- جایگاه نهج البلاغه 1
- پیشگفتار 1
- سال علی بن ابیطالب علیه السلام 7
- تشابه نهج البلاغه با قرآن 7
- روش این نوشتار 8
- اشاره 10
- اسلام آیین خرد 12
- خرد و زنان 14
- خرد و رسالت انبیاء 18
- خردمندی و رازداری 19
- خردمندی و چگونگی برخورد با اخبار و شنیده ها 20
- ویژگی عاقل 24
- خردمندی و دوستی با دیگران 25
- آفات خردمندی 26
- نعمت خرد 45
- خردمندی و آینده نگری 47
- خردمندی و تقوا از شرایط رهبری 48
- خردمندی و خداشناسی 50
- خردمندی و مشورت 52
- خردمندی و عبرت پذیری 54
- خردمندی و دنیاگریزی 56
- خردمندی و فهم دین 58
- رفتار هر کس نشانه مقدار خردمندی اوست 64
- خرد و بار امانت انسان 66
- خردمندی و نهی از منکر 69
- خرد و تفاوت انسانها 70
- خرد و فرشتگان 72
- خردمندی و بهره گیری از منابع طبیعی 74
- خردمندی و تلاش برای دنیا و آخرت 75
- خردمندی و پرهیز از نابخردان 77
- صداقت خرد (برتری خرد بر حس) 81
- خردمندی و عبرت پذیری از مرگ و مردگان 82
- خردمندی و تجربه 86
- خردمندی و پذیرش سخن اهل بیت علیهم السلام 87
- خردمندی و الگو پذیری (اسوه حسنه) 91
- خرد و آزمایش مخلوقات 92
- خردمندی و خویشتن داری 94
- خرد مخاطب خداوند 95
- خردمندی و پرهیز از جنگ و خون ریزی 96
- خرد و ارزیابی کارهای خویش 99
- خردمندی و ادب 101
- ناتوانی عقل در شناخت کامل خداوند 104
- اشاره 110
- اشاره 111
- اندیشه، آگاهی و عبرت پذیری 111
- فهم دقیق دین 112
- اشاره 112
- اندیشه آیینه واقع نما 112
- چگونگی انگیزه پرسش در مسائل علمی 113
- فقیه چه کسی است؟ (ویژگی فقیه) 113
- پرهیز از کوتاهی و نتیجه دور اندیشی 113
- پرهیز از تندروی و کندروی 114
- فهمیدن و دانش اندوزی 115
- محبوبترین بنده خدا 115
- فهم دین و پرهیز از جدال و ورود به شبهات 116
- اشاره 117
- نادانی و فقر 118
- جهل 118
- نادانی و تندروی یا کندروی 119
- نابخردی و سخن نابجا گفتن یا سکوت نابجا 120
- دانشجویی همچون دانشمند 121
- دانشمندی همچون جاهل 121
- نابخردی و قدر ناشناسی از خود و دیگران 122
- رسالت دانشمندان در مقابل بی سوادان 124
- نابخردی مانع شناخت 125
- نابخردی و اعتماد به دنیا 126
- نابخردی و تعصب و کینه 126
- نابخردی و تفاخر و خودپسندی 127
- نابخردی و تکذیب همه خبرها 128
- بی خردی و تندخویی 129
- مسئولیت علم و یقین داشتن 129
- جنون 129
- پرهیز ازمعاشرت با احمق 130
- حُمق 130
- سَفَه 131
- جلوگیری از کارهای سفهاء (بی خردان) 131
- حماقت و توجه به عیوب اخلاقی دیگران 131
- جلوگیری از حاکمیت بی خردان 132
- بی خردی و شتاب زدگی و یا سهل انگاری 133
- خُرْقِ 133
شرح نهج البلاغه
امام فخر رازی مفسر مشهور قرآن(1)
تشابه نهج البلاغه با قرآن
با کمی دقت در عبارات و محتوای نهج البلاغه خواننده متوجه می شود که تشابهات زیادی با قرآن دارد، از یک جهت در نهج البلاغه آیات زیادی از قرآن بکار رفته است و از طرف دیگر مضمون و مفهوم خطبه ها و کلام حضرت با نصوص آیات قرآن هم معنا می باشد. در حدود 150 مورد از عبارات نهج البلاغه با آیات قرآن همسو و اشتراک در معنا و مفهوم دارند و از زاویه ی دیگر بعضی از خطبه های آن حضرت تفسیر آیه و یا سوره ای از قرآن کریم می باشد و در جاهای دیگر نهج البلاغه ویژگی های قرآن بیان شده است.(2)
سال علی بن ابیطالب علیه السلام
در این سال (هزار و سیصد و هفتاد و نه هجری شمسی) که از سوی مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای (حفظه الله تعالی) به نام امیرالمومنین علی علیه السلام نامگذاری شده است، تصمیم گرفتم تا موضوعی را از کتاب ارزشمند نهج البلاغه انتخاب نمایم و به صورت
1- [] - همان مصادر نهج البلاغه و اسانیده، ج1، ص202.
2- - ر.ک رابطه قرآن با نهج البلاغه، ص45 سید جواد مصطفوی، بنیاد نهج البلاغه، چاپ دوم، تهران، 1374 ه_.ش.