- پیشگفتار 1
- آیا ایجاد شک و شبهه در مسائل اعتقادی صحیح است؟ 4
- آیا خداوند ضمانت کرده شخص حقیقت جو را به حقیقت برساند؟ 6
- وظیفه ما در برابر شبهات چیست؟ 6
- ضرورت برپایی حکومت عدل جهانی از راه فطرت چگونه قابل تبیین است؟ 14
- 1- آیا عدالت خواهی فطری است؟ 15
- آیا از راه براهین فلسفی می توان ضرورت حکومت عدل جهانی را به اثبات رساند؟ 17
- آیا با دلیل عقلی می توان ضرورت تشکیل حکومت عدل جهانی را اثبات نمود؟ 18
- آیا واقعیّت های تاریخی می تواند ضرورت تشکیل حکومت عدل جهانی را به اثبات رساند؟ 19
- چرا در عصر انبیای گذشته حکومت عدل جهانی تحقق نیافته است؟ 22
- چه ضرورتی در تحقق حکومت عدل جهانی در این دنیا است؟ 25
- با توجه به علم و عقل و تجربه چه نیازی به امام است؟ 26
- جهانی شدن به چه معنایی است؟ 29
- غربی ها از «جهانی شدن» چه اهدافی را دنبال می کنند؟ 30
- «جهانی شدن» چه جنبه های منفی دارد؟ 31
- آیا در منابع دینی به «جهانی شدن» اشاره شده است؟ 32
- آیا تاریخ بی هدف است؟ 38
- آیا بشر می تواند از راه تکنیک جدید به سعادت برسد؟ 39
- مادّیون چه نظری راجع به پایان تاریخ دارند؟ 39
- نظر «فوکویاما» درباره پایان تاریخ چیست؟ 41
- تحلیل «مارشال مک لوهان» از سیطره لیبرالیسم چیست؟ 42
- نظر «تافلر» درباره پایان تاریخ چیست؟ 46
- دیدگاه «هانتینگتون» راجع به پایان تاریخ چیست؟ 47
- آیا تک قطبی کردن جهان می تواند نجات بخش بشر باشد؟ 50
- مارکسیست ها تکامل تاریخ را با چه شیوه ای توجیه می کنند؟ 52
- رهبری در حکومت عدل جهانی چه اهمّیتی دارد؟ 56
- از دیدگاه اسلام، آینده درخشان چه مشخصاتی دارد؟ 58
- آیا سیر تکاملی انسان ها آینده درخشانی را نوید می دهد؟ 59
- آیا قانون عکس العمل، نوید جامعه ای بهتر و متکامل را به ما می دهد؟ 60
- 2- آیا الزام ها و ضرورت های اجتماعی، جامعه را به زندگی آمیخته با صلح و عدالت سوق می دهد؟ 61
- آیا برای ایجاد تحوّل در جامعه احتیاج به اصلاحات تدریجی است یا انقلاب بنیادی؟ 62
- چه نوع آمادگی برای رسیدن به حکومت عدل جهانی لازم است؟ 64
- حقیقت انتظار چیست؟ 66
- انتظار چه ویژگی های خاصی دارد؟ 66
- عناصر تشکیل دهنده انتظار چیست؟ 68
- چه نوع انتظاری راجح است؟ 69
- انتظار، چه تأثیری در بعد اجتماعی دارد؟ 70
- عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ 71
- حقیقت انتظار فرج چیست؟ 73
- آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی می دانند؟ 74
- آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ 74
- مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ 75
- مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ 77
- چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ 79
- آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب می شود؟ 80
- چه آثاری بر انتظار منجی مترتّب است؟ 81
- آیا ایمان به ظهور منجی نزد ادیان و ملل دیگر نیز وجود دارد؟ 85
- از چه زمانی خطوط کلّی برای روز موعود جهانی ترسیم شده است؟ 86
- منجی در آیین هندو کیست؟ 88
- منجی در آیین بودا کیست؟ 89
- موعود از دیدگاه زردشتیان کیست؟ 90
- منجی نزد یهود چه کسی است؟ 91
- چرا حضرت مسیح علیه السلام تاکنون زنده مانده است؟ 92
- حکمت مشارکت حضرت مسیح علیه السلام در تشکیل حکومت جهانی چیست؟ 93
- حضرت عیسی علیه السلام در کجا فرود خواهد آمد؟ 95
- منجی نزد مسیحیان کیست؟ 96
