امام مهدی علیه السلام از ولادت تا ظهور صفحه 490

پاورقی

[1] بحارالانوار، ج 52، ص

186، عقدالدرر، ص 74، باب 4 و معجم احادیث الامام المهدی علیه السلام ج 1، ص 481.

[2] الزام الناصب، ج 2، ص 180.

[3] شهری است در یمن.

[4] جزیره ای بزرگ در بحرین.

[5] قریه ای است در شرق غوطه.

[6] باغهایی است که دمشق را احاطه کرده اند.

[7] شهری است که میان دمشق و حلب، واقع شده است.

[8] شهری است بزرگ از نواحی سودان.

[9] شهری است بین بصره و کوفه.

[10] شهری است در کنار رود فرات.

[11] شهری در سوریه.

[12] شهری است بر سر جاده ی موصل به شام.

[13] شهری است در منطقه ی شمال عراق.

[14] سوره اسراء آیه 81.

[15] بحارالانوار، ج 52، ص 205. «ذات قرار» در روایت، مسجد کوفه است، «معین» نهر فرات.

[16] غیبت نعمانی، ص 279 و بحارالانوار، ج 52، ص 237.

[17] سوره نساء، آیه 47. تأویل آیه، موردنظر است.

[18] غیبت شیخ طوسی، ص 273 و بحارالانوار، ج 52، ص 215.

[19] غیبت نعمانی، ص 300 و بحارالانوار، ج 52، ص 248.

[20] غیبت نعمانی، ص 300 و بحارالانوار، ج 52، ص 249.

[21] غیبت نعمانی، ص 305، عقدالدرر، صث 53 و بحارالانوار، ج 52، ص 216.

[22] «حرستا» نام منطقه بزرگ و آبادی در اطراف دمشق است که بر سر راه «حمص» می باشد.

[23] بحارالانوار، ج 52، ص 273.

[24] ظاهر این است که «خزیمه» فرمانده ی سپاه سفیانی خود در قرارگاه مدینه می ماند و گروهی را برای دستگیری امام عصر علیه السلام به مکه می فرستد.

[25] سوره سبأ، آیه 51. علی بن ابراهیم

در تفسیر خود از امام باقر علیه السلام ذیل این آیه شریفه روایتی آورده است که می فرماید: «و لو تری اذ فزعوا فلا فوت.» من الصوت و ذلک الصوت من السماء: «و اخذوا من مکان قریب.» من تحت اقدامهم، خسف بهم.».

[26] عقدالدرر، ص 93 و بحارالانوار، ج 52، ص 253.

[27] غیبت نعمانی، ص 306 و بحارالانوار، ج 52، ص 254.

[28] فتن ابن حماد، ص 75، ملاحم ابن طاووس، ص 84-49 و معجم احادیث الامام المهدی علیه السلام، ج 1، ص 423.

[29] فتن ابن حماد، ص 89، عقدالدرر، ص 54، باب 4 و معجم احادیث الامام المهدی علیه السلام، ح 1، ص 422.

[30] جهت اطلاع کامل رجوع شود به: معجم احادیث الامام المهدی علیه السلام، ج 1، ص 424-400.

نداهای متعدد

نداهای متعدد

از مجموع روایاتی که خواهد آمد این نکته دریافت می گردد که نداهای آسمانی در آستانه ی ظهور، متعددند و از نظر قالب و روح با هم متفاوت و زمان طنین افکندن آنها نیز با هم فاصله دارد.

نخستین ندا در ماه رجب طنین می افکند و ندای دوم و سوم به ترتیب رد ماه رمضان و ماه محرم.

و باز از روایات چنین دریافت می گردد که آن ندا و خروش آسمانی که دارای اهمیت بسیاری است از نشانه های قطعی ظهور شمرده شده است دومین نداست، یعنی ندایی است که در ماه رمضان همه جا شنیده می شود و این خروش آسمانی پرشکوه ترین و پرشورترین ندایی است که آسمان به اهل زمین می فرستد، همانگونه که بزرگترین هشدار و اخطار به طغیانگران و جبارانی است

که در برابر حق، سر فرود نمی آورند.

ما نمی توانیم طنین و عکس العمل این ندای آسمانی در جامعه و تمدنهای بشری رد آستانه ی ظهور را در صفحه ی اندیشه خویش ترسیم نماییم، از سویی شادمانی و سررو بر چهره ی ایمان آورندگان جلوه گر می گردد و از دیگر سو دلهره و اضطراب و ترس و هراس بر دلهای جنایتکاران سایه می افکند، بویژه آنگاه که درمی یابند دیگر توان گریز از قلمرو قدرت و حکومت آن پیشوای پراقتدار و عدالت گستر را ندارند و پیشوای پرشکوهی که همه ی آسمانیان پیش از زمینیان به یاریش برخاسته و تمامی مراکز و شاهرگهای طبیعت در برابر فرمان او سر تعظیم و تواضع فرود آورده اند و آن گرانمایه ی عصرها و نسلها در ماورای ماده و طبیعت نیز تصرف می نماید.

درود خدا بر پیامبر و خاندان پاک و پاکیزه ی او باد که در همه ی میدانها، انگشت روی نقاط حساس و موردنظر نهاده و هر آنچه مربوط به این خروش آسمانی می گردد همه را به اندازه ای که خردها و اندیشه ها توان دریافت آن را در آن روزگاران داشته اند، همه را بیان فرموده اند.