تمثیلات قرآن‌ صفحه 1

«مقدّمه»

قرآن کریم، اقیانوس بیکرانی است مالامال از لولوءهای لالاء، که غوّاصان حقیقت هر یک به فراخور استعداد و توانائی خود به برخی گوهرهای تابناک آن دست یازیده‌اند و از صفای منظر آن متحیّر و مدهوش گردیده‌اند.

قرآن چشمه فیّاضی است که در طیّ قرون متمادی، همواره تشنگان هدایت را از زلال خود سیراب نموده، و رهپویان طریق هدایت، دل و جان خویش را در این چشمه‌سار زلال شستشو داده‌اند و خود را به عطر دل آویز آن معطّر ساخته‌اند.

قرآن، کتاب تربیت و هدایت است و معارف حیاتبخش آن زنده کننده دلها و بیدارگر وجدانها است و تعالیم روشنگر آن انسانها را از ظلمتها رهائی بخشیده و آنها را به کرانه نور رهنمون می‌سازد.

بی‌گمان، قرآن برای گروه خاصّی نازل نشده، بلکه کتابی جهانی است لِیَکُونَ لِلْعالَمِینَ نَذِیراً «1» بنابراین باید مراد خود را به نحوی عرضه دارد که همه انسانها تا روز قیامت آن را درک کنند و بهترین زبانی که می‌تواند معارف عقلی و مفاهیم معنوی را برای توده مردم تبیین کند زبان «تمثیل» است.

از اینرو قرآن کریم، ضمن بهره‌گیری از مثالهای نغز و شیرین که هر یک در جای خود زیبا و آموزنده و الهامبخش هستند، مخاطبین تمثیلات خود را تمامی مردم، از هر طبقه و گروه دانسته و شعاع تعالیم خود را چون خورشیدی عالم افروز بر همگان پرتو می‌افشاند.

وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فِی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ «2» «ما برای مردم در این قرآن از هر نوع مثلی زدیم، شاید متذکّر شوند.»

آری، قرآن مجید در طیّ آیات بیّنات، امثال و حکم جدیدی به عالم بشریّت ارزانی نموده که به روزگاران، زیب دیوان ادب جهان بشمار می‌روند و هر یک از آنها از زیباترین (1). فرقان/ 1.