- ظهور منجی در اناجیل در چه وقتی معین شده است؟ 97
- وسعت حکومت حضرت مهدی علیه السلام چقدر است؟ 98
- آیا در اناجیل به علائم ظهور منجی اشاره شده است؟ 99
- هر یک از صاحبان ادیان، منجی را از دین خود می داند راه حلّ این اختلاف چیست؟ 100
- چگونه با وجود تحریف در تورات و انجیل به آن دو استشهاد می شود؟ 102
- چرا قوانین ادیان آسمانی پیشین به نحو اکمل پیاده نشد؟ 103
- بعد از ظهور اسلام خطوط کلّی برای روز موعود چگونه ترسیم شد؟ 104
- اول کسی که از مسلمانان در عقیده مهدویت تشکیک کرد چه کسی بود؟ 106
- آیا کسی از علمای اهل سنّت، منکر احادیث مهدویت شده است؟ 107
- چرا بخاری و مسلم احادیث مهدویت را در صحاح خود ذکر نکرده اند؟ 109
- آیا احادیث مهدویت متعارض است؟ 112
- آیا احادیث مهدویت تنها از طرق شیعه بوده 113
- آیا پدید آمدن مدعیان مهدویت از آثار سوء اعتقاد به مهدویت است؟ 114
- آیا اعتقاد به مهدویت انسان را از عمل باز می دارد؟ 115
- آیا اعتقاد به مهدویت در جامعه اسلامی نتیجه فشارهای سیاسی بوده است؟ 115
- آیا عقیده به منجی و مهدویت عقیده ای شرقی است؟ 117
- آیا عقیده به مهدویت از جوامع دیگر و از اصول غیر اسلامی وارد شده است؟ 118
- آیا عقیده مهدویت مورد اجماع مسلمین است؟ 121
- آیا می توان به مضمون حدیث غیر متواتر اعتقاد پیدا نمود؟ 123
- چه کسانی قائل به صحّت احادیث مهدویت شده اند؟ 124
- چه کسانی از صحابه احادیث مهدویت را نقل کرده اند؟ 127
- حکم منکر حضرت مهدی علیه السلام و ظهور او، در نزد اهل سنّت چیست؟ 128
- چه کسانی در طول تاریخ اسلام مهدویت را به شعر درآورده اند؟ 129
- تألیف در قضیه مهدویت از چه زمانی بوده است؟ 130
- تألیفات درباره مهدویت با چه روش هایی بوده است؟ 131
- آیا پدید آمدن مدّعیان مهدویت بر حتمی بودن ظهور مهدی علیه السلام دلالت دارد؟ 133
- چه کسانی ادعای مهدویت کرده یا در حقّ آنها ادّعای مهدویت شده است؟ 134
- آیا زیدیّه منکر مهدی علیه السلام هستند؟ 135
- آیا اعتقاد به مهدویت مردم را از عمل خیر باز می دارد؟ 136
- آیا مذاهب اسلامی بر اصل ظهور امام زمان علیه السلام اتفاق نظر دارند؟ 138
- آیا مذاهب اسلامی بر وجوب اعتقاد به ظهور مهدی علیه السلام اتفاق نظر دارند؟ 139
- دیدگاه مذاهب اسلامی راجع به توسعه حکومت حضرت مهدی علیه السلام چیست؟ 140
- دیدگاه مذاهب اسلامی درباره لقب منجی چیست؟ 141
- دیدگاه مذاهب اسلامی درباره نزول حضرت عیسی علیه السلام چیست؟ 142
- در چه مدّتی مقدمات ظهور حضرت مهدی علیه السلام فراهم می گردد؟ 143
- آیا کسی از علمای اهل سنّت به ولادت مهدی علیه السلام اعتراف کرده است؟ 146
- آیا کسی از اهل سنّت فرزند امام عسکری علیه السلام (مهدی) را همان منجی منتظر می داند؟ 149
- مبنای مؤلّفان حدیثی مصادر مهدویت چه بوده است؟ 151
- چه عواملی در حصول تواتر و یقین به ولادت امام مهدی علیه السلام مؤثر است؟ 155
- آیا در بین احادیث ولادت حضرت، حدیث صحیح السند نیز وجود دارد؟ 156
- آیا خبر ولادت امام مهدی علیه السلام تنها از طریق حکیمه نقل شده است؟ 159
- آیا رسول خداصلی الله علیه وآله از ولادت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 162
- آیا حضرت علی علیه السلام از ولادت امام مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 163
- آیا امام حسن علیه السلام از ولادت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 163
