تفسیر آیات قیام و زندگی عبرت آموز حضرت موسی علیه السلام صفحه 407

ص:424

که ابتکار عمل بدست ماست یا این که اگر حاذر را از «حَذَر» بدانیم یعنی ما از شر این ها ترسناکیم یعنی این ها قوم خطرناکی هستند و باید از آنها برحذر بود و دشمن را نباید حقیر و کوچک شمرد. به هرحال این گفتار، پیام فرعون است که به مردم شهرها به وسیله مأموران خود ابلاغ می کند.

غرق شدن فرعونیان و نابودی زندگی آنها

(فَأَخْرَجْناهُمْ مِنْ جَنّاتٍ وَ عُیُونٍ وَ کُنُوزٍ وَ مَقامٍ کَرِیمٍ کَذلِکَ وَ أَوْرَثْناها بَنِی إِسْرائِیلَ)1

این دو سه آیه که در دنبال آیات قبلی بیان شده مربوط است به وقایعی که با عبور بنی اسرائیل از دریا و غرق شدن فرعون و فرعونیان اتفاق افتاد و قاعدتاً می بایستی بعداً بیان می شد ولی علت این که بلافاصله بعد از این قضیه از آن صحبت می شود بزرگان می گویند: چون اینجا شنوندگان بیشتر چشم به راه هستند که سرنوشت فرعون و کاخها و باغها و اموال آنها چه شد؟ خداوند می خواهد در این چند آیه به طور سر بسته بگوید تعجیل نکن و به طور مجمل بدان که تمام دم و دستگاه فرعون و فرعونیان از بین رفت و به دست بنی اسرائیل ها افتاد. می فرماید: ما آنها را از باغها و چشمه سارهائی که درآن بودند بیرون کردیم، جنت یعنی باغ و به بهشت هم از این جهت جنت گفته می شوند که باغی است پر از درخت و چون سایه ی درختان یک باغ پر درخت آن باغ را می پوشاند به آن جنت می گویند. می فرماید: ما آنها را از باغها و گنجها و مقامهای کریمی که داشتند بیرون کردیم.