حکمت اصول سیاسی اسلام صفحه 168

رو به انحطاط یا رو به کمال) در آن انجام می گیرد و هم کار تصفیه(1).

تا تو در این آزمایشگاه سترگ در کار گردیدن و تصفیه ی خود نباشی، امید مدار که بتوانی مردم جامعه ای را که در آن حکومت خواهی کرد، به گردیدن و تصفیه ی تکاملی نائل بسازی، بلکه در اینصورت آنان برای تو موجوداتی جامد خواهند نمود که در زیر پای تو مانند سنگریزه به این سو و آن سو بغلطند!! من زمامدار به تو چنین دستور می دهم:

*****

مر رسن را نیست جرمی ای عنود

چون ترا سودای سر بالا نبود

«مولوی»

چنبر گیتی ترا از خار و خس پرویزنی است

دانه پاک آنگه شود کز چشم چنبر بگذرد

«نیر»

آنقدر با تن مدارا کن که جان صافی شود

گندمت چون صاف گردد پای در غربال زن

«صائب تبریزی».

رحمت و محبت و لطف بر مردم جامعه را با قلبت دریافت کن

و اشعر قلبک الرحمه للرعیه و المحبه لهم و اللطف بهم و لا تکونن علیهم سبعا ضاریا تغتنم اکلهم... «رحمت بر رعیت و محبت و لطف به آنان را به قلبت قابل دریافت بساز و هرگز درنده ی خون آشام

بر آنان مباش که خوردن آنان را غنیمت بشماری» این دستور حیات بخش برای آن است که به تحصیل رضایت صوری مردم، برای ادامه ی مدیریت بی مزاحمت خود قناعت نورزی، بلکه برای اینست که با دریافت حقیقی محبت و رحمت و لطف بر مردم جامعه از اعماق قلب خود، آنان را مانندی از اجزاء آگاه شخصیت خود تلقی کنی، همانگونه که وجدان اصیل صیانت ذات، طعم حقیقی حیات اجزاء آگاه شخصیت را می خواهد، تو هم باید با وجدان مدیریتت طعم حقیقی حیات مردم را با محبت و رحمت و لطف تو به آنان دریافت نمائی.

مالکا، نمی گویم بنشین و همه ی کتابهائی را که درباره ی سه پدیده ی رحمت و محبت و لطف نوشته شده است ورق بزن، و خود تو هم مطالبی را بر گفته های دیگران بیفزا. نمی گویم برای اشباع احساسات خام و عواطف تصعید نشده ات صبح و شام دم از محبت و رحمت و لطف بزن. نیز هرگز گمان مبر که با مفاهیم تجریدی پدیده های مزبور که تنها نوعی بازی مغزیست، می توان طعم حقیقی آنها را چشید، مبادا ادعاهائی پرطمطراق و فریبا درباره ی آن کلمات بسیار زیبا به راه بیندازی ولی رفتار و تفکراتت برخلاف ادعایت باشد. آن کس که انگیزه ی محبت بر مردم را بر مبنای احتیاجات و منافع خود قرار بدهد، او محبت را پرده ای زیبا بر روی خودخواهی اش