حکمت اصول سیاسی اسلام صفحه 200

انتقامی، از همان انسانها یا حاکم جامعه نیز مستحق می باشد.

زمامدار هرگز نباید سخن چین را تصدیق کند

و لا تعجلن الی تصدیق ساع فان الساعی غاش و ان تشبه بالناصحین «هرگز سخن چین را تصدیق مکن گرچه خود را در لباس خیرخواهی جلوه دهد»، این یک اصل است که:

زانکه هر بدبخت خرمن سوخته

می نخواهد شمع کس افروخته

در این دنیا انسان نماهائی هستند که با عللی مختلف از امتیازاتی که خدا بر بعضی از انسانها به برکت کوشش و تلاششان عنایت فرموده است، ناراحتند، و بدینجهت شب و روز فکر و اراده آنان صرف به زمین زدن اشخاصی که دارای امتیازند می گردد، لذا زمامدار و هر کسی که مدیریت عده ای را به عهده گرفته است، باید از این انسان

نماهای ضدارزشها و عظمتها برحذر باشد، و سخنان و کردار آنان را همواره بااحتیاط شدید تلقی کند.

زمامدار اسلامی در عمل به عهد خود با خدا، بدون استعانت از خداوند متعال موفق نخواهد گشت

زمامدار اسلامی در عمل به عهدی که خدا از او گرفته است بدون اهتمام و یاری خواستن از خدا التزام به حق و شکیبائی کاملا در راه آن، موفق نخواهد گشت

و لیس یخرج الوالی من ما الزمه الله من ذلک الا بالاهتمام و الاستعانه بالله و توطین نفسه علی لزوم الحق و الصبر علیه فیما خف او ثقل «زمامدار نمی تواند از عهده ی حقیقت آنچه که خداوند او را درباره ی مردم ملزم ساخته است، برآید، مگر با کوشش بسیار جدی و یاری جستن از خدا و آماده کردن نفس برای التزام به حق و تحمل در راه آن (در همه موارد) سبک باشد یا سنگین»، زمامدار اسلامی چه به وسیله ی نص مستند به وحی منصوب شود و چه مستند به دارا بودن آن شرائط و صفاتی که عقل و منابع اسلامی آنها را برای زمامدار مقرر ساخته است و چه به وسیله انتخاب مردم، یک تعهد الهی دارد که برای برآمدن از عهده ی آن تعهد باید وظائفی را که اسلام بر وی مقرر ساخته است انجام بدهد، که اساس همه آنها کوشش سخت و استمداد از خدا و آماده کردن نفس خویشتن برای التزام به حق می باشد. معنای تعهد الهی آن است که زمامدار با به عهده گرفتن توجیه زندگی مردم در مسیر حیات معقول در حقیقت عهد الهی را که باید بندگان او را بر مبنای حق و حقیقت اداره و توجیه نماید به عنوان ماموریت الهی می پذیرد، و با این

پذیرش است که تکلیف او مانند تکلیف انبیای الهی می گردد که به عبارت معمولی سر و کار او به طور مستقیم با خدا است، و همانگونه که در مباحث گذشته اشاره