ترجمه و شرح نهج البلاغه (فیض الاسلام) صفحه 1198

امام علیه السلام (در سود و زیان برخی از خوها) فرموده است: هر که در عیب (بدی) خویش بنگرد از عیب دیگری باز ماند (چون به اصلاح زشتیهای خود پرداخته به دیگران نمی رسد) و هر که به روزی که خدا داده خشنود باشد به آنچه از دست داده اندوهگین نشود (چون آنچه شخص بیابد و در چنگش بماند نشانه آن است که روزی او همان بوده است، و آنچه جست و نیافت یا یافت و از دست داد نشانه آن است که روزیش نبوده، پس اندوه خوردن بر نیافتن یا از دست دادن پس از یافتن دلیل به راضی نبودن به روزی مقدر است) و هر که شمشیر ستم (از غلاف) بیرون کشد (بسیار ستم کند) به همان شمشیر کشته شود (علاوه بر کیفر آخرت در دنیا هم تباه گردد) و هر که (بی اسباب) در کارها (ی دشوار) بکوشد و رنج کشد (با قضاء و قدر آویخته) هلاک شود، و هر که خود را در گردابهای سختی و رنج بیفکند (با ناتوانی بکار بزرگ دست اندازد) غرق گردد (از بین برود) و هر که در جاهای بد داخل شود مردم به او بدگمان گردند (هر چند کار بدی انجام نداده باشد) و هر که پر گوید خطاء و اشتباه بسیار کند (چون در گفتار اندیشه به کار نبرد) و هر که خطاء بسیار کند شرمش کم شود (چون کار زشت پیشه او می شود) و هر که

شرمش کم شود پرهیزکاری و دوری از گناهش کم گردد (چون بی شرم از انجام هر کار ناشایسته باک ندارد) و هر که پرهیزکاریش کم شود دلش می میرد (از رحمت خدا دور گردد، زیرا زنده دل بودن بسته به پرهیز از گناه است،) و هر که دلش بمیرد داخل آتش شود (چون بهشت جاوید و رحمت خدا برای دل مرده نیست) و هر که در زشتیهای مردم نگریسته و آنها را نپسندد و برای خود بخواهد پس او همان احمق و نفهم است (زیرا مخالفت با آنچه راست و درست دانسته نموده که از نفهمی و کم خردی است) و قناعت (خرسند بودن به بهره خود) دارائی است که نیست نگردد، و هر که مرگ را بسیار ید نماید به اندک از دنیا خشنود باشد (چون غفلت از مرگ حرص به دنیا می آورد) و هر که بداند گفتار او از روی کردار او است (آنچه می گوید به آن رفتار می نماید) گفتارش کم گردد مگر در آنچه به آن تصمیم گرفته و اهمیت می دهد.

حکمت 342

امام علیه السلام (درباره ستمگر) فرموده است: ستمگر از مرد را سه نشانه است (اول): با گناه و نافرمانی ستم می کند به کسی (خداوند) که برتر از او است، و (دوم) با زور و برتری ستم می نماید به کسی که زیردست او است، و (سوم) گروه ستمکاران را (با گفتار و کردار و صرف مال) کمک می کند.

حکمت 343