- آیا امام حسین علیه السلام از ولادت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 164
- آیا امام باقرعلیه السلام از ولادت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 165
- آیا امام رضاعلیه السلام از ولادت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 166
- آیا امام کاظم علیه السلام از ولادت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 166
- آیا امام عسکری علیه السلام از ولادت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 169
- چرا هیچ یک از امامان علیهم السلام، هویت شخصی حضرت مهدی علیه السلام را بیان نکرده اند؟ 170
- وضعیت سیاسی در عصر امام عسکری علیه السلام وولادت حضرت مهدی علیه السلام چگونه بوده است؟ 171
- با وجود ضعف دولت عباسی، چگونه مسأله خوف بر جان حضرت مهدی علیه السلام توجیه می شود؟ 173
- اولین مالک نرجس خاتون چه شخصی بوده است؟ 174
- آیا برخی از شیعیان بعد از شهادت امام عسکری علیه السلام قائل به توقّف شدند؟ 175
- آیا ایمان به وجود امام زمان علیه السلام و ولادت او فرضیه ای فلسفی و ظنّی است؟ 175
- آیا اعتقاد به ولادت حضرت مهدی علیه السلام و وجود او تا این زمان از ضروریات ایمان است؟ 177
- چرا قرآن به طور رسمی به مسأله ولادت و وجود امام مهدی علیه السلام اشاره نکرده است؟ 178
- چه ضرورت دارد انسانی در گذشته دور برای آینده ای دورتر به دنیا آمده باشد؟ 178
- آیا ممکن است با سرّی بودن ولادت حضرت، ادعای تواتر و اجماع در موضوع ولادت نمود؟ 179
- آیا اختلاف در امر ولادت حضرت سبب وهن درآن می شود؟ 180
- آیا بعد از وفات امام عسکری علیه السلام عصر حیرت بوده است؟ 181
- برای رفع حیرت از جامعه شیعی، علما و اصحاب چه کارهایی انجام دادند؟ 182
- آیا در عصرهای مختلف،در جهت رفع حیرت در امر ولادت و وجود حضرت ع) کتاب 183
- آیا ممکن است گروهی، اخباری را در موضوع ولادت حضرت جعل کرده باشند؟ 185
- آیا با اجماعی که شیعه قبول ندارد می توان دلیل ولادت حضرت را اجماع قرار داد؟ 186
- آیا اخبار مهدی علیه السلام غامض و پیچیده است؟ 186
- اگر موضوع مهدویت حضرت مهدی علیه السلام واضح بوده، چرا عده ای به مهدویت غیر او معتقد شدند؟ 187
- آیا امام عسکری علیه السلام قبل از شهادت خودبه مادرش وصیّت کرده است؟ 188
- آیا نصّ متواتر بر امامت امام زمان علیه السلام از امام عسکری علیه السلام رسیده است؟ 189
- آیا بزرگان طایفه امامیه بعد از وفات امام عسکری علیه السلام بر ولادت حضرت اتفاق داشتند؟ 190
- مورخان شیعه در مورد تاریخ ولادت حضرت مهدی علیه السلام چه گفته اند؟ 191
- چه کسانی هنگام ولادت حضرت مهدی علیه السلام او را زیارت کرده اند؟ 192
- چه کسانی در عصر غیبت صغرا حضرت را ملاقات نموده اند؟ 194
- آیا علمای انساب به ولادت فرزند امام عسکری علیه السلام اعتراف نموده اند؟ 195
- آیا جعفر عموی امام مهدی علیه السلام منکر ولادت ایشان بوده است؟ 196
- کارهای ناشایست جعفر چه بوده است؟ 197
- چرا امام زمان علیه السلام عمویش جعفر را به برادران یوسف علیه السلام تشبیه کرد؟ 198
- آیا انتقال امامت به دو برادر بعد از حسنین علیهما السلام جایز است؟ 199
- چرا فرزندان برخی از پیامبران یا امامان نااهل شدند؟ 199
- چه کسانی در امامت در سنین کودکی شک کرده اند؟ 204
- آیا قرآن مؤیّد امامت و نبوت کودک است؟ 204
- آیا از منظر تاریخ، امامت در کودک تجسّم یافته است؟ 207
- آیا عقل، امامت کودک را تأیید می کند؟ 208
- آیا طفل در سنین کودکی می تواند رشد عقلی داشته باشد؟ 209
- آیا شیعیان به امامت امامان در سنین کودکی اطمینان داشتند؟ 210
- آیا خلفا بر امامت امامان در سنین کودکی اذعان داشتند؟ 211
- آیا از امامان قبل، نصّی بر امامت امامان کودک بوده است؟ 212
- کودکی که ممنوع از تصرف در اموال است چگونه می تواند امام باشد؟ 213
- طفل پنج ساله چگونه نمازش بر جنازه امام صحیح است؟ 214
- کودک چگونه می تواند امام باشد در حالی که تکلیف ندارد؟ 215
- چرا خداوند امامت را در کودک قرار داد؟ 217
- آیا امامت کودک با قاعده لطف سازگاری دارد؟ 218
- چرا امام زمان علیه السلام از همان کودکی در اختفا به سر 218
- امام عسکری علیه السلام برای تثبیت امامت فرزندش چه تدابیری اندیشید؟ 221
- آیا حضرت مهدی علیه السلام برای اثبات امامتش در کودکی اقدامی انجام داده است؟ 223
- ولایت به چه معنایی است؟ 226
- معنای ولایت تکوینی امام چیست؟ 227
- ولایت تکوینی دارای چه نتایجی است؟ 228
- آیا «ولایت تکوینی» به معنای تفویض است؟ 231
- آیا «ولایت تکوینی» متعلق به خداوند است؟ 232
- اگر امام ولایت تکوینی دارد پس چرا در مواقع ضروری از آن استفاده نمی کند؟ 233
- برهان لطف چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 236
- الطاف وجود امام غایب 237
- برهان عنایت چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 238
- برهان فطرت بر وجود امام زمان علیه السلام را چگونه تقریر می کنید؟ 239
- برهان واسطه در فیض چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 240
- برهان علت غایی چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 241
- با برهان امکان اشرف چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام استدلال می شود؟ 242
- برهان مظهر جامع بر وجود امام زمان علیه السلام را چگونه تقریر می نمایید؟ 244
- برهان تجلّی اعظم چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 245
- برهان تقابل قطبین چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 246
- قانون عدم تبعیض در فیض چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 246
- برهان لزوم عقل بالفعل چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 247
- آیا می توان از راه حساب احتمالات، وجود امام زمان علیه السلام را به اثبات رساند؟ 248
- چه فایده ای در وجود امامی است که حافظ شرع و ملّت نبوده و اجرای احکام الهی نمی کند؟ 251
- از آیات سوره «قدر» چگونه وجود امام زمان علیه السلام استفاده می شود؟ 253
- آیات «شهادت» چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 258
- شاهد بر خلق در هر زمان دارای چه صفاتی باید باشد؟ 259
- آیه «نذیر» چگونه دلالت بر وجود امام زمان علیه السلام دارد؟ 260
- آیه «صادقین» چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 261
- آیه «هدایت» چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 261
- وجود امام مهدی علیه السلام را از روایات شیعه چگونه می توان به اثبات رسانید؟ 266
- ابواب حدیثی که دلالت بر وجود امام مهدی علیه السلام دارد کدام است؟ 268
- حدیث «ثقلین» چگونه دلالت بر وجود امام زمان علیه السلام دارد؟ 271
- چگونه احادیث وجوب معرفت امام بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 272
- حدیث «امان» چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 273
