حکمت اصول سیاسی اسلام صفحه 289

تساوی مردم جامعه در فرمان مبارک امیرالمومنین(ع)

اشاره

تساوی مردم جامعه در فرمان مبارک امیرالمومنین علیه السلام از جهت ملیت، نژاد، صنف و غیرذلک در اصول کلی سیاست و حقوق بشر

همه ی دستوراتی که امیرالمومنین علیه السلام در این فرمان مقرر فرموده است، مربوط به همه ی انسانهائی است که در جامعه ی اسلامی زندگی می کنند، و هیچ گونه تفاوتی در ملیت، نژاد رنگ و صنف و غیرذلک میان مردم آن جامعه وجود ندارد، این تساوی در (30) جمله از جملات فرمان مشاهده می شود.

کلماتی که دلالت بر تساوی مردم جامعه در برابر دستورات فرمان دارد

1- «ناس»: اسم جمع به معنای عموم مردم در نه مورد.

2- «رعیت»: عموم مردمی که یک سیاست آنان را اداره می کند در سیزده مورد.

3- «نظیر لک فی الخلق»: یعنی همنوع تو در خلقت در یک مورد.

4- «عامه»: در سه مورد.

5- «کل امری ء»: یعنی هر انسانی، در دو مورد.

6- «عباد الله»: در یک مورد.

برای تحقیق مشروح تر درباره ی کلمات مزبور، جملات مربوطه را مورد تفسیر و توضیح قرار می دهیم:

یک- جملاتی که «ناس» به معنای عموم مردم در آنها وارد شده است:

الف- انصف الله و انصف الناس من نفسک و من خاصه اهلک و من لک فیه هوی من رعیتک «مابین خدا و مردم از یکطرف، و خویشتن و خواص دودمانت و هر کسی از مردم جامعه که تمایلی به او داری از طرف دیگر، انصاف برقرار کن»، ملاحظه می شود که در دستور به