50
- فصل سوم: عدالت مهدوی و امنیت 50
- الف) بی عدالتی و ناامنی از شاخصه های اصلی دوره پیش از ظهور 51
- ب) مفهوم و جایگاه عدالت 56
- ج) مفهوم و جایگاه امنیت 60
- د) عدالت، خاستگاه و بستر امنیت 68
- ه) عدالت و امنیت، دست آورد فراگیر حکومت مهدوی 73
- نتیجه 82
- اشاره 84
- فصل چهارم: مقایسه دو آموزه جهانی سازی غربی و جهانی سازی مهدوی 84
- الف) مفهوم جهانی شدن یا جهانی سازی 86
- گفتار اول: مفهوم جهانی شدن و برداشت های مختلف از آن 86
- ب) برداشت های مختلف از جهانی شدن 88
- ج) ابعاد و دست آوردهای منفی جهانی سازی غربی (به طور اخص) 91
- گفتار دوم: جهان گرایی و جهان شمولی اسلام 97
- اشاره 101
- گفتار سوم: جهانی سازی مهدوی و شاخصه های آن 101
- 1. حاکمیت جهان شمول اسلام و برچیدگی شرک و اختلافات بشری 102
- 2. حاکمیت مطلق عدالت و دادورزی 104
- 4. رفاه و رشد پایدار اقتصادی، استغنای عمومی و رفع فقر 105
- 3. برقراری امنیت و آرامش همه جانبه 105
- 5. رشد و ترقی علوم و فنون و شکوفایی و کمال عقلانیت بشری 107
- 6. تکیه بر استدلال و اقناع و کسب مقبولیت و رضایت عمومی 108
- 7. گفتمان واقعی و احتجاج با ادیان دیگر 109
- 8. حفظ و ارتقای کرامت انسانی و حقوق بشردوستانه 111
- 9. نفی قومیت مداری و نژادپرستی 113
- 10. حکومت شبه فدرالی و احترام به دیگر ملل 114
- 11. نوسازی و احیای دین بر مبنای مقتضیات جدید 115
- 12. تحول شگرف در حوزه ها و فضاهای ارتباطی و رسانه ای 117
- 13. رعایت آرمانی حقوق محیط زیست و جان داران 118
- نتیجه 120
- اشاره 123
- فصل پنجم: آموزه مهدویت و حقوق محیط زیست 123
- الف) نگرشی به حقوق محیط زیست در جهان امروز 124
- ب) حقوق محیط زیست در سیره نبوی و معصومان 127
- ج) حقوق زیست محیطی در عصر مهدوی 132
- اشاره 132
- 1. تطهیر و نورانیت زمین 132
- 2. رضایت و سُرور موجودات و محیط زیست 133
- 3. امنیت، صلح و دوستی در سپهر انسانی، حیوانی و گیاهی 134
- 4. فعلیت یابی همه قابلیت های محیط زیست در عالی ترین حد 135
- 5. آبادانی و توسعه موزون محیط زیست 137
- 6. مقابله با آلاینده ها و رعایت حریم های خصوصی و عمومی در حیات مدنی 139
- 7. استفاده از راه کارها و فن آوری های جدید در محیط زیست 139
- 8. گسترش حفظ محیط زیست به فضاهای ماورای زمینی 140
- 9. تعالی معنوی محیط زیست و همراهی آن با حیات طیبه مهدوی 141
- 10. عاری بودن قیام مهدوی از تخریب های زیست محیطی 142
- نتیجه 146
- اشاره 149
- فصل ششم: آموزه مهدویت و لیبرال - دموکراسی 149
- گفتار اول: سیری در مفهوم و مبانی دموکراسی و لیبرالیسم 151
- الف) مفهوم دموکراسی 151
- ب) مفهوم لیبرالیسم 153
- ج) مبانی سکولاریستی لیبرال - دموکراسی 154
- اشاره 154
- 2. سیانتیسم یا اصالت علم و علم زدگی و تعامل آن با پوزیتیویسم 155
- 1. اندیشه قداست زدایی 155
- 4. قرارداد اجتماعی و نفی حق الهی حکومت 156
- 3. گرایش به اصالت حس و انسان شناسی مادی 156
- 5. اومانیسم، دئیسم و آتئیسم 157
- 6. اندیویدوآلیسم یا فلسفه اصالت فرد 158
- 8. پلورالیسم یا کثرت گرایی 159
- 7. راسیونالیسم یا اصالت عقل 159
- گفتار دوم: انتقادات عمومی از دموکراسی 160
- اشاره 160
- الف) مبهم بودن ماهیت و مبانی دموکراسی 161
- ب) تعارض بین اصل آزادی و اصل برابری 163
- د) محدودیت ها و موانع مشارکت سیاسی برابر در دموکراسی لیبرال 164
- ج) صوری بودن اصل برابری در دموکراسی 164
- ه) انتقادها بر رژیم نمایندگی 165
- و) تضاد بین اراده همگانی و آزادی های فردی 165
- ز) تعارض روش های وصول به دموکراسی با مبانی دموکراسی 166
- ح) صوری بودن اصل تفکیک قوا در دموکراسی 168
- ط) امکان خطا و صلاحیت نداشتن اکثریت در تصمیم گیری های سیاسی 169
- ک) خطر فریب افکار و آرای عموم و نفوذپذیری آن 170
- ی) دموکراسی و امکان بروز استبداد اکثریت 170
- ل) دموکراسی نخبه گرا مانعی بر سر راه مشارکت واقعی مردم 171
- م) نشانه های بحران و انحطاط دموکراسی لیبرال در قرن بیستم 172
- گفتار سوم: مردم سالاری دینی ج.ا.ا،زمینه ساز دین سالاری سپهری مهدوی 174
- الف) فقدان آفات مردم سالاری دینی در دین سالاری سپهری مهدوی 181
- گفتار چهارم: دین سالاری سپهری مهدوی 181
- اشاره 181
- 1. نمونه فرجامین، اکمل و بهینه تمام نظام های بشری 182
- ب) شاخصه های بر تری دین سالاری سپهری مهدوی 182
- 2. خدامحوری و عینیت کامل دین و سیاست 184
- 3. جهان گیری اسلام، محو شرک و نفی تساهل افراطی 186
- 4. امام معصوم و انسان کامل در رأس حکومت 188
- 5. پشت گرمی و مؤید به رعب و نصرت الهی 189
- 6. فراگیری سپهر آفرینش 190
- 7. برخورداری ازنهایی ترین حد مشروعیت (حقانیت، مقبولیت، قانونیت) 192
- 8. غالبیت خواست الهی بر خواست و نظر اکثریت 193
- 9. الهی دانستن مبانی عدالت، تفاوتی ماهوی با لیبرال - دموکراسی 194
- 10. مساوات طلبی حقیقی 195
- 11. امنیت، صلح و دوستی در سپهر انسانی، حیوانی و گیاهی 196
- 12. صفا و صمیمیت در تقابل با فرآیند «ذره ای شدن» اجتماعی 198
- 13. اوج تحقق جوامع مدنی و تعاملات سیاسی و اجتماعی در فضای«فرا ابررسانه ای» 199
- 14. تکامل عقول بشری و مشارکت سیاسی عاقلان 201
- 15. تحول بنیادین در ماهیت و عمل کرد احزاب و امکان حذف تحزب 202
- 16. سیره گفتمانی و احتجاجی واقعی با ادیان و اقلیت ها 204
- 17. نفی قومیت مداری و نژادپرستی و احترام به دیگر ملل و اقوام 204
- 18. حفظ و ارتقای کرامت انسانی و حقوق بشردوستانه 206
- 19. اخلاق و تربیت مداری، رعایت حریم های خصوصی و عمومی در حیات مدنی 208
- 20. صلح طلبی و نفی سیاست امپریالیستی و جنگ افروزانه لیبرال - دموکراسی 209
