تفسیر آیات قیام و زندگی عبرت آموز حضرت موسی علیه السلام صفحه 243

ص:260

*

درس بیست و پنجم

حکومت و آزادی

(فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطاعُوهُ إِنَّهُمْ کانُوا قَوْماً فاسِقِینَ)1 بحث گذشته ما راجع به حکومت و آزادی بود که به مناسبت این که عده ای معتقدند وجود حکومت باعث سلب آزادی از انسان می شود و در مورد آزادی و محدودیت های انسان بحث شد. از قدیم علمای اصول دین برای این که اثبات کنند انسان مختار است این مثال را می زدند که: انسانی که دچار مرض فکری و اعصاب است وقتی می خواهد یک استکان چای را از دست دیگری بگیرد و بخورد دستش می لرزد این یک نوع حرکت است، یک نوع حرکت دیگر این که دست را بلند می کند و به صورت دیگری می زند. بین این دو حرکت تفاوت است و فرقش این است آن که دستش می لرزد، به اراده ی خودش نیست ولی آن دیگری که دست دراز می کند و بگوش دیگری می زند این آزادانه و به اختیار بوده است. لذا علماء می گویند آنها که به