- حدیث (عدم خلو زمان از امام قرشی) چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 274
- مقصود از دوازده خلیفه چه کسانی اند؟ 277
- احادیث دوازده خلیفه چیست؟ 277
- آیا احادیث دوازده خلیفه دلالت بر حکومت ظاهری امامان معصوم دارد، در صورتی که در واقع چنین نبوده است؟ 278
- احادیث دوازده خلیفه در چه مکانی ایراد شده است؟ 279
- در برخی روایات اهل سنّت، ابوبکر وعمرهم جزء دوازده خلیفه معرفی شده اند، آن را چگونه توجیه می کنید؟ 280
- آیا احادیث دوازده خلیفه نزد شیعه ضعیف السند و غیر معتبر است؟ 281
- احادیث دوازده خلیفه، چگونه بر وجود امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟ 283
- احادیث دوازده خلیفه با حدیث «الخلافه بعدی ثلاثون عاماً» چگونه قابل جمع است؟ 284
- حکمت غیبت صغرا قبل از غیبت کبرا چه بوده است؟ 285
- مبدأ غیبت صغرا از چه زمانی به حساب می آید؟ 285
- امتیاز عصر غیبت صغرا بر غیبت کبرا چیست؟ 286
- برای غیبت امام مهدی علیه السلام چه زمینه سازی از جانب امامان انجام گرفت؟ 287
- آیا رسول اکرم صلی الله علیه وآله خبر از غیبت امام زمان علیه السلام داده است؟ 287
- آیا امام علی علیه السلام به غیبت حضرت مهدی علیه السلام اشاره کرده است؟ 288
- آیا امام حسن علیه السلام از غیبت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 289
- آیا امام حسین علیه السلام از غیبت فرزندش مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 290
- آیا امام باقرعلیه السلام از غیبت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 291
- آیا امام سجادعلیه السلام از غیبت فرزندش مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 291
- آیا امام صادق علیه السلام از غیبت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 292
- آیا امام جوادعلیه السلام از غیبت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 294
- آیا امام عسکری علیه السلام برای غیبت فرزندش مهدی علیه السلام زمینه سازی نموده است؟ 295
- آیا امام هادی علیه السلام از غیبت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟ 295
- امام مهدی علیه السلام برای اثبات وجود خود در عصر غیبت صغرا چه تدابیری اندیشید؟ 297
- امام زمان علیه السلام چه تدابیری برای اختفای خود از دشمنان داشته است؟ 298
- سفیر اول امام مهدی علیه السلام چه کسی بوده و چه موقعیتی داشته است؟ 301
- سفیر دوم امام زمان علیه السلام چه کسی بوده و چه موقعیتی داشته است؟ 303
- سفیر سوم امام زمان علیه السلام چه کسی بوده و چه موقعیتی داشته است؟ 304
- سفیر چهارم امام زمان علیه السلام چه کسی بوده و چه موقعیتی داشته است؟ 306
- نیابت چهار سفیر حضرت علیه السلام چگونه اثبات می گردد؟ 307
- ارتباط نوّاب اربعه با شیعیان چگونه بوده است؟ 308
- وظایف و مسئولیت های نوّاب اربعه چه بوده است؟ 309
- ملاک و معیار انتصاب نوّاب اربعه چه بوده است؟ 310
- چه عواملی باعث شد برخی ادعای سفارت دروغین از طرف حضرت نمایند؟ 311
- مدعیان دروغین سفارت چه کسانی بوده اند؟ 312
- آیا امام زمان علیه السلام غیر از سفرا، وکیل نیز داشته است؟ 313
- چه مصلحتی در وجود وکلای ناحیه مقدسه بوده است؟ 313
- سازمان وکالت چه وظایف و مسئولیت هایی را برعهده داشته است؟ 314
- در چه مدت زمانی توقیع از طرف حضرت صادر می شده است؟ 315
- نقش سفیر در توقیعات چه بوده است؟ 315
- توقیع به چه معناست؟ 315
- آیا توقیعات به خطّ خود حضرت مهدی علیه السلام بوده است؟ 316
