حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه صفحه 445

لولا علیٌّ لَهَلَکَ عُمَر (1)

روش قضاوت امیرالمومنین علیه السلام

دویست و شصت و سوم- دو دزد را به محضر امام علیه السلام آوردند ک از بیت المال سرقت کرده بودند یکی غلامی که متعلق به بیت المال بود و دیگری غلامی متعلق به مردم فرمود غلامی که متعلق به بیت المال است جای حدی برایش نیست زیرا برخی از مال خدا از بخشی مال خدا خورده و اما بر دیگری حد جاری است و دست او را برید.

روش صحیح قضاوت در مبحث قضاوت یک اصل است امیرالمومنین علیه السلام بر کرسی قضاوت بهترین شکل ممکن را انجام می داد. در آن هنگام که رسول خداصلی الله علیه و آله وسلم امیرالمومنین علی علیه السلام را جهت آموزش احکام و بیان حلال و حرام برای قاضیان یمن می فرستاد عرض کرد ای رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم مرا برای قضاوت می فرستی در حالی که جوان هستم رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: نزدیک من بیا حضرت دست بر سینه امیرالمومنین علی علیه السلام زد و عرض کرد: اَلّلهُمَّ اهدِ قَلبَهُ و ثَبِّت لِسانَهُ

خداوند قلب علی را هدایت کن و زبان او ثابت بدار امیرالمومنین علی علیه السلام فرمود: دیگر بعد از آن در مقام قضاوت کردن بین دو نفر هرگز شک نکردم. (2)

دو زن بر سر کودکی به نزاع پرداختند و هر کدام ادعا می کردند که این طفل متعلق به اوست نزد عمر رفتند حکم این موضوع بر او مشکل و مشتبه بود ناچار به امیرالمومنین علیه السلام رجوع کرد.

امیرالمومنین هر دو زن را احضار کرد و آنها را نصیحت و موعظه نمود و هر دو محکم بر حرف خود ایستاده بودند فرمود یک اره بیاورید عمر گفت اره برای چه؟فرمود می خواهم این طفل را دو پاره کنم و به هر کدام نصف دهم چون این کلام را فرمود یکی از آن دو زن ساکت شد ولی دیگری گفت: