حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه صفحه 709

1- دانشنامه امیرالمومنین علیه السلام ج 5ص95

است بعضی بگویند قدرت و سلطنت لازمه اش فخرفروشی است اتفاقا چیزی که مستکبران را پایین می کشد همین روحیه استکباری است

امام علیه السلام در یکی از خطبه هایش می فرمود

وَ اِنَّ مِن اَسخَفِ حالاتِ الوُلاه ِعِندَ صالحِ النّاس اَن یُظَنَّ بِهِم حُبُّ الفَخرِ وَ یُوضَعَ اَمرُهُم عَلی اکِبر (1)

از پست ترین حالات زمامداران در نزد مردمان درستکار این است که گمان رود آنان شیفته خودستایی گشته اند و کردارشان به تکبر تعبیر شود و یا اگر گفته شود لازمه علم و عالم شدن فخر فروشی است قرآن می فرماید

وَمِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلَی أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْلَا یَعْلَمَ مِنْ بَعْدِ عِلْمٍ شَیْئًا (2)

و از شما کسی باشد که به پست ترین دورانعمر رسد تا پس از دانستن چیزی نداند یعنی همه دانش خود را از یاد ببرد و به آنهایی ثروت را با کبر قرین می دانند باید گفت چه کسی در این عالم با ثروتش جاودانه بوده اگر ده ها سند املاک بنام یک فرد باشد بهترین امکانات مادی و تجملاتی را در اختیار داشته باشد به محض مردن همه را باید بگذارد و برود پس چه جای فخرفروشی به وسیله ثروت و مال دنیا است انسانی که طبق فرمایش امام علیه السلام قادر به روزی رساندن به خویش نیست این خداوند است که باید اراده کند به او روزی برسد و نیز قادر نیست جلوی مرگ خود را بگیرد همین که اجل حتم او فرا برسد تمام دنیا هم جمع شوند نمی توانند مانع مرگ او شوند.

توانمند و ناتوان قیامت معلوم می شود.

چهارصد و چهل و ششم- الْغِنَی وَ الْفَقْرُ بَعْدَ الْعَرْضِ عَلَی اللَّهِ

توانایی و ناتوانی و فقر بعد از عرضه شدن انسان و اعمالش به پیشگاه پروردگار معلوم می شود.