حکمت اصول سیاسی اسلام صفحه 241

اینکه دفاع از من حقیقی می نماید، با مقاومت در برابر حقیقت، خود را تباه می سازد!

زمامدار نباید موقعی که حقیقت آشکار شد در پذیرش و اقدام مطابق آن، سستی کند

او الوهن عنها اذا استوضحت «یا در آن امور سستی بورزد وقتی که آشکار بوده باشد»، سستی و بی اعتنائی درباره ی حقیقتی که کشف شده است از مهمترین عوامل اهانت و نادیده گرفتن قانون جدی آن حقیقت است. مثلا انکار سیبی که در شاخه ی درخت روییده است، موجب انکار همه ی علل و قوانینی است

که در روییدن آن سیب در شاخه درخت موثر بوده است. همه می دانیم که هر حقیقتی به هر شکل و صورتی که باشد فقط در مجرای قانون به حقیقت بودن رسیده است، و سپس خود منشا جریان قانون و امور دیگری گشته است که با سستی ورزیدن و بی اعتنائی ما به آن هرگز آن را از حقیقت بودن سلب نمی کند. بنابر وظائف مزبوره که مطرح شد، پس هر امری باید در موضع خاص و موقعیت خود قرار بگیرد فضع کل امر موضعه، و اوقع کل امر موقعه، (مالکا، بنابراین دستورات که گفتم، هر امری را در موضع و موقعیت خاص خود قرار بده).

زمامدار نباید در آن موارد که همه مردم در آنها مساویند خود را مقدم بدارد

زمامدار نباید درباره ی امور مهم که باید انجام بدهد و اهمیت آن بر مردم هم واضح گشته است خود را به غفلت بزند

و ایاک و الاستئثار بما الناس فیه اسوه و التغابی عما تغنی به مما قد وضح للعیون فانه ماخوذ منک لغیرک، و عما قلیل تنکشف عنک اغطیه الامور، و ینتصف منک للمظلوم «و بپرهیز از مقدم داشتن خود در اموری که مردم در آن مساویند، و بپرهیز از اینکه در اموری که مسئولیتش به عهده توست که در برابر چشمان مردم است (مردم آن را می بینند) خود را به غفلت بزنی، زیرا سود این نابکاریها از تو گرفته می شود، و زود باشید که پرده های امور از جلو دیدگانت کنار رود، و داد مظلوم از تو گرفته شود».

مالکا، هرگز گمان مکن که برای تو در نزد خدا امتیازی است که به وسیله ی آن امتیاز می توان خود را در حق حیات و حق

کرامت و حق آزادی معقول، فوق دیگران تلقی کنی، و با این تلقی نابخردانه خود را بر دیگر انسانها مقدم بداری و حقوق آنان را در امور مربوط به معاش و حیثیت و شرف انسانی که دارند پایمال کنی. امتیاز تو در نزد خدا، ناشی از سلب