تفسیر آیات قیام و زندگی عبرت آموز حضرت موسی علیه السلام صفحه 13

ص:30

عبرت در کلام حضرت علی علیه السلام

حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه در وصیت خود به فرزندش امام حسن علیه السلام می فرماید:

«أَحْیِ قَلْبَکَ بِالْمَوْعِظَه؛ ای فرزند عزیزم دلت را به موعظه زنده کن».

مرده خاصیتش اینست که درک ندارد تحرک ندارد و دل مرده دلی است که نسبت به آخرت بی درک و بی تحرک است. حضرت می فرمایند این دل را بوسیله موعظه زنده کن یعنی به آن درک و تحرک بده. سپس می فرماید:

«و أمِتهُ بالزهاده» و این دل را بوسیله زهد بمیران. دل ما انسان ها معمولاً نسبت به آخرت مرده، بی تحرک، بی اراده و بی فکر است. اما نسبت به دنیا هوشیار و زنده است (نسبت به آخرت بی میل و بی تفاوت ولی نسبت به دنیا مایل و علاقمند) و این است که حضرت می فرماید: این دل مردهِ نسبت به آخرت را به موعظه زنده کن و بوسیله زهد نسبت به رغبت دنیا و علائق مادی بمیران. بعد می فرماید:

«وَ اعْرِضْ عَلَیْهِ أَخْبَارَ الْمَاضِین»

«قلبت خبرهای گذشتگان را عرضه کن و به دلت بگذران»

(فَانْظُرْ فِیمَا فَعَلُوا وَ عَمَّا انْتَقَلُوا وَ أَیْنَ حَلُّوا وَ نَزَلُوا)

فکر کن در این که چه کردند و از چه چیزهائی منتقل شدند و جداشان کردند، از چه کاخ هایی و از چه قصرهایی جدا شدند و کجا قرار گرفتند، ای فرزند من، وقتی تو در حال گذشتگان نظر کنی در می یابی از چیزهایی که مورد محبتشان