حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه صفحه 520

1- کافی ج2ص307

2- جامع الاخبار ص300

3- معانی الاخلاق 259

4- غرر الحکم 2565

فقر می کند.

روش صحیح پرسیدن

سیصد و دوازدهم- یکی از امامان علیه السلام سوال پیچیده ای کرد حضرت فرمود:

سَلْ تَفَقُّهاً وَ لَا تَسْأَلْ تَعَنُّتاً فَإِنَّ الْجَاهِلَ الْمُتَعَلِّمَ شَبِیهٌ بِالْعَالِمِ وَ إِنَّ الْعَالِمَ الْمُتَعَسِّفَ شَبِیهٌ بِالْجَاهِلِ

برای فهمیدن بپرس نه برای آزار دادن که نادان آموزش گیرنده همانند داناست و همانا دانای بی انصاف چون نادان بهانه جو است.

امام علیه السلام صحیح پرسیدن را آموزش میدهد سوال کنندگان متفاوتند بعضی برای آنکه طرف مقابل را ضایع کنند می پرسند و بعضی جهت اظهار فضل که ما هم چیزهایی می دانیم می پرسند و قصد فهمیدن ندارند این ها همانند که امام علیه السلام فرمود دانای بی انصافند و قصد بهانه جویی دارند.

پس بهترین نوع پرسش برای فهمیدن و دانستن چیزی که از آن ناآگاهی وجود دارد و موضوعی باشد که فایده ای بر آن مترتب باشد.

گاهی بعضی پرسش ها به ضرر پرسش کننده است

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْیَاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ (1)

ای اهل ایمان از چیزهایی که اگر فاش شود شما را ناراحت می کند سوال نکنید

اصبغ بن نباته می گوید: یک روز در محضر امیرالمومنین علی علیه السلام بودیم که حضرت برای مردم خطبه می خواند سپس فرمود:

سَلُونی قَبلَ اَن تَفقِدُونی فَوَاللهِ لا تُسالُونِی عَن شَییءٍ مَضی و لا عَن شییءٍ یَکُوُن اِلّا نَباتُکُم بِهِ

بپرسید از من قبل از آنکه مرا از دست بدهید به خدا سوگند از گذشته و اینده هر چه بپرسید خبرش را برایتان بازگو می کنم

د این لحظه سعد بن ابی وقاص از جا برخاست و گفت ای امیرالمومنین به من