حکمت اصول سیاسی اسلام صفحه 479

*****

(1) البقره آیه ی 224.
(2) الانفال آیه ی 1.
(3) هود آیه ی

117.

(4) النحل آیه ی 119.
(5) الاعراف آیه ی 56.

مطلوبیت صلح با نظر به موارد شخصی

الف- فمن خاف من موص جنفا او اثما فاصلح بینهم فلا اثم علیه ان الله غفور رحیم(1).

«و هر کس همی از آن داشته باشد که موصی (وصیت کننده) ستمی بر وارث روا داشته یا گناهی را در وصیت مرتکب شده، برای او گناهی نیست که میان وارث را اصلاح کند در میان آنان صلح ایجاد کند، قطعا خداوند بخشاینده و مهربان است».

ب- و بعولتهن احق بردهن فی ذلک ان ارادوا اصلاحا(2).

«و شوهرانشان برای رد آنان شایسته ترند در این مورد اگر اصلاح را بخواهند».

ج- و جزاء سیئه سیئه مثلها فمن عفا و اصلح فاجره علی الله انه لا یحب الظالمین(3).

«و مجازات گناهی، گناهی است مثل آن (مجازاتی است مثل آن) هر کس عفو کند و صلح را تحقق ببخشد پاداش او بر خدا است، و قطعا خداوند ستمکاران را دوست نمی دارد».

د- و ان خفتم شقاق بینهما فابعثوا حکما من اهله و حکما من اهلها ان یریدا اصلاحا یوفق الله بینهما ان الله علیما خبیرا(4).

«و اگر از جدائی میان مرد و زن بترسید، حکمی از خاندان مرد و حکمی از دودمان زن تعیین نمائید، اگر نظر آن مرد و زن اصلاح (برقرار کردن صلح) مابین آن دو باشد خداوند آنان را موفق به صلح و اصلاح خواهد ساخت، قطعا خداوند دانا

و آگاه است».

ه- و ان امراه خافت من بعلها نشوزا او اعراضا فلا جناح علیهما ان یصلحا بینهما صلحا، و الصلح خیر و احضرت الانفس الشح و ان تحسنوا و تتقوا فان الله کان بما تعملون خبیرا(5).

«و اگر زنی از نشوز شوهرش ترسیده باشد، باکی

برای آن دو نیست که بین خود را اصلاح کنند (صلح را برقرار نمایند) و به هر حال صلح بهتر است (زیرا) نفوس (آدمی) را بخل و امتناع شدید فرا می گیرد، و اگر نیکی کنید و تقوی بورزید خداوند متعال به آنچه انجام می دهید آگاه است».

و- و ان تصلحوا و تتقوا فان الله کان غفورا رحیما(6).

«و اگر اصلاح کنید (صلح برقرار کنید) قطعا خداوند بخشاینده و مهربان است».

ز- و ان طائفتان من المومنین اقتتلوا فاصلحوا بینهما فان بغت احدیهما علی الاخری فقاتلوا التی تبغی حتی تفی ء الی امر الله فان فاءت فاصلحوا بینهما بالعدل و اقسطوا ان الله یحب المقسطین، انما المومنون اخوه فاصلحوا بین اخویکم و اتقوا الله لعلکم ترحمون(7).

«و اگر دو گروه از مومنان به کشتار یکدیگر برخاستند مابین آن دو را اصلاح کنید، پس اگر یکی از آن دو به دیگری تعدی کرد با آن گروهی که تعدی کرده است پیکار کنید تا به امر خداوندی برگردد پس اگر به امر خداوندی برگشت میان آنان را اصلاح کنید و عدالت بورزید، قطعا خداوند کسانی را که عدالت می ورزند دوست می دارد، در حقیقت مومنان همه برادر یکدیگرند پس همیشه بین برادران (ایمانی) خود صلح دهید و خداترس و پرهیزکار باشید، باشد که مورد لطف و رحمت الهی گردید».

ح- و یسئلونک عن الیتامی قل اصلاح لهم خیر و ان تخالطوهم فاخوانکم و الله یعلم المفسد من المصلح(8).

«و از تو درباره ی ایتام می پرسند بگو اصلاح حال آنان بهتر است، و اگر با آنان در زندگی آمیزش کنید برادران شما هستند و خداوند به حال مفسد و مصلح دانا

است».