القاب مهدوی: بررسی و تحلیل القاب مهدوی در دیوان (الدرر المکنونه) صفحه 162

عبدالله

این لقب مهدوی در بیت 35 ذکر شده است. «عبد» اسم جامد غیرمصدری و به معنای بنده، برده است و جمع آن، «عَبید» و «عُبدان» می باشد. هم چنین معنای بشر و آدمیزاد و بنده خدا را هم برای آن ذکر نمودند که در این صورت «عِباد» جمع آن است. (1)

راغب اصفهانی، «عبد» را سه قسم می داند: اوّل. عبد و بنده ای که به حکم شرع، انسانی است که خریدنش یا برای آزادی و یا فروختنش برای آزاد کردن صحیح است.

دوّم. عبد و بنده ای که خداوند خالق اوست، پس خداوند صاحب و مالک او می باشد. بنابراین، همه انسان ها بنده ی خداوند هستند.

سوّم. عبد به معنای کسی است که عبادت و خدمت می کند، و انسان ها در این گونه عبد بودن دو قسمند: 1. عبدی که عبادتش برای خدا مخلصانه و خالص است؛ 2. عبد و بنده ی دنیا که پیوسته در خدمت دنیا و غرق در دنیا است. (2)

«عبدالله» از القاب و کنیه هایی است که هم پیامبراکرم؟ص؟ و هم ائمه اطهار؟عهم؟ به آن خوانده می شوند از جمله امام مهدی؟عج؟ که در این راستا پیامبراکرم؟ص؟ فرمودند: «إِنَّهُ یُبَایَعُ بَیْنَ الرُّکْنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ أَحْمَدُ وَ عَبْدُ اللَّهِ وَ الْمَهْدِیُّ فَهَذِهِ أَسْمَاؤُهُ ثَلَاثَتُهَا؛ (3) با او بین رکن و مقام بیعت می شود، نام او احمد، عبد اللّه، و مهدی است. این ها هرسه نام های اوست».

حضرت مهدی؟عج؟ همچون جدبزرگوار و پدران پاکشان، بنده خالص و مطیع خداوند هستند.

عزّ المؤمنین

این لقب مهدوی در بیت 47 و هم چنین عنوان «معزّ الأولیاء» دو بار در بیت های 30 و 75 ذکر شدند. «عِزّ» اسم مصدر و مخالف ذلّت و به معنای عزّت، شهرت، بزرگی و سرافرازی

1- فرهنگ معاصر عربیفارسی، ص417؛ مفردات الفاظ القرآن، ص542.

2- مفردات الفاظ القرآن، ج2، ص542.

3- الغیبه، طوسی، ص454.