- چه مقدار توقیع از ناحیه مقدسه صادر شده است؟ 317
- عصر غیبت کبرا چه خصوصیات ویژه ای دارد؟ 322
- غیبت حضرت مهدی علیه السلام به چه کیفیتی است؟ 323
- چرا امام زمان علیه السلام خود را برای مؤمنان مورد وثوق ظاهر نمی سازد؟ 324
- با توجه به فراگیری ظلم و فساد در عالم، چرا امام ظهور نمی کند؟ 324
- مقصود از نیابت عامّه در عصر غیبت کبرا چیست؟ 325
- منظور از مهدویت نوعی و شخصی چیست؟ 327
- راه رسیدن به لقای حضرت مهدی علیه السلام چیست؟ 327
- آیا در عصر غیبت کبرا نیز نامه ای از ناحیه مقدّسه صادر شده است؟ 328
- سند دو توقیع صادر شده از امام مهدی علیه السلام بر شیخ مفیدرحمه الله چگونه قابل اثبات است؟ 329
- آیا این گونه غیبت در بین انبیا هم سابقه داشته است؟ 331
- چه محذوری داشت اگر امام زمان علیه السلام در بین مردم ظاهر می بود؟ 333
- آیا خداوند نمی توانست حضرت مهدی علیه السلام را بدون غیبت حفظ نماید؟ 334
- اگر امام ظاهر بود و با ظالمان زمان خود مصالحه کرده و پیمان عدم تعرّض می بست، چه می شد؟ 335
- آیا با حضور امام زمان علیه السلام در بین مردم ممکن نبود که ستمگران تسلیم او گردند؟ 335
- فلسفه غیبت امام زمان علیه السلام چیست؟ 336
- «جابُلقا و جابُرسا» چه شهرهایی است؟ 340
- نظر فرقه «شیخیّه» درباره امام زمان علیه السلام چیست؟ 340
- چه اشکالاتی نسبت به اعتقاد شیخیه درباره کیفیت وجود امام زمان علیه السلام در عصر غیبت وجود دارد؟ 342
- اینکه حضرت زهراعلیها السلام الگوی حضرت مهدی علیه السلام است، یعنی چه؟ 343
- دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ 344
- وظیفه کلی ما در عصر غیبت نسبت به امام زمان علیه السلام چیست؟ 345
- حکم کسی که منکر امام زمان علیه السلام است چیست؟ 345
- وجود امام زمان علیه السلام در رفع بلا چه تأثیری دارد؟ 345
پیشگفتار
بحث مهدویت از بحث های ریشه دار اسلام، به ویژه مذهب اثنی عشری است. این بحث که نشان دهنده عظمت اسلام و بقا و جاودانگی احکام آن است، نه تنها در اسلام که در همه ادیان مطرح شده و مسئله نجات و منجی از مسائل اساسی ادیان در طرح آرمان های دینی بوده است. البته در ادیان غیر الهی و فرق و مکاتب غیر دینی نیز، این مقوله تحت عنوان موعود، با معرفی منجی و نشان دادن ابعاد جامعه آرمانی موعود رخ نموده است.
بحث موعود از ریشه دارترین بحث ها در طول تاریخ زندگی بشر بوده است، به طوری که کتب مقدّس و مذهبی ادیان و نیز آثار قبل و بعد از اسلام به وضوح بر اصالت آن شهادت داده اند و بالاتر اینکه اگر در طول تاریخ، شبهاتی پیرامون آن مطرح شده، خود نشان دهنده ترسیخ این مسئله در بین جوامع مختلف بوده است. تمامی ادیان و مکاتب، اقدام به ترسیم ابعاد و شاخصه های این مسئله نموده اند؛ ولی در بیان و توضیح ابعاد مختلف موعود، بحث کامل صورت نگرفته و هر یک از زاویه خاصّی به آن نگریسته اند؛ و لیکن قدر مشترک تمام دیدگاه ها، شهادت به ظهور نیک مردی دارد که جامعه پوسیده را به حیات طیبه می خواند و ابر ظلم و جهالت را کنار زده تا خورشید علم و معرفت و عدل و احسان و در یک کلمه تمامی حقیقت آشکار شود و مردم در پرتو نور فروزان آن به تعادل و رشد و لقای پروردگار نایل آیند و زمین و زمان به تعادل و قوام دست یابد.
علمای اسلام با عنایت به چشمه لایزال وحی و کلام جاوید معصومین علیهم السلام تعریف جامعی از موعود و منجی و جامعه موعود و بیان اوصاف و شمایل آن قطب عالم امکان،