حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه صفحه 343

1- علل الشرایع ص231

2- صافات آیات 80و105و110و121و131

خدمتگزاری هست او را مورد ستایش و تمجید قرار می دهند. در بحث اخلاص در عمل این مطلب مطرح است که انسان با اخلاص حتی انتظار پاداش و تشکر از خداوند را نیز ندارد چون می داند خداوند تبارک و تعالی خود قدرشناس است نیازی نیست داد و ستد کند و عبادت تاجرانه انجام دهد.

بستگی دل به غیر دوست زیان است***بستن با دوست سود هر دو جهان است

سود و زیان نیست در معامله عشق***عاشق صادق بری ز سود و زیان است.

امام صادق علیه لاسلام در رد عبارت تاجرانه فرمود:

ولکِنِّی اَعبُدَهُ حَبَّاً لَه عَزّوجَلَّ و هِیَ عِبادَهُ الاَحرارِ (1)

ولی من خدای بزرگ را به خاطر محبتی که به او دارم می پرستم و اینگونه عبادت مخصوص آزادگان است.

قصد همه وصل حور و خلد برین است***غایت مقصود ما نه آن و نه این است

وسعت ظرف علم:

صد و نود و ششم- کُلُّ وِعَاءٍ یَضِیقُ بِمَا جُعِلَ فِیهِ إِلَّا وِعَاءَ الْعِلْمِ فَإِنَّهُ یَتَّسِعُ بِهِ

هر ظرفی به آنچه در او جای دهند تنگ شود جز ظرف علم که هر چه در او قرار دهند وسیع تر می گردد.

از آنجایی دامنه علم به وسعت عمر زمین و آسمان و تاریخ گذشته و حال و آینده بشر است ظرف دریافت کننده آن نیز وسیع ترین ظروف است.

هر انسان تا آنجایی که قدرت فهم و درک مطالب علمی را دارد می تواند بر دانش خویش بیفزاید و از خداوند متعال درخواست افزونی علم نماید چنانکه پروردگار به پیامبرش فرمود:

قُل رَبِّ زِدنی عِلماً(2)

بگو پروردگار من بر علمم بیفزای

البته همین انسان زمانی از عمرش فرا می رسد که ظرف علمش می شکند و