- اشاره 6
- روایت اول 6
- بررسی سندی 8
- بررسی دلالی 9
- تبیین روایت 10
- اشاره 12
- روایت دوم 12
- بررسی سند و منبع روایت 13
- بررسی سندی «خطبه البیان» 14
- اشاره 14
- گفتاری درباره ابن مسعود 16
- اشاره 29
- 2. میرزای قمی (ره) 29
- 1. علامه مجلسی (ره) 29
- 4. آیت الله محمدرضا طبسی (ره) 31
- 5. سید جعفر مرتضی عاملی (ره) 33
- اشاره 36
- بررسی سندی 39
- نکته 41
- اشاره 48
- روایت پنجم 48
- بررسی سندی 50
- روایت ششم 51
- بررسی دلالی 51
- روایت هفتم 53
- اشاره 53
- نکته ای درباره کتاب و مؤلّف آن 54
- روایت هشتم 56
- اشاره 56
- دو نکته 58
مجهول و نامشخص است.(1)
ب. در سند روایت نیز افراد مهملی وجود دارد که اعتبار روایت را از بین می برد. «افرادی مانند سلیمان بن عثمان»، «سعید بن طارق» و «سلمه بن انس» مهمل بوده و نامی از آن ها در کتب رجالی دیده نمی شود.
روایت پنجم
اشاره
روایتی را شیخ طوسی (ره) در کتاب الغیبه (باب بعض صفاته و منازله و سیرته علیه السلام ) ص468 آورده اند که بدین صورت می باشد:
«اخبرنا أبو محمد المحمدی عن محمد بن علی بن الفضل عن أبیه عن محمد بن ابراهیم بن مالک عن ابراهیم بن بنان الخثعمی عن احمد بن یحیی بن المعتمر (در برخی نسخ المعتمد) عن عمرو بن ثابت(2) عن أبیه عن أبی
1- مرحوم آقابزرگ طهرانی در کتاب الذریعه، ج16، ص112 ذیل نام کتاب الفتن می فرماید: «... أقول: اکثر مشایخ السلیلی فی کتابه هذا من علماء العامه مثل: محمد بن جریر طبری العامی صاحب التاریخ المتوفی (310ه( و غیره، لکن بعض مشایخه من الخاصه، مثل: ابن ابی الثلج محمد بن احمد المتوفی 325ه. و له کتاب السقیفه الذی ینقل عنه الدیلمی صاحب الارشاد فی کتابه الغرر و الدرر . اکثر اساتید سلیلی از علمای اهل سنت هستند؛ مانند طبری صاحب کتاب تاریخ ؛ ولی برخی از اساتید و از علمای شیعه نیز بوده اند؛ مانند: ابن ابی الثلج. سلیلی کتابی دارد با نام السقیفه که دیلمی در کتاب الغرر و الدرر از آن مطلب نقل کرده است.
2- در مورد عمرو بن ثابت اختلافی میان علمای رجالی وجود دارد، چرا که برخی او را «عمرو بن میمون» نامیده اند، برخی او را به عنوان «عمر بن ثابت» و برخی با عنوان «عمرو بن أبی المقدام» ذکر نموده اند، هر چند که برخی رجالیون، «عمرو بن ثابت و عمر بن ثابت» را برادر گرفته و برخی یکی می پندارند. به هر روی با توجه به (روی عن) و (روی عنه) اگر بخواهیم شخصیت او را مشخص کنیم، تنها عمرو بن أبی المقدام (ثابت) هست که در افرادی که او از آنها نقل حدیث کرده نام پدرش آمده است، و هیچ کدام از رجالیون در ذیل (روی عنه) برای هیچ یک از اسامی فوق نام احمد بن یحیی بن المعتمر (المعتمد) را نیاورده اند. در نهایت شاید بتوان گفت او همان عمرو بن ثابت أبی المقدام است که هم در کتب رجالی اهل سنت و هم شیعه ذکر گردیده است. در میان کتب رجالی اهل سنت ( تهذیب الکمال / مزی) ج5، ص396، ش4922 چنین می گوید: «... قال علی بن الحسن بن شَقیق: سمعتُ ابن المبارک یقول: لاتحدثوا عن عَمرو بن ثابت، فانه کان یسب السّلف... قال أبو حاتِم: ضعیف الحدیث، یُکتب حدیثه، کان ردئ الرأی، شدید التشیع. ... قال أبوعبید الآجری: سألت أبا داود عن عمروبن ثابت ابن أبی المقدام، فقال: رافضیٌّ خبیث. و قال فی موضع آخر: رجل سوء، قال هَنّاد: لم أصلِّ علیه. قال: «لمامات النبی (ص) کفر الناس إلا خمسه»... «افراد زیادی از علمای اهل سنت او را تضعیف کرده و در پاورقی تهذیب الکمال آمده است که: و قال الساجی: مذموم و کان ینال من عثمان و یقدم علیّا علی الشیخین و قال العجلی: شدید التشیع غال فیه و اهی الحدیث...» البته کاملاً دلیل ضعف از نگاه علمای اهل سنت مشهود است و نیازی به توضیح نیست. اما مرحوم آیت الله خوئی در کتاب رجالی خود، ج13، ص72، ش8847 پس از ذکر نکاتی درباره این شخص و اسمهای متعددی که برای او بر شمرده اند در نهایت می فرمایند: «الثالث: ان عمرو بن ثابت أبی المقدام: ثقه، علی ما عرفت...». مرحوم مامقانی و محدث نوری (ره) نیز، او را ثقه شمرده اند. ( مستدرکات علم الرجال، ج6، ص23، ش10721).