عصر ظهور صفحه 286

میکند. در کتاب کافی از امام صادق علیه السلام در ضمن روایتی مفصل آمده است که

فرمود:

" در آن روز هر کس از فرزندان علی علیه السلام که در مدینه باشد به مکه گریزند تا در آنجا به صاحب امر

ملحق گردند و صاحب امر رهسپار عراق شده و لشکری را به مدینه گسیل دارد تا مردم آن سامان در امنیت

بسر برند و مردم دوباره به مدینه برگردند. " (1)

آنچه محتوای این روایت را تأیید میکند آن است که اهل مدینه نظاره گر لشکر

سفیانی بوده و وقوع معجزه فرو رفتن آنان در زمین را مشاهده کرده و ضعف

حکومت حجاز و چه بسا سقوط آن بعد از واقعه فرو رفتن سفیانیان را دیده و شاهد

موج پشتیبانی افکار عمومی از حضرت مهدی علیه السلام بوده اند... علاوه بر همه اینها

احساس مردم مدینه این است که امام از خود آنان است.

همانطور که ملاحظه میکنید این روایت نشان میدهد که در آن دوره امام

شخصا به مدینه وارد نمیشود، بلکه سپاهی را به آنجا اعزام میکند. این احتمال

به واقعیت نزدیک تر است.

به هر حال روایات، حاکی از آن است که خداوند، حجاز را به دست حضرت

آزاد میسازد و این بدان معنی است که عناصر باقیمانده حکومت ضعیف حجاز

سقوط کرده و بقایای نیروهای سفیانی شکست میخورند. احتمال دارد آزاد سازی

حجاز و بیعت مردم آن سامان با حضرت، بعد از استیلای امام علیه السلام بر مکه و پس از

وقوع معجزه فرو رفتن سفیانیان باشد.

با قرار گرفتن سرزمین حجاز تحت فرمانروائی امام، قلمرو دولت آن بزرگوار با

وجود مخالفانی در عراق، کشورهای یمن، حجاز، ایران و عراق را دربرمیگیرد.