- مقدمه 1
- فصل اول: کلیات 6
- اشاره 6
- یک. تبیین مسئله 7
- کلیات تحقیق 7
- دو. ضرورت تحقیق 8
- سه. روش تحقیق 9
- چهار. هدف تحقیق 10
- پنج. بررسی منابع 11
- شش. پیشینه شناسی پژوهش 20
- مستشرقان و مدعیان دروغین مهدویت 24
- فرایندشناسی مطالعه تاریخی پیرامون مدعیان دروغین 29
- بایسته های پژوهش در عرصه مدعیان دروغین مهدویت 32
- فصل دوم: گونه شناسی مدعیان دروغین مهدویت 35
- اشاره 35
- ضرورت بازشناسی تنوعات مدعیان دروغین مهدویت 36
- یافته های تحقیق در گونه شناسی مدعیان دروغین مهدویت 37
- یک. تنوعات مدعیان دروغین مهدویت براساس نوع ادعای دروغین 37
- 1. ادعای مهدویت 37
- اشاره 37
- 2. ادعای وکالت و نیابت 39
- 3. مدل سازی براساس نشانه های ظهور 43
- 4. ادعای ارتباط و ملاقات 52
- 5. ادعای همسری و فرزندی 54
- 1. ادعای مهدویت شخصی 55
- دو. انواع مدعیان دروغین براساس ماهیت ادعای طرح شده 55
- اشاره 55
- 2. ادعای مهدویت نوعی 56
- سه. گونه گونی مدعیان دروغین براساس مذهب مدعی 64
- اشاره 73
- 1. تشکیل حکومت 73
- چهار. انواع مدعیان دروغین به لحاظ سرانجام ادعا 73
- 2. جنبش مسلحانه 78
- 3. تأسیس فرقه انحرافی 86
- 4. محدود و کم اثر 87
- پنج. تنوعات مدعیان دروغین به لحاظ دامنه جغرافیایی و جمعیتی ادعای آنان 88
- 1. محدود؛ بدون هیچ تحول و تحرک جمعی 88
- اشاره 88
- 2. منطقه ای و قومی 89
- 3. فرامنطقه ای و فراقومی 92
- شش. گونه گونی مدعیان دروغین به لحاظ شخص ادعا کننده 95
- اشاره 104
- 1. روزگار امامان معصوم علیهم السلام 104
- هفت. تنوعات مدعیان دروغین به لحاظ مقطع تاریخی طرح ادعا 104
- 2. روزگار غیبت صغری 112
- 3. روزگار غیبت کبری 129
- فصل سوم: سبک شناسی و شاخصه شناسی مواجهه ائمه علیهم السلام با مدعیان مهدویت 132
- اشاره 132
- ضرورت شناسی بحث 133
- چارچوب مفهومی 134
- اشاره 135
- بازنمایی سبک مواجهه ائمه علیهم السلام با مدعیان دروغین مهدویت 135
- یک. مدیریت دفعی در مرحله پیشینی (مرحله قبل از بحران) 137
- اشاره 137
- 1. برجسته سازی نقاط مهم و کاربردی در آموزه مهدویت 137
- 2. گفتمان سازی برای جلوگیری از انحراف 146
- 3. تبارشناسی دقیق مهدی موعود 160
- 4. زدودن دستاویز مدعیان (ازبین بردن بهانه ها) 164
- 5. ارائه معیارهای تشخیص 173
- 6. پیش بینی ادعای مدعیان (پرده برداری از توطئه مدعیان) 187
- دو. مدیریت رفعی در مرحله پسینی (مرحله بعد از بحران) 196
- 1. زدودن شک و تردید در امر امامت و وکالت 196
- اشاره 196
- 2. مناظره با مدعیان دروغین و نقد منصفانه آنان 203
- 3. تلاش برای هدایت مدعیان و اتمام حجت با مدعیان 212
- 4. سامان دهی رفتار اجتماعی شیعیان در قبال ادعاهای دروغین 214
- 5. اعلام انزجار از مدعیان دروغین مهدویت و برخورد قاطع با آنان 220
- شاخصه شناسی مواجهه ائمه علیهم السلام با مدعیان دروغین مهدویت 229
- اشاره 229
- یک. غلبه پیشگیری بر درمان (واقعیت نگری) 229
- دو. تقدم مواجهه با علت بر معلول (اولویت مواجهه با جهل بر جاهل) 230
- سه. رویکرد فرصت ساز به تهدید مدعیان دروغین (تبدیل تهدید مدعیان دروغین به فرصت تبیین و تفسیر اندیشه مهدویت) 232
- پنج. قاطعیت در تصمیم گیری و برخورد با شبهه گر 233
- چهار. تلاش برای هدایت شبهه زدگان (تمییز میان شبه گر و شبهه زده) 233
- نتیجه گیری 238
- کتابنامه 242
- اشاره 242
- چکیده عربی 259
- چکیده انگلیسی 260
نظریه پرداز تلاش وافری در تحکیم باور اسماعیلیان داشت. برای نمونه او احادیث مربوط به طلوع خورشید از مغرب (1)را بر ظهور عبیدالله مهدی از مغرب افریقا به تأویل برده است. (2) وی تلاش می کند با نقل روایاتی پیرامون انصار مهدی آن ها را
1- البته اعتقاد به طلوع خورشید از مغرب و تطبیق آن بر عبیدالله المهدی سبب گشته اسماعیلیه در برخی احادیث نیز دست ببرند. برای نمونه شیخ طوسی در الغیبه روایتی را نقل می کند که امام صادق علیه السلام به سعید مکی فرمودند: امامان دوازده نفرند؛ وقتی شش نفرشان بگذرند، خداوند به دست هفتمی پیروزی می آورد. پنج نفر از ما اهل بیت حکومت می کند و به دست ششمی خورشید از مغرب طلوع خواهد کرد. شیخ طوسی تصریح می کند که ابتدای این خبر به ائمه دوازده گانه اشاره دارد اما بقیه مطالب آن سخن راوی است که براساس مذهب اسماعیلیه بیان شده است. ر.ک: طوسی، الغیبه، ص 53.
2- روی یحیی بن سلام – صاحب التفسیر- رفعه بإسناده الی رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم أنّه قال: «تطلع الشمس من مغربها علی رأس الثلاثمأه من هجرتی»؛ و هذا حدیث مشهور و لم تطلع الشمس من مغربها فی هذا الوقت و لا بعده و انّما عنی رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بذلک قیام المهدی بالظهور من المغرب و العرب تقول: طلع علینا فلان و طلع من مکان کذا و کذا اذا أقبل منه و المهدی هو المراد بالشمس التی ذکر رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم انّها تطلع من المغرب علی رأس الثلاثمأه من هجرته. رک: قاضی نعمان، شرح الأخبار، ج3، ص 418.