سیمای (چهره) ملکوتی یوسف علیه السلام صفحه 192

ص:211

رنج و آزار ندهی. به کمترین چیزی دل همدیگر را نرنجانید. عمری با بچه ها، اقوام و مردم باشی، اما به زیبایی با آنها برخورد کنی، تا جایی که امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید:

حسن جان! به قدری زیبا برخورد کن که وقتی مُردی، با خنده از دنیا بروی، همه چشم ها برای تو گریه کنند و جای تو را در دنیا، خالی ببینند.

یعنی با رفتار، قلم، زبان، نگاه، قضاوت و اخلاق زیبا معاشرت کن.

امام علیه السلام سپس منفعت به کارگیری عقل را مطرح می کنند که عقل عجب سرمایه عظیمی است و چه تجارت پرسودی را با این عقل می شود انجام داد:

«وَ بِالعَقْلِ تُدْرَکُ الداران جَمِیعاً»

با عقل، دنیا و آخرت به دست می آید. شخص بی عقل نه دنیا دارد و نه در آخرت چیزی به دست می آورد. کسی که عقل را به کار نمی گیرد، عمری در طویله ای که اسمش را مسکن گذاشته و آخوری به نام آشپزخانه زندگی می کند، بعد وارد قبری می شود که بدنش را زود در آن پنهان می کنند که بوی تعفّن او همه جا را زیر و رو نکند.

محرومیت بی عقل از دنیا و آخرت

«وَ مَنْ حَرُمَ عَن العَقْلِ حَرُمَهُما جمیعاً» (1)آن کسی که از عقل خالی شده است، از دنیا و آخرت محروم است. درباره بی عقل جمله ای از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده است که: شخص بی عقل، منبع شرّ است؛ چون هیچ چیزی را ارزیابی صحیح نمی کند.