- نتیجه 211
- فصل هفتم: نظریه های هم گرایی و آموزه مهدویت 213
- اشاره 213
- گفتار اول: نظریه های هم گرایی 215
- گفتار دوم: نقش سازمان های بین المللی و منطقه ای در هم گرایی 220
- اشاره 224
- گفتار سوم: مبانی هم گرایی در آموزه های اسلامی و مهدوی 224
- الف) توحید، خدامحوری و محو شرک 226
- ب)تحقق وحدت و هم گرایی در پرتو حکومتِ امام معصوم 231
- ج) رسالت تحقق امت واحده و هم گرایی در سپهر جهان و آفرینش 235
- د) دعوت 240
- ه) احیا و اقامه حق و دفع باطل محور هم گرایی 248
- و) عدالت، مساوات طلبی و تبعیض ستیزی 250
- ز) امنیت، صلح و مودّت فراگیر 252
- ح) نفی ملیت و قومیت مداری 255
- ط) هم زیستی مسالمت آمیز 260
- ی) کرامت محوری و بشردوستی 266
- ک) اخلاق و تربیت مداری 269
- ل) جهاد و نفی هرگونه سلطه طلبی و مشروعیت جنگ توحیدی 271
- م) نفی سبیل و لزوم عزت مندی مسلمین 278
- ن) وفای به عهد و تعهدات 283
- نتیجه 286
- اشاره 292
- فصل هشتم: احیاگری ایمان الهی و حیات مؤمنانه، زمینه ساز و راه برد دولت مهدوی 292
- گفتار اول: احیای ایمان الهی و تعامل آن با تحقق امنیت و حیات طیبه در قرآن 293
- گفتار دوم: احیای ایمان الهی و تعامل آن با تحقق امنیت و حیات طیبه در روایات 300
- گفتار سوم: احیای ایمان الهی و تعامل آن با تحقق امنیت و حیات طیبه در دولت مهدوی 312
- نتیجه 320
- فصل نهم: تبیین نقش راهبردی فرهنگ در زمینه سازی ظهور 333
- اشاره 333
- گفتار اول: چیستی فرهنگ و معنا کاوی آن 335
- گفتار دوم: معنا شناسی تمدن 342
- گفتار سوم: خاستگاه دینی فرهنگ و تقدم و ارجحیت آن بر تمدن 345
- اشاره 350
- گفتارچهارم: مروری بر ضعف ها و آسیب های فرهنگی جهان معاصر 350
- الف) در نظام های غربی 351
- ب) در برخی کشورهای اسلامی 360
- ج) در جمهوری اسلامی ایران 362
- الف) دیدگاه های امام راحل(ره) 375
- گفتار پنجم: ضرورت ها و راهکار های احیای فرهنگ در راستای تمهید ظهور 375
- ب) دیدگاه های مقام رهبر ی 381
- گفتار ششم: وضعیت و مؤلفه های فرهنگی جامعۀ قبل و بعد از ظهور 391
- الف) ملاحم و آفات فرهنگی جامعۀ قبل از ظهور 391
- ب) ملاحم و مؤلفه های فرهنگی جامعۀ پس از ظهور(دولت مهدوی) 393
- اشاره 393
- 1: تفوق فرهنگ توحیدی 394
- 2: تعالی معنوی و اخلاقی در حیات طیبه مهدوی 395
- 3: تشخّص فرهنگی امام عصر(عج) 396
- 4: اصلاح کلیه انحرافات با تحقق عدالت 397
- 5: اعتلای فرهنگ در گرو تحقق کامل امر به معروف و نهی از منکر 403
- 6: نظامنامه و میثاق فرهنگی دولت مهدوی 405
- 7: تعالی فرهنگی بر مبنای تربیت و آموزش 409
- 8: محو جهالت و تکامل عقلانیت در فرهنگ مهدوی 412
- 9: تأمین رفاه ضامن اعتلای فرهنگ 413
- فصل دهم: بایسته ها وشاخصه های علمی جامعه و حکومت زمینه ساز 417
- اشاره 417
- گفتار اول: تعالی و پیشرفت همه جانبه علمی و عقلانی در عصر ظهور 419
- گفتاردوم: فضیلت علم نافع 426
- گفتار سوم: تعلیم علم نافع ؛ یک معروف بزرگ اسلامی 429
- گفتار چهارم: ضرورت پیشگامی عالمان و اصحاب دانش در فریضتین 431
- اشاره 432
- گفتار پنجم: تعریف علم نافع 432
- ب) مترادف با احسن(نیکوترین و بهترین) 433
- الف) به معنای خیر 433
- ج) مترادف باصالح ویا ناظر به اصلاح 434
- د) به معنای مطابق و هماهنگ با فطرت 435
- ه) به معنای علم قلبی وفرا حسی (و شهودی) 435
- و) به معنای علمی کاربردی 438
- ز) به معنای علمی غالب بر هواهای نفسانی 439
- گفتار ششم: برخی ویژگی های علم نافع 439
- اشاره 439
- الف) علم نافع در مسیر عبودیت الهی و احیای دین 440
- ب) اتصاف به علم نافع از صفات متقین 441
- ج) امتزاج علم نافع با حلم و بردباری 442
- د) علم نافع؛ علمی در جهت صلاح و مصالح دینی ودنیایی 443
- گفتار هفتم: ویژگی ها و بایسته های 444
- اشاره 444
- الف) ویژگی های کلّی 445
- ب) ویژگی های موردی 449
- اشاره 449
- 2: برخورداری از نرم خویی و ملایمت در تعلیم و تعلم 449
- 1: حرص ورزی در تعلّم ودانش پژوهی 449
- 3: ضرورت تفهم ، تدبّر و تأمل ورزی در علم آموزی 450
- 5: ضرورت سختکوشی و تحمل سختی و مشقت و ذلّت در علم آموزی 451
- 4: ضرورت کتابت و ثبت نوشته ها در علم آموزی 451
- الف) ریا کاری ، شهرت طلبی و فریبکاری 452
- گفتار هشتم: صفات مذموم ( منکرات و منهیات) در علم آموزی 452
- اشاره 452
- ب) ارتزاق ناروا ( استئکال) از علم 453
- ج) کتمان علم نافع در آموزش 455
- استنتاج 455
- منابع 457
- الف: فارسی و عربی 457
تمدن می تواند در راه ترقی گام بردارد. این نکته را هم نمی توان نادیده گرفت که هرگاه رشد صنعتی همدوش رشد اخلاقی نباشد، اجتماع به سوی توحش اخلاقی رهسپار می گردد و ارکان چنین تمدنی که فقط تمدن صنعتی آن تکامل یافته است به سوی تزلزل ونابودی است(1)
گفتارچهارم: مروری بر ضعف ها و آسیب های فرهنگی جهان معاصر
اشاره
نگاهی اجمالی به وضعیت تمدن و فرهنگ دنیای معاصر بخوبی نشان می دهد که اگر چه هرروز و هر ساعت بر پیشرفت های مادی و تمدنی بشر افزوده می گردد ولی رشد تمدن مادی و یا به عبارتی رشد بخش مادی فرهنگ با بخش معنوی آن ، همراه نبوده و جهان شاهد پسرفت در حوزه فرهنگی است و فراورده های معنوی فرهنگ همانند اخلاق و دین باوری با توسعه ایی موزون ، همپا با تمدن و پیشرفت های مادی ارتقا و تعالی نیافته اند لذا وضعیت فرهنگی موجود چه در جهان کنونی و چه در جهان اسلام از شرایط مطلوبی برخوردار نیست و حتی کشور ما نیز از این آسیب مصون نمانده است و به همین دلیل انجام اصلاحات فرهنگی جهت تمهید ظهور دولت
1- مصطفی زمانی، ، اسلام و تمدن جدید، تهران، کتابخانه صدر، 1348،ص 32.