‏‌اصحاب کهف و لقمان حکیم و حوادث تاریخی بعد از مسیح (ع)‏ (تفسیر موضوعی المیزان) صفحه 48

آفتاب در هنگام طلوع بدان‌جا مي‌افتد، و طرف چپش به مشرق نگاه مي‌كند، و آفتاب در هنگام غروبش بدان‌جا مي‌تابد.

البته اين در صورتي صحيح است كه مقصود از طرف راست و چپ غار براي كسي باشد كه مي‌خواهد وارد غار شود، نه كسي كه داخل غار است، ولي به‌طور كلي‌در مورد خانه و غار دست راست و چپ كسي را در نظر مي‌گيرند كه از آن خارج مي‌شود. به نظر مي‌رسد كه مفسرين مزبور اين حرف را به اعتبار شهرت اين مطلب گفته‌اند كه معروف بوده غار اصحاب كهف همان غاري است كه در شهر«اِفِسوس» از شهرهاي روم شرقي قرار دارد، و آن غار دهانه‌اش به طرف قطب شمال است و كمي متمايل به طرف مشـرق.

بنابراين غار اصحاب كهف با توصيفي كه قرآن مجيد از آن كرده از لحاظ جغرافيائي جنوبي بـوده است.

(88) اصحاب كهف و لقمان حكيم

البته وضعي كه قرآن توصيف مي‌كند اصحاب كهف به خود گرفتند، از عنايت الهي و لطف او نسبـت بـه ايشـان بـوده است، تا به همين حالت ايشان را زنده نگه‌دارد تا وقتي كه منظـور بوده به سر رسد، لذا دنبـال آيـه فـرمـود:

«ذلِكَ مِـنْ اياتِ‌الـلّـهِ!» (17 / كهف)

خواب با چشمان باز و جابه‌جائي بدن‌ها

از اين آيه كه فرمود: «چنان بودند كه بيدارشان پنداشتي، ولي خفتگان بودند،» برمي آيد كه اصحاب كهف در حال خواب چشمانشان باز بوده است.

و از آيه «وَ نُقَلِّبُهُمْ ذاتَ الْيَمينِ وَ ذاتَ الشِّمالِ...،» (18 / كهف) برمي‌آيد كه آن‌ها را

خواب با چشمان باز و جابه‌جائي بدن‌ها (89)