تفسیر آیات قیام و زندگی عبرت آموز حضرت موسی علیه السلام صفحه 331

ص:348

درس سی و ششم

خشم و غضب وسیله ی امتحان

(قالَ مُوسی یا قَوْمِ إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللّهِ فَعَلَیْهِ تَوَکَّلُوا إِنْ کُنْتُمْ مُسْلِمِینَ فَقالُوا عَلَی اللّهِ تَوَکَّلْنا رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَهً لِلْقَوْمِ الظّالِمِینَ وَ نَجِّنا بِرَحْمَتِکَ مِنَ الْقَوْمِ الْکافِرِینَ)1 به مناسبت این آیه از آزمایش الهی صحبت شد و گفته شد در مورد آزمایش و امتحان الهی سه موضوع بایستی مورد بحث قرار گیرد: موضوع اول که انسان به چه چیز امتحان می شود. تا حدودی مورد بحث قرار گرفت و به همان قدر اکتفا می شود و در اینجا به قصّه ای که ملّای رومی نقل می کند (اگرچه شاید در تاریخ واقع نشده باشد) اشاره می کنیم چون مثال خوبی است. ملاّی رومی برای امتحان انسان به وسیله خشم و غضب می گوید: در جنگ خندق وقتی علی علیه السلام بر دشمن خود غلبه کرد و روی سینه اش قرار گرفت آن شخص آب دهان به روی مبارک ایشان انداخت.