- « درس یکم : خودسازی » 1
- 1 _ اشاره: 1
- 2_ شناسه: 2
- 3_ هشدار: 2
- 4_ معنای امامت: 4
- 5 _ دستور خداوند: 5
- 6 _ نگاهی دوباره: 7
- «درس دوم: نشانه های دوران نادانی» 9
- 1 _ ملاک برتری 9
- 2 _ نخوت عربی 10
- 3 _ دست آورد بزرگ 11
- 4 _ خطای استان دار 12
- 5 _ نفی اشرافی گری 15
- 6 _ نگاهی دوباره: 18
- 1 _ یاری امام 20
- «درس سوم: پیشوایی، پرهیزگاری، وارستگی» 20
- 2 _ خانه ی آخرت 22
- 3 _ هدف پلیدی 24
- 4 _ پروای پیشوایان 26
- 5 _ نگاهی دوباره 28
- «درس چهارم: دوری از دنیا» 30
- 1 _ یادکردی از فدک 30
- 2 _ گور آرزوها 32
- 3 _ نَفْس زیاده خواه 33
- 4 _ ریاضت نَفْس 35
- 5 _ نگاهی دوباره 36
- 1 _ غلبه بر خواسته ی دل: 38
- «درس پنجم: پیشوایی و خویشتن داری» 38
- 2 _ پیشوای بیدار 39
- 3 _ هم دردی با گرسنگان 41
- 4 _ پیشوای هشیار 43
- 5 _ نگاهی دوباره: 46
- 1 _ پندار پوچ 47
- «درس ششم: پیشوای شجاع» 47
- 2 _ سختی و سازندگی 48
- 3 _ هم ریشه با پیامبر 51
- 4 _ ستیز با ستمگران 52
- 5 _ نگاهی دوباره 55
- 1 _ رهایی از دنیا 57
- «درس هفتم: نکوهش دنیا» 57
- 2 _ فریب خوردگان 59
- 3 _ تنبیه دنیا! 60
- 4 _ هشداری دیگر 61
- 5 _ نگاهی دوباره 63
- 1 _ وارستگی 65
- «درس هشتم: فرجام فرخنده» 65
- 2 _ سوگند سخت 66
- 3 _ زندگانی حیوانی! هرگز! 68
- 4 _ راه رستگاری 70
- 5 _ گروه خداترس و رستگار 72
- 6 _ نگاهی دوباره 74
2_ شناسه:
نامه ی چهل و پنجم، در برگیرنده ی نکات درس آموزی است؛ به ویژه برای کسانی که در مقام پیشوایی و در کسوت معلمی اند و خواه ناخواه، کردار و گفتارشان، مورد توجه است و به این ترتیب، گروهی از آنان پیروی می کنند و چشم به آنان دوخته اند تا آن کنند که آن ها می کنند.
از این رو در آغاز، سخن گران سنگی از پیشوای پرهیزگاران، علی علیه السلام می آوریم که به روشنی بیان می دارد که هر کس در مقام پیشوایی و معلمی است، باید از خود شروع کند و نخست به تربیت خویش همت گمارد. همین سخن سدید را درس یکم این گفتار قرار می دهیم.
3_ هشدار:
قالَ أمیرُالْمُؤْمِنینَ عَلِیُّ بْنُ أبی طالِبٍ علیه السلام :
«مَن نَصَبَ نَفسَهُ لِلنّاسِ إماما فَعَلیهِ أنْ یَبْدَأ بِتَعلیمِ نَفسِهِ قَبلَ تَعلیمِ غَیْرِهِ،
وَ لْیَکُن تَأْدیبُهُ بِسیرَتِهِ قَبلَ تَأدیبِهِ بِلسانِهِ،
وَ مُعلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤدِّبها أحَقُّ بِالإجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ وَ مُؤَدِّبِهِم.»(1)
اینک معنای واژه ها را می آوریم:
1- نهج البلاغه، فیض الاسلام، حکمت 70.