ترجمه و شرح نهج البلاغه (فیض الاسلام) صفحه 66

و قال: فیه تبیان کل شی ء یعنی و فرموده در آن هر چیزی بیان شده (این جمله مضمون قول خداوند سبحان است که در س 16 ی 89 میفرماید: و نزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شی ء یعنی قرآن را بر تو فرستادیم که هر چیزی را بیان میکند) و ذکر فرموده است که بعضی از قرآن تصدیق میکند بعض دیگرش را و اختلافی در آن نیست، پس فرموده (در قرآن کریم س 4 ی 82): این قرآن اگر از جانب غیر خداوند بود (چنانکه کفار و منافقین عقیده داشتند که از جانب خدا نیست، بلکه بشری آنرابیان کرده( هر آینه در آن اختلاف بسیاری می یافتند )زیرا کلام بشر از جهت لفظ و معنی خالی از خلل و فساد نیست و چون در قرآن اختلافی از قبیل تنافض معنی و تفاوت نظم یافت نشده دلیل بر آنستکه آنرا بشر نگفته، پس از جمله این بیانات دانسته شد که رسول اکرم در تبلیغ احکام کوتاهی نکرده و هیچ چیز سبب اختلاف قضات نیست مگر جهل و نادانی ایشان بکتاب خدا، و البته چنین اشخاص شایسته حکم دادن نیستند( و ظاهر قرآن کریم شگفت آور و نیکو و باطن آن ژرف و بی پایان است )پس همه کس را اسرار آن بدست نیاید( و عجائب و غرائب )نکات و اسرار( آن پایانی ندارد )هر چند در تحصیل آنها کوشش شود( و تاریکیها )ی جهل و نادانی و شبهات( رفع نمیگردد مگر بوسیله آن.

خطبه 019-به اشعث بن قیس