مبانی معرفتی مهدویت صفحه 127

1- «مسند»، احمد حنبل، ج4، ص96.

می کنید، نه معنی بودنِ در دنیا را خواهید فهمید و نه معنی رفتن از این دنیا را.

قبلاً عرض شد، حکما روشن کرده اند که هر چیزی که مقول به تشکیک باشد، از سنخ وجود است و نه از سنخ ماهیت، و انسانیت شدّت و ضعف برمی دارد و مقول به تشکیک است، و لذا از سنخ وجود است، مثل علم و حیات که تشکیکی است و شدّت و ضعف برمی دارد، و گفتیم هر چیز که شدّت و ضعف برمی دارد، یک مادون دارد و یک مافوق، و موجود مادون، وجودش را از مافوق می گیرد، پس انسانیت هم که شدّت وضعف برمی دارد، یک مافوق دارد که عین انسانیت یا انسان کامل است و بقیّه هر چند بهره از انسانیت دارند، از انسان کامل می گیرند و او دارای جمیع مراتب و مقامات انسانی به صورت تامّ و تمام است.

در مقایسه انسان کامل با انسانیت بقیّه انسان ها، می توان نور بی رنگ را با نور سبز مقایسه کرد؛ نورِ بی رنگ شدّت و ضعف برمی دارد، نور بی رنگ چه ضعیف باشد و چه شدید باشد جامع هفت نور است، در عین وحدتِ آن هفت نور در نور بی رنگ؛ ولی نور سبزچه شدید باشد و چه ضعیف- یکی از هفت نوری است که در نور بی رنگ هست. ارتباط با امام زمان عجل الله تعالی فرجه هم در عین ارتباط ضعیف و شدید، ارتباط با وجود جامعی است که همه کمالات انسانی را به صورت جامع دارد و مقامش مقام جامعیت اسماء الهی است، ولی حتّی ارتباط با ملائک، ارتباط با حقیقت جامع نیست، چون ملائکه علیهم السلام هر کدام حامل یکی از اسماء الهی هستند، مثل نور سبز است. پس هر کس هر قدر هم ریاضت بکشد، اگر حاصل