عصر ظهور صفحه 209

از این دو روایت، چند موضوع روشن میشود:

الف: نقش علمی شهر کوفه در گسترش تشیع و پیروی از اهل بیت علیهم السلام، در آستانه

ظهور حضرت مهدی علیه السلام مضمحل شده و از بین میرود، البته کوفه شامل نجف نیز

میشود زیرا نام اصلی آن نجف کوفه بوده است بلکه گاهی مراد از کوفه تمام عراق

است چنانچه قبلا بیان کردیم، اما نقش قم همچنان ادامه مییابد. و نزدیک ظهور،

از عظمت بیشتری برخوردار میگردد، چنان که دو فقره از این روایت به این معنی

اشاره داشت: " و این همه، در طول زمان غیبت قائم ما تا ظهور وی میباشد " و " این امور نزدیک

ظهور قائم ما خواهد بود. "

ب: نقش برجسته اعتقادی شهر مقدس قم، در آن زمان منحصر به ایران و یا

شیعیان نیست، بلکه نقشی است جهانی که حتی غیر مسلمانان را نیز دربر میگیرد

" و به زودی زمانی خواهد رسید که قم و اهلش حجت بر مردم خواهند بود " " و کسی باقی نماند که دین و

دانش به او نرسیده باشد " این بدان معنا نیست که دانش و مذهب، از این شهر به فرد فرد

مردم جهان میرسد، بلکه بدین معناست که دست یا بی به مقررات و دستورات

اسلام برای همه امکان پذیر خواهد بود.

روایت اهل مشرق و پرچمهای سیاه

این حدیث در منابع شیعه و سنی وارد شده و از آن بعنوان روایت درفش های

سیاه و روایت اهل مشرق یاد شده است، حدیث مذکور را عده ای از صحابه پیامبر

با اندکی تفاوت در الفاظ نقل کرده اند و تعدادی از آن منابع تصریح نموده اند که

راویان این خبر، همه مورد اعتمادند.

قدیمی ترین منابع حدیثی سنی ها که این روایت و یا بخشی از آن را نقل کرده اند،

عبارتند از: