- مقدمه 1
- فصل اول: کلیات 6
- اشاره 6
- کلیات تحقیق 7
- یک. تبیین مسئله 7
- دو. ضرورت تحقیق 8
- سه. روش تحقیق 9
- چهار. هدف تحقیق 10
- پنج. بررسی منابع 11
- شش. پیشینه شناسی پژوهش 20
- مستشرقان و مدعیان دروغین مهدویت 24
- فرایندشناسی مطالعه تاریخی پیرامون مدعیان دروغین 29
- بایسته های پژوهش در عرصه مدعیان دروغین مهدویت 32
- فصل دوم: گونه شناسی مدعیان دروغین مهدویت 35
- اشاره 35
- ضرورت بازشناسی تنوعات مدعیان دروغین مهدویت 36
- یافته های تحقیق در گونه شناسی مدعیان دروغین مهدویت 37
- 1. ادعای مهدویت 37
- یک. تنوعات مدعیان دروغین مهدویت براساس نوع ادعای دروغین 37
- اشاره 37
- 2. ادعای وکالت و نیابت 39
- 3. مدل سازی براساس نشانه های ظهور 43
- 4. ادعای ارتباط و ملاقات 52
- 5. ادعای همسری و فرزندی 54
- دو. انواع مدعیان دروغین براساس ماهیت ادعای طرح شده 55
- 1. ادعای مهدویت شخصی 55
- اشاره 55
- 2. ادعای مهدویت نوعی 56
- سه. گونه گونی مدعیان دروغین براساس مذهب مدعی 64
- 1. تشکیل حکومت 73
- اشاره 73
- چهار. انواع مدعیان دروغین به لحاظ سرانجام ادعا 73
- 2. جنبش مسلحانه 78
- 3. تأسیس فرقه انحرافی 86
- 4. محدود و کم اثر 87
- 1. محدود؛ بدون هیچ تحول و تحرک جمعی 88
- پنج. تنوعات مدعیان دروغین به لحاظ دامنه جغرافیایی و جمعیتی ادعای آنان 88
- اشاره 88
- 2. منطقه ای و قومی 89
- 3. فرامنطقه ای و فراقومی 92
- شش. گونه گونی مدعیان دروغین به لحاظ شخص ادعا کننده 95
- اشاره 104
- 1. روزگار امامان معصوم علیهم السلام 104
- هفت. تنوعات مدعیان دروغین به لحاظ مقطع تاریخی طرح ادعا 104
- 2. روزگار غیبت صغری 112
- 3. روزگار غیبت کبری 129
- فصل سوم: سبک شناسی و شاخصه شناسی مواجهه ائمه علیهم السلام با مدعیان مهدویت 132
- اشاره 132
- ضرورت شناسی بحث 133
- چارچوب مفهومی 134
- اشاره 135
- بازنمایی سبک مواجهه ائمه علیهم السلام با مدعیان دروغین مهدویت 135
- 1. برجسته سازی نقاط مهم و کاربردی در آموزه مهدویت 137
- یک. مدیریت دفعی در مرحله پیشینی (مرحله قبل از بحران) 137
- اشاره 137
- 2. گفتمان سازی برای جلوگیری از انحراف 146
- 3. تبارشناسی دقیق مهدی موعود 160
- 4. زدودن دستاویز مدعیان (ازبین بردن بهانه ها) 164
- 5. ارائه معیارهای تشخیص 173
- 6. پیش بینی ادعای مدعیان (پرده برداری از توطئه مدعیان) 187
- دو. مدیریت رفعی در مرحله پسینی (مرحله بعد از بحران) 196
- 1. زدودن شک و تردید در امر امامت و وکالت 196
- اشاره 196
- 2. مناظره با مدعیان دروغین و نقد منصفانه آنان 203
- 3. تلاش برای هدایت مدعیان و اتمام حجت با مدعیان 212
- 4. سامان دهی رفتار اجتماعی شیعیان در قبال ادعاهای دروغین 214
- 5. اعلام انزجار از مدعیان دروغین مهدویت و برخورد قاطع با آنان 220
- شاخصه شناسی مواجهه ائمه علیهم السلام با مدعیان دروغین مهدویت 229
- اشاره 229
- یک. غلبه پیشگیری بر درمان (واقعیت نگری) 229
- دو. تقدم مواجهه با علت بر معلول (اولویت مواجهه با جهل بر جاهل) 230
- سه. رویکرد فرصت ساز به تهدید مدعیان دروغین (تبدیل تهدید مدعیان دروغین به فرصت تبیین و تفسیر اندیشه مهدویت) 232
- پنج. قاطعیت در تصمیم گیری و برخورد با شبهه گر 233
- چهار. تلاش برای هدایت شبهه زدگان (تمییز میان شبه گر و شبهه زده) 233
- نتیجه گیری 238
- کتابنامه 242
- اشاره 242
- چکیده عربی 259
- چکیده انگلیسی 260
مقدمه
موضوع مدعیان دروغین مدتی است که با اهمیتی فزاینده مورد توجه قرار گرفته است. همگام با توسعه تحلیل ها پیرامون این موضوع، نگرش تاریخی به مدعیان دروغین نیز گسترش یافته است. آنچه در این پژوهش ها کمتر مورد کاوش قرار گرفته بازترسیم تنوعات جوهرین مدعیان دروغین مهدویت و رفتارشناسی ائمه علیهم السلام در مواجهه با آنان است که به نظر می رسد در رویکرد به مدعیان دروغین مهدویت اثرگذار باشد.
آن چه که بحث از مدعیان دروغین را دارای اهمیت می کند گستره زمانی و جغرافیایی مدعیان دروغین مهدویت است. (1) از حیث زمانی، تاریخ مدعیان دروغین
1- .سوءاستفاده از منجی موعود، اختصاص به دین اسلام ندارد؛ چرا که این مسئله در میان همه ملل بزرگ و ادیان برجسته جاری و ساری بوده و از دیرباز تاکنون منشأ تحولات بسیاری بوده است. شاید در تاریخ، بیش از همه، یهودیان و مسیحیان با این آرمان و ایده زیسته و چشم به آینده دوخته اند. برای نمونه «شَبتای صِبی» از یهودیان شهر ازمیر در سال 1648م خود را به عنوان منجی بنی اسرائیل به مریدانش معرفی کرد او نامدارترین مسیحای دروغین می باشد. زیرا که اعتقاد به مسیحایی وی حتی بعد از مرگش نیز تا مدتی پایدار ماند. میکائیل کاردوسو، یعقوب کوریدو و یهودا حسید از دیگر سوء استفاده کنندگان از منجی موعود در آیین یهود هستند. در این باره بنگرید: کرینستون، انتظار مسیحا در آیین یهود، ترجمه حسین توفیقی، ص 135 و 142.