حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه صفحه 666

1- کافی ج2ص434

2- هود14

قرار می گیرد آنهایی که آزارش می دهند شرمنده اش می شوند آنهایی ناظر حالات وی هستند به او ارادتمند می گردند در نتیجه طرفداران فراوانی پیدا میکند و صفت خوب حلم سبب می شود قوم و عشیره پیدا کند.

امام علیه السلام نیز فرمود: اِنَّ اَوَّلَ عِوَضِ الحَلیمِ مِن خِصلَتِهِ اَنَّ النّاسَ اَعوانُهُ عَلَی الجاهِلِ (1)

اولین عوضی که بردبار از این صفت خود می گیرد این است که مردم در برابر نادان به یاری او برمیخیزند.

شبیه عبارت فوق را نیز در گذشته فرمود:

بِالحِلمِ عَنِ السَّفِیهِ یَکثُرُ الاَنصارُ عَلَیه (2)

بردباری کردن در برابر نادان یاران انسان را بر ضد او زیاد می کند.

ضعف و ناتوانی انسان

چهارصد و یازدهم - مِسْکِینٌ ابْنُ آدَمَ مَکْتُومُ الْأَجَلِ مَکْنُونُ الْعِلَلِ مَحْفُوظُ الْعَمَلِ تُؤْلِمُهُ الْبَقَّهُ وَ تَقْتُلُهُ الشَّرْقَهُ وَ تُنْتِنُهُ الْعَرْقَهُ

بینوا فرزند آدم: مرگش مخفی بیماری اش پنهان اعمالش همه نوشته شده و پشه ای او را بیازارد جرعه ای گلوگیرش شود عرق بدن بدبویش کند.

انسان هایی که گرفتار هیاهوی زندگی شده و خدا و قیامت را فراموش کرده اند لازم است گاهی مورد چنین خطابه های کلام امام علیه السلام قرارگیرند تا بدانند هیچند و اینقدر به خود ننازند به مال و ثروت خود فخر نفروشند به قدرت بازو شهرت و برتری سیاسی خویش مغرور نشوند به تعبیر امام علیه السلام بینوایی بیش نیستند مرگشان مخفی و ناگهان به سراغشان می آید بیماری اش پنهان است با یک درد مختصر از عضوی از اعضاء بدن آغاز و گاهی تا بسته شدن پرونده عمر پیش می رود و اگر همه پزشکان عالم جمع شوند نمی توانند او را معالجه کنند.

امام هادی علیه السلام فرمود: اُذکُر مَصرَعَکَ بَینَ یَدی اَهلِکَ وَ لا طَبیبَ یَمنَعُکَ وَ لا