- مقدمه 1
- فصل اول: مفاهیم و مقدمات 4
- اشاره 4
- الف) تعریف تربیت 5
- گفتار اول: مفهوم تربیت 5
- ب) اهداف و ابعاد تربیت در فرهنگ اسلامی 7
- ج) شیوههای تربیت در فرهنگ اسلامی 11
- الف) مهدویت و اعتقاد به آن 15
- گفتار دوم: مفهوم مهدویت 15
- ب) اعتقاد به مهدویت و آثار آن 18
- گفتار سوم: مهدویت و تربیت 19
- الف) مهدویت و برنامه کلان تربیتی الهی 19
- اشاره 19
- ب) مهدویت و مراد از آن در عرصه تربیتی 22
- اشاره 23
- گفتار چهارم: شاخصهای تربیتی اعتقاد به مهدویت 23
- الف) محور شناختی (انتظار، معرفت و نگرش امیدوارانه) 25
- ب) محور عاطفی (انتظار، محبت و شوق) 27
- ج) محور رفتاری (انتظار، آمادگی و خودسازی) 29
- د) محور جنبشی (انتظار، قیام و اصلاح) 31
- فصل دوم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره پیش از غیبت 36
- اشاره 36
- گفتار اول: راهکار بیان شرایط و نشانه های ظهور و آثار آن 37
- گفتار دوم: زمینه سازی خدا و انبیا علیهم السلام در تربیت مهدوی و آثار آن 40
- گفتار سوم: اقدامات اساسی ائمه علیهم السلام در راستای تربیت مهدوی و آثار آن 44
- اشاره 44
- الف) سیره معصومان علیهم السلام در آمادهسازی جامعه برای عصر غیبت، انتظار و ظهور 44
- ب) شیوههای امامان علیهم السلام برای ترویج فرهنگ مهدویت و جامعه پذیرسازی آن 51
- گفتار چهارم: آثار تربیتی آموزه های مهدوی در این عصر به همراه نقل برخی شواهد تاریخی 54
- فصل سوم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره غیبت صغری 62
- اشاره 62
- گفتار اول: آثار تربیتی سازمان رهبری و نهاد وکالت در تربیت افراد 64
- الف) سازمان رهبری 64
- اشاره 64
- ب) نهاد وکالت 67
- گفتار دوم: آثار تربیتی توقیع و مکاتبه 69
- گفتار سوم: آثار تربیتی حضور علما و پرورش شیعیان 72
- اشاره 77
- فصل چهارم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره غیبت کبری 77
- گفتار اول: فایده امام غائب و چگونگی بهره مندی از او 78
- گفتار دوم: آثار تربیتی توصیه برای تمسک به سیره و سنت اهلبیت علیهم السلام و سخنان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 81
- گفتار سوم: آثار تربیتی جایگزینی فقها، علما و نواب عام 84
- گفتار چهارم: آثار تربیتی ملاقات با برخی علما 86
- گفتار پنجم: مروری بر شواهد تاریخی آثار تربیتی عقیده به مهدویت 87
- اشاره 87
- الف) انتظار همراه با صبر و امید 88
- ب) نقش انتظار و امید، در شکلگیری جنبشهای مردمی 91
- ج) شواهد تاریخی تأثیر نواب عام و مرجعیت، در تربیت مهدوی 96
- اشاره 101
- د) شواهدی بر آثار راهکار تربیتی حضرت، مبنی بر ملاقات با خواص 101
- 2. مقدس اردبیلی 102
- 1. علامه حلی 102
- 3. سیدبنطاووس 103
- ه) شواهد اعتقاد شعرا به مهدویت 104
- و) آثار اعتقاد به مهدویت در فرقه نعمت اللّهی 106
- ز) آثار اعتقاد به مهدویت در انتخاب نام مهدی 107
- اشاره 109
- فصل پنجم: تربیت در عصر ظهور و آثار آن 109
- گفتار اول: آثار تربیتی حکومت دینی - سیاسی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 110
- گفتار دوم: آثار تربیتی بهره گیری از پرورش یافتگان مکتب انتظار 112
- گفتار سوم: آثار تربیتی برنامه های حضرت برای پرورش نیافتگان در مکتب انتظار 113
- گفتار چهارم: آثار تربیتی حاصل از بیان ویژگی ها و برنامه های عصر ظهور برای عصر حاضر 117
- فصل ششم: موانع بروز آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت و راههای مقابله با آن 124
- اشاره 124
- الف) آسیب شناسی در مباحث کلان 126
- گفتار اول: آشنایی با موانع و آسیب ها 126
- ب) آسیبشناسی در مفاهیم کلیدی 127
- ج) آسیبشناسی در سطح خواص و مربیان جامعه 128
- د) آسیب شناسی در حوزه اجتماعی 129
- گفتار دوم: مقابله با موانع و آسیب ها 132
- گفتار سوم: راهکارهایی برای الگوسازی صحیح در موضوع تربیت مهدوی 134
- نتیجه گیری 139
- منابع 147
- فهرست کتب عربی 147
- فهرست کتب فارسی 150
- پایان نامه ها 154
- کتابهای اینترنتی 154
- مقالات 155
- نرم افزار 156
- گزارش و اخبار مستند در سایت 156
باشد و با راهکارهای خود، در مسیر رشد و تقویت آنان قدم بردارد، باید برای تعمیق و تثبیت این اعتقاد مؤثر تربیتی، راهکارهایی بیندیشیم. از این رو، به بررسی راهکارهای ترویج و تثبیت این باور تربیتی میپردازیم:
برای رسیدن به این مقصود، ابتدا لازم است با عزمی راسخ، به اصلاح ساختار تربیت دینی و تربیت مهدوی در جامعه خود بپردازیم و برای تعمیق تربیت مهدوی، اقدامات لازم را انجام دهیم.
- نخستین راهکار، بررسی علمی و تدوین نظام تربیتی اسلام و سپس تدوین نظام تربیت مهدوی است؛ البته نظامی جامع و کارآمد. باید با نظریهپردازی، گفتمان، نقد و نظر، نکتهسنجیها و اظهارنظرهای ژرف درباره این آموزه اعتقادی، به قوت علمی این موضوع بینالادیانی کمک کرد؛ تا آنجا که آن را همچون مباحث علمی چون هرمنوتیک، پلورالیسم، سنت و مدرنیسم و... به عرصه گفتوگو و نظریهپردازی کشانده، زوایای گوناگون آن را بررسی کنیم؛ یعنی بحث مهدویت را از عرصه های سنتی و مهجور به عرصه های پژوهشی - علمی و در متن زندگی وارد، و کمک کنیم که باور مهدویت در زندگی انسانها اثر گذارد و آنان را با امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و مربی زمانشان مرتبط سازد.
باید همچون اندیشه سوسیالیسیم یا لیبرالیسم که در بره های، چنان بر فرهنگ جهان اثر گذارد که بیشتر عناصر فرهنگی؛ اعم از رمانها، فیلمها، نمایشنامه ها، آثار هنری، اقتصاد، سیاست، تولید، روابط بینالملل، فلسفه، مبارزه سیاسی، انقلاب و بسیاری دیگر از زمینه های فرهنگی - تربیتی، با این تفکرها آمیخته شد، (1) ما نیز با تلاش مدبرانه در این عرصه، به دور از سخنان سطحی و کلیشهای و به دور از فرض تربیت مهدوی و اعتقاد به مهدویت به عنوان امری فرعی و حاشیهای، با زبانی عمیق و گویا، رفتار و گفتار و کردار انسانها و جامعه را نه در موضوع مهدویت و باور آن، بلکه بر اساس آن و در راستای آثار تربیتی آن سامان دهیم.
- گام دوم، اصلاح نگرش فلسفی جامعه به مقوله تأثیرگذاری تربیتی عقیده به مهدویت
1- دکترین مهدویت، ص 